Chroń swe dziecko przed wypadkami
OD NASZEGO KORESPONDENTA ZE SZWECJI
BIRGITTA i Karl-Erik wzięli ze sobą niespełna trzyletnią córeczkę, Hannę, do domu zmarłej sąsiadki, który mieli posprzątać. W pewnej chwili dziewczynka wyszła z pokoju, trzymając w ręce fiolkę z tabletkami. Kilka z nich zdążyła już zjeść. Po obejrzeniu opakowania Birgitta przeraziła się. W fiolce znajdował się środek nasercowy.
Hannę natychmiast zabrano do szpitala, gdzie spędziła noc na oddziale intensywnej opieki medycznej. Chociaż spożyta dawka mogła trwale nadszarpnąć jej zdrowie, nie wyniknęły z tego poważne następstwa. Dlaczego? Ponieważ przed samym połknięciem tabletek dziewczynka zjadła porcję gotowanych płatków zbożowych. Wchłonęły one część trucizny, a potem zostały zwymiotowane.
Przeżycia Hanny nie należą do wyjątków. Codziennie tysiące dzieci na całym świecie ulega wypadkom, w wyniku których konieczna jest wizyta u lekarza lub w szpitalu. Na przykład w Szwecji każdego roku z powypadkowej pomocy medycznej korzysta co ósme dziecko. Jeżeli zatem jesteś ojcem lub matką, istnieje spore prawdopodobieństwo, że coś takiego przytrafi się również twoim pociechom.
Nie ma nic zaskakującego w tym, że dzieci często doznają obrażeń w znanym im środowisku, na przykład w domu czy w jego okolicy. Rodzaj tych obrażeń zmienia się wraz z wiekiem dziecka. Niemowlę może spaść ze stołu do przewijania bądź też zakrztusić się kawałkiem jedzenia lub jakimś niewielkim przedmiotem, który utkwi mu w gardle. Małym dzieciom przydarza się niejeden upadek, a gdy dotykają i biorą do ust rzeczy będące w zasięgu ich ręki, ulegają poparzeniu albo zatruciu. Z kolei dzieci w wieku szkolnym często doznają uszkodzeń ciała w wypadkach drogowych i w czasie zabaw na dworze.
Wielu takim nieszczęśliwym zdarzeniom dałoby się zapobiec. Trochę przezorności i wiedzy o bieżącym etapie rozwoju twego dziecka pozwoli ci nie dopuścić do okaleczeń czy nawet śmiertelnych wypadków. Dowodzi tego program na rzecz bezpieczeństwa najmłodszych, prowadzony w Szwecji od roku 1954. Wcześniej ginęło tam w wypadkach przeszło 450 dzieci rocznie, obecnie — około 70.
W domu
„Ucząc jedno-, dwu- lub trzylatka, aby unikał niebezpieczeństw, nie licz na jego pamięć” — mówi psycholog dziecięcy pani Kerstin Bäckström. A zatem obowiązek chronienia dziecka przed wypadkami spoczywa na tobie jako matce lub ojcu, ewentualnie na innych dorosłych, z którymi ono niekiedy przebywa.
Na początek rozejrzyj się po mieszkaniu. Skorzystaj z wykazu zamieszczonego w ramce. W niektórych krajach proponowane tu zabezpieczenia mogą być niedostępne albo zbyt drogie. Wystarczy jednak odrobina pomysłowości i wyobraźni, aby znaleźć rozwiązania skuteczne w waszych warunkach.
Na przykład uchwyty szuflad kuchennych zablokujesz, przekładając przez nie patyk. Podobnie można zabezpieczyć drzwiczki piekarnika. Torby plastikowe stwarzają mniejsze zagrożenie, gdy podczas przechowywania są zawiązane na supeł.
Niewykluczone, że nasuwają ci się inne proste sposoby zapobiegania wypadkom w domu i wokół niego. Swymi spostrzeżeniami możesz się podzielić z przyjaciółmi i znajomymi mającymi małe dzieci.
Na dworze
Sprawdź miejsca, gdzie bawi się twa pociecha. Dzieci powyżej czwartego roku życia najwięcej obrażeń doznają na dworze, na przykład wtedy, gdy się przewracają lub spadają z roweru. Poza domem dzieci w wieku od trzech do siedmiu lat najczęściej giną w wypadkach drogowych bądź wskutek utonięcia.
