Obserwujemy świat

Tytoń a zatrudnienie

W niektórych rejonach USA „redukcja wydatków na produkty tytoniowe przyniesie wzrost zatrudnienia” — oznajmiono na łamach periodyku The Journal of the American Medical Association. Zaprezentowane analizy komputerowe wykazały, że sumy wcześniej wydawane na tytoń mogą być przeznaczane na inne rzeczy, dzięki czemu w całym kraju nastąpi wzrost zatrudnienia. Oświadczono również, iż ubytek miejsc pracy w okolicach, w których uprawia się tytoń, wcale nie będzie tak duży, jak przewiduje przemysł tytoniowy. „Bardziej powinna nas martwić ogromna szkodliwość tytoniu dla zdrowia niż jego wpływ na zatrudnienie” — napisano. Jak podaje gazeta Los Angeles Times, Amerykańskie Towarzystwo Lekarskie zaapelowało także do inwestorów giełdowych, by sprzedali swe udziały w 13 firmach tytoniowych. Scott Ballin z Amerykańskiego Towarzystwa Kardiologicznego oświadczył: „Nie powinniśmy udzielać poparcia firmom, które sprzedają w naszym kraju i za granicą produkty będące przyczyną chorób i śmierci”.

Najwyższe budowle na świecie

Po raz pierwszy od ponad stu lat okazało się, że najwyższa na świecie budowla znajduje się poza granicami USA. Rada do Spraw Wysokich Budynków i Środowisk Miejskich, międzynarodowe grono specjalistów w tym zakresie, za najwyższe uznała bliźniacze budynki Petronas Twin Towers w stolicy Malezji Kuala Lumpur. Poprzednim rekordzistą jest Sears Tower w Chicago, którego wieże telewizyjne co prawda wznoszą się na większą wysokość, ale — jak doszła do wniosku rada — nie są integralną częścią budynku. Powstawanie w państwach Azji wysokich budowli stanowi dla ich zwolenników symbol zdumiewającego rozwoju ekonomicznego na tym kontynencie. Zresztą Petronas Twin Towers utracą chyba swój prymat na rzecz Światowego Centrum Finansowego, którego budowa w Szanghaju ma zostać ukończona pod koniec lat dziewięćdziesiątych.

Ratunek dla ptaków morskich?

Większy wyciek ropy naftowej do morskich wód przybrzeżnych może się okazać tragiczny w skutkach dla fauny. Nieraz ruszają wtedy do akcji organizacje — często złożone z wolontariuszy — robiące, co w ich mocy, by ratować zwierzęta. Do najważniejszych zadań należy oczyszczanie z ropy ptaków morskich. Ale jakie to daje efekty i czy są one trwałe? Najnowsze badania wykazują, że spośród tysięcy ptaków oczyszczonych i umieszczonych na powrót w naturalnym środowisku większość umiera w ciągu dziesięciu dni. Dlaczego? Wskutek szoku wywołanego zetknięciem się z człowiekiem, a także dlatego, że próbując wyczyścić dziobem pióra, połykają pewną ilość ropy. Aby zneutralizować jej działanie, w Wielkiej Brytanii podaje się ptakom objętym opieką mieszaninę kaolinu, węgla drzewnego i glukozy, mającą pomóc w wydaleniu toksyn z organizmu. Mimo to niewiele ptaków żyje na tyle długo, by wydać potomstwo, toteż oczyszczanie ich stanowiło jedynie swoisty „zabieg kosmetyczny” — twierdzi ekolog, którego słowa przytoczono w londyńskiej gazecie The Sunday Times.

Zapalenie wątroby typu C a krew

Z raportu francuskiej służby zdrowia wynika, że „we Francji od 500 do 600 tysięcy osób zarażono wirusem zapalenia wątroby typu C”. Jak informuje paryski dziennik Le Monde, 60 procent infekcji nastąpiło w wyniku transfuzji krwi lub dożylnego wstrzykiwania narkotyków. Ponadto niektórzy zarazili się, ponieważ w trakcie ich leczenia, używano niewłaściwie wyjałowionego sprzętu medycznego. Zapalenie wątroby typu C może być przyczyną marskości lub raka wątroby.

Kiedy rzucasz palenie

Już po 20 minutach od zaprzestania palenia w organizmie zaczynają zachodzić zmiany na lepsze. W czasopiśmie Reader’s Digest opublikowano listę korzystnych przemian następujących po upływie określonego czasu od rzucenia nałogu. Po dwudziestu minutach ciśnienie krwi i tętno zmniejsza się do normalnego, a temperatura dłoni i stóp rośnie do normalnej. Po ośmiu godzinach poziom tlenku węgla we krwi spada, a tlenu podnosi się do normalnego. Po dwudziestu czterech godzinach zmniejsza się ryzyko ataku serca. Po czterdziestu ośmiu godzinach następuje regeneracja zakończeń nerwowych, zwiększa się wrażliwość na smak i zapach, chodzenie staje się łatwiejsze. W okresie od dwóch tygodni do trzech miesięcy poprawia się krążenie i o 30 procent zwiększa się wydajność płuc. A po upływie od jednego do dziewięciu miesięcy ustępuje kaszel, przekrwienie zatok, uczucie zmęczenia i zadyszka oraz odnawiają się rzęski dróg oddechowych. Po roku ryzyko zapadnięcia na chorobę wieńcową jest o połowę mniejsze niż u palaczy.