Oglądając plac zabaw, upewnij się, czy zainstalowany tam sprzęt jest sprawny i nie naraża dziecka na jakąś krzywdę. Czy powierzchnie pod huśtawkami, drabinkami i podobnymi urządzeniami pokrywa miękki materiał, na przykład sypki piasek, dzięki czemu upadek nie skończy się urazem?
Czy w pobliżu waszego domu są sadzawki albo strumienie? Roczny lub dwuletni maluch może się utopić w zbiorniku o głębokości zaledwie kilku centymetrów. „Kiedy małe dziecko wpadnie twarzą do wody, traci orientację, gdzie góra, a gdzie dół” — mówi wspomniana już psycholog Bäckström. „Po prostu nie potrafi wstać”.
Podstawowa zasada brzmi zatem następująco: Dziecko mające od roku do trzech lat nigdy nie może bawić się na dworze bez nadzoru osoby dorosłej. A jeżeli w okolicy znajduje się jakiś zbiornik wodny, poczekaj, aż dziecko będzie sporo starsze, zanim pozwolisz mu się bawić poza domem bez opieki.
Na ulicy
Podobna zasada obowiązuje, gdy w sąsiedztwie waszego domu biegnie jezdnia. „Przedszkolak obejmuje umysłem wyłącznie konkretne wiadomości i potrafi się skupić tylko na jednej rzeczy naraz” — zauważa pani Bäckström. „Natomiast ruch uliczny to całe mnóstwo zawiłych pojęć i dwuznacznych informacji”. Nie pozwól dziecku samemu przechodzić przez jezdnię, dopóki nie osiągnie wieku szkolnego. Zdaniem specjalistów przed ukończeniem co najmniej 12 roku życia dziecku brakuje dojrzałości, aby samodzielnie poruszać się rowerem po uczęszczanej ulicy.
Naucz dziecko korzystania z kasku podczas jazdy na rowerze, koniu, rolkach oraz sankach. Obrażenia głowy trudno jest leczyć; mogą spowodować trwały uszczerbek na zdrowiu, a nawet śmierć! W pewnym szpitalu dziecięcym 60 procent pacjentów po wypadku na rowerze miało rany na głowie i na twarzy, ale ci, którzy nosili kaski, nie doznali poważniejszych urazów głowy.
Zadbaj też o bezpieczeństwo swego dziecka w czasie podróży samochodem. W wielu krajach prawo wymaga, aby małe dzieci przewozić w specjalnych fotelikach. Dzięki temu liczba najmłodszych, którzy zostali ranni lub zabici w wypadkach drogowych, wyraźnie spada. Foteliki stanowią dobre zabezpieczenie. Upewnij się jednak, czy wybrany przez ciebie model ma atest. Pamiętaj również, iż fotelik dla niemowlaka różni się od fotelika przeznaczonego dla dzieci powyżej trzech lat.
Nasze pociechy są cennym darem od Jehowy, toteż chcemy o nie dbać pod każdym względem (Psalm 127:3, 4). Jako dobrzy rodzice, Birgitta i Karl-Erik zawsze starali się chronić swe dzieci — zarówno przed wypadkiem Hanny, jak i po nim. „Ale oczywiście po tym zdarzeniu byliśmy bardziej ostrożni” — przyznaje Karl-Erik. „Teraz mamy wnuki i zawsze sprawdzamy, czy nasze lekarstwa są zamknięte” — dodaje na koniec Birgitta.
[Ramka na stronie 22]
Bezpieczeństwo w waszym domu
• Lekarstwa: Trzymaj je w zamkniętej, niedostępnej dla dzieci szafce. To samo dotyczy leków naturalnych i wydawanych bez recepty. Poproś gości, którzy zostają w waszym domu na noc, aby nie trzymali swych lekarstw na wierzchu.
• Domowe środki chemiczne: Przechowuj je poza zasięgiem dzieci w szafie zamykanej na klucz. Trzymaj je w oryginalnych opakowaniach, tak aby łatwo było ustalić ich przeznaczenie. Podczas korzystania z tych środków zachowuj szczególną ostrożność; zawsze odkładaj je na miejsce — nawet wtedy, gdy wychodzisz z pomieszczenia tylko na chwilkę. Nigdy nie zostawiaj resztek detergentów w zmywarce.
• Kuchenka: Uchwyty garnków zawsze kieruj do wewnątrz. Jeżeli możesz, przymocuj do rondla specjalny element izolujący. Wyposaż kuchenkę w urządzenie niedopuszczające do jej przewrócenia się — na wypadek, gdyby dziecko wdrapało się na otwarte drzwiczki piekarnika. Same drzwiczki powinny mieć zamknięcie. Czy istnieje zagrożenie, że maluch dotknie gorących drzwiczek i się sparzy? Jeśli tak, załóż osłonę, na przykład kratę.
• Niebezpieczne rzeczy w domu: Noże, nożyczki i różne niebezpieczne przedmioty należy trzymać w zamykanych szafach i szufladach oraz innych miejscach niedostępnych dla dziecka. Gdy odkładasz na chwilę taką rzecz, nie kładź jej na krawędzi blatu, skąd dziecko mogłoby ją ściągnąć. Dla maluchów zagrożenie stanowią również zapałki i foliowe torby.
• Schody: Po obu końcach schodów zamontuj bramki o wysokości co najmniej 70 centymetrów.
• Okna i drzwi balkonowe: Wyposaż je w specjalne zamknięcia, których dziecko nie będzie w stanie sforsować, albo w zawieszone wysoko łańcuchy, ewentualnie w inne urządzenia zabezpieczające, by maluch nie odemknął okna ani nie przecisnął się przez nie podczas wietrzenia.
• Regały: Jeżeli dziecko lubi się wspinać i chwytać różnych przedmiotów, przytwierdź regały i pozostałe wysokie meble do ściany, żeby się nie przewróciły.
• Gniazdka i przewody elektryczne: Gniazdka, których nie używacie, należy w jakiś sposób zabezpieczyć. Dziecko może ściągnąć na siebie nocną lampkę lub podobny sprzęt, dlatego też ich przewody powinny być przyczepione do ściany bądź mebli. W przeciwnym razie przenieś takie lampy w inne miejsce. Nigdy nie zostawiaj żelazka na desce do prasowania ani nie pozwól, by sznur od niego zwisał.
• Gorąca woda: Jeżeli istnieje taka możliwość, nastaw temperaturę ciepłej wody w kranie na około 50°C. Gdyby dziecko go odkręciło, nie poparzy się.
• Zabawki: Pozbądź się zabawek o ostrych krawędziach i rogach. Wyrzuć małe i te, które można rozłożyć na drobne części; gdyby dziecko włożyło je do buzi, mogłoby się zadławić. Oczy i nosy pluszowych maskotek powinny być dobrze zamocowane. Naucz starsze dzieci, aby zbierały z podłogi swe nieduże zabawki, gdy jest na niej maluch.
• Cukierki i przekąski: Nie zostawiaj w zasięgu ręki dziecka słodyczy i przekąsek, takich jak orzeszki ziemne czy landrynki. Mogłyby utknąć mu w gardle.
[Prawa własności]
Źródło: Biuro Rzecznika Praw Dzieci
[Ramka na stronie 22]
W razie wypadku
• Zatrucie: Jeżeli dziecko wypiło toksyczny płyn, dokładnie wypłucz mu buzię i podaj do wypicia 1—2 szklanki wody bądź mleka. Następnie zasięgnij porady u lekarza lub w sanepidzie. W razie dostania się do oka dziecka żrącej substancji płucz je dużą ilością wody co najmniej przez 10 minut.
• Oparzenia: Lekkie oparzenia płucz chłodną (lecz niezbyt zimną) wodą nie krócej niż 20 minut. Jeżeli oparzenie jest większe niż dłoń dziecka albo znajduje się na twarzy, przegubie, podbrzuszu czy narządach płciowych, dziecko należy zabrać na pogotowie. Głębsze rany zawsze wymagają fachowej pomocy lekarza.
• Zachłyśnięcie: Gdyby coś utknęło w tchawicy dziecka, koniecznie trzeba to jak najszybciej wyjąć. Skuteczny może się okazać zabieg Heimlicha. Jeżeli nie wiesz, jak go wykonać, informację uzyskasz od lekarza rodzinnego albo na kursach pierwszej pomocy.
[Prawa własności]
Źródło: Szwedzki Czerwony Krzyż
[Ilustracja na stronie 23]
W kasku rowerowym
[Ilustracja na stronie 23]
Bezpieczny fotelik samochodowy