Seks i przemoc z wypożyczalni

Jak informuje gazeta The Advocate, ukazująca się w Stamford w stanie Connecticut, w niektórych bibliotekach tego stanu dzieci mogą wypożyczać filmy przepojone erotyzmem i przemocą. Nieraz mają tam również swobodny dostęp do komputerów podłączonych do Internetu. W związku z tym nasuwają się kolejne wątpliwości dotyczące tego, co ogląda młodzież. Wielu rodziców wyraziło swe oburzenie. Administracja bibliotek wychodzi jednak z założenia, że tylko rodzice mają prawo i obowiązek sprawdzania, co ich pociechy przynoszą z wypożyczalni. „To niezręczna sytuacja” — powiedziała bibliotekarka Renee Pease, ponieważ jej zdaniem „znaczna część beletrystyki jest chyba dla dzieci nieodpowiednia”.

Okaleczanie kobiet

Jak donosi dziennik The New York Times, sprawa młodej Afrykanki, której udzielono azylu w USA, znów skupiła uwagę na zwyczaju okaleczania żeńskich narządów płciowych. Dziewczyna oznajmiła, iż uciekła przed wymuszanym małżeństwem i wiążącym się z nim okaleczeniem. W wielu krajach afrykańskich dziewczętom usuwa się części narządów płciowych jeszcze w dzieciństwie lub podczas obrzędu wprowadzającego w świat dorosłych. Zabieg przeprowadza się często bez znieczulenia, nie przestrzegając zasad higieny. Oprócz wstrząsu emocjonalnego następstwem mogą być infekcje, krwotoki, bezpłodność lub śmierć (zobacz angielskie wydanie Przebudźcie się! z 8 kwietnia 1993 roku, strony 20-24). Według gazety okaleczono w ten sposób od 80 do 115 milionów kobiet. Podjęto starania, by w USA zdelegalizować tę praktykę.

Śledzenie pszczół

W Wielkiej Brytanii grupie pszczół przyczepiono do grzbietu najmniejsze na świecie anteny radarowe wysokości zaledwie 16 milimetrów. Owe urządzenia umożliwiają śledzenie owadów. Przypuszcza się, że dzięki temu eksperymentowi uda się nareszcie skonstruować jeszcze mniejsze anteny, które można będzie przyczepiać afrykańskim muchom tse-tse, by obserwować trasy ich lotów. Ułatwiłoby to zwalczanie śpiączki przenoszonej przez te owady. Anteny nie potrzebują żadnych baterii, ponieważ mogą czerpać niezbędną energię z sygnałów napływających ze stacji obserwacyjnej. Dodatkową korzyścią, jaką mają nadzieję osiągnąć uczeni, jest poszerzenie wiedzy o zwyczajach pszczół, dzięki czemu będzie można umieszczać ule w dogodniejszych miejscach.

Telewizja przyczyną padaczki

Pojawienie się w Indiach telewizji satelitarnej, która nadaje program przez 24 godziny na dobę, prowadzi do wzrostu liczby zaburzeń czynności układu nerwowego u dzieci. Takie twierdzenie wysunęli w tym roku czołowi neurolodzy na tamtejszej ogólnokrajowej konferencji dotyczącej nowości w dziedzinie neurologii. Dziekan katedry neurologii Wyższej Szkoły Medycznej w Amritsarze, dr Ashok Uppal oznajmił: „Obecnie dzieci dłużej przesiadują przed telewizorem, przez co bardziej narażają się na chorobę określaną przez neurologów mianem ‚padaczki wywołanej wzrokowymi bodźcami zmysłowymi lub padaczki telewizyjnej’”. Doktor Uppal poradził, by rodzice nie pozwalali swym pociechom na zbyt długie siedzenie przed telewizorem albo podczas długotrwałego oglądania regularnie robili im przerwy.

Zabójca zidentyfikowany

Chociaż mało Meksykanek pali tytoń, wiele z tych, które ukończyły czterdzieści lat, cierpi na choroby płuc wywołane zwykle paleniem — informuje biuletyn Health InterAmerica. Co jest tego powodem? „Gotowanie na piecach opalanych drewnem” — oświadczyli ostatnio badacze. Zdaniem profesora Petera Paré sprawie tej poświęcano mało uwagi, ponieważ „dymu z drewna nie traktowano jako czynnika, który mógłby poważnie zaszkodzić zdrowiu. Zgon zazwyczaj przypisuje się niewydolności serca, choć prawdziwą przyczyną jest nadmierny kontakt z dymem ze spalanego drewna”. Według ocen Światowej Organizacji Zdrowia na całym świecie zagrożone jest zdrowie 400 milionów ludzi, w większości wiejskich kobiet, które mieszkają w małych domach z kiepską wentylacją i korzystają z pieców opalanych drewnem. Pewne rozwiązanie stanowi budowa kominów, ale według profesora Paré „najtrudniej jest przekonać ludzi, by zmienili tryb życia, do którego przywykli od stuleci”.