OCALALI

1 Dnia 15 maja 1997 roku, po 52 latach od ostatniego spotkania, Anastasija Kazak z Ukrainy (po lewej) i Hermine Schmidt (po prawej) spotkały się w Moskwie na rosyjskiej premierze filmu dokumentalnego Niezłomni w obliczu prześladowań — Świadkowie Jehowy a hitleryzm. Anastasija została Świadkiem Jehowy w obozie koncentracyjnym Stutthof i obie przeżyły niebezpieczny transport więźniów obozu przez Bałtyk do Danii. (Zdjęcie po lewej przedstawia Hermine.)

2 Kiedy ewakuowano obóz w Ravensbrück, Alois Moser z Braunau (Austria) wraz z 25 współwyznawcami otrzymali rozkaz dołączenia do transportu SS. W nocy strażnicy zniknęli. W Schwerinie Alois Moser spotkał kilku Świadków Jehowy, którzy uczestniczyli w marszu śmierci. Wyruszywszy z północnych Niemiec, Alois udał się w długą drogę powrotną do Austrii.

3 Gertrud Ott z Gdańska była więźniarką obozów: Auschwitz (od grudnia 1942 roku do stycznia 1945 roku), Mauthausen, Gross-Rosen i Bergen-Belsen (od stycznia do maja 1945 roku). Po uwolnieniu została zaproszona do Biblijnej Szkoły Strażnicy — Gilead w stanie Nowy Jork i była misjonarką w Indonezji, Iranie i Luksemburgu.

4 Grupa Świadków Jehowy cieszy się z uwolnienia z obozu Mauthausen 7 maja 1945 roku. Wśród nich jest Martin Pötzinger (stoi pierwszy od lewej).

5 Erich Frost z Lipska w latach 1936-1937 nadzorował działalność podziemną, aż został aresztowany i był okrutnie torturowany przez gestapo. W latach 1937-1945 przebywał stale w areszcie. W obozie w Sachsenhausen z myślą o innych Świadkach skomponował pieśń, która wydostała się poza obozowe mury i dodawała sił jego współwyznawcom.

6 W roku 1935 Arthur Winkler z Bonn doświadczył okrutnego traktowania w obozie w Esterwegen. Później, przebywając już w Holandii, kierował działalnością podziemną w Niemczech. Po zajęciu Holandii przez Niemcy (maj 1940 roku) gestapo chciało go aresztować, jednak zdołano go schwytać dopiero w październiku 1941 roku. Dzięki pomocy współwyznawców, którzy wieźli go wozem należącym do SS, przeżył marsz śmierci z Sachsenhausen.

7 Joseph Rehwald z Królewca odmówił służby wojskowej, za co został osadzony najpierw w więzieniu w Sztumie (Prusy Wschodnie), a następnie w obozie w Sachsenhausen. Spośród członków jego ośmioosobowej rodziny czterej bracia (dwóch stracono), siostra i matka zostali uwięzieni za obstawanie przy swojej wierze.

8 Gerrit Benink (Holandia) z blaszanym pojemnikiem, który służył jako miska do zupy i innej żywności. Po aresztowaniu w marcu 1941 roku wysłano go do obozów w Sachsenhausen, Buchenwaldzie i Neuengamme. Wolność odzyskał 5 maja 1945 roku.

9 Hildegard i Ernst Seligerowie spędzili łącznie przeszło 40 lat w więzieniach pod rządami nazistów — a potem komunistów w Niemczech Wschodnich — za to, że aktywnie działali jako Świadkowie Jehowy.

10 W sierpniu 1940 roku Victor Bruch (Luksemburg) został aresztowany i przeszedł przez kilka obozów koncentracyjnych, m.in. w Buchenwaldzie, Lublinie, Auschwitz i Ravensbrück. 3 maja 1945 roku, po wielu dniach marszu, wraz z 49 innymi Świadkami został uwolniony.

11 Max Henning, aresztowany w Holandii w marcu 1943 roku, był więziony w Rotterdamie, Scheveningen i Vught, a także w obozie w Buchenwaldzie. Został uwolniony 11 kwietnia 1945 roku.

12 Gertrud Pötzinger, która pracowała w podziemiu dla Świadków Jehowy w Monachium i na Śląsku, trafiła do więzienia i do obozu w Ravensbrück. W 1943 roku powierzono jej opiekę nad dziećmi w rodzinie pewnego oficera SS w Oranienburgu. Jej mąż, Martin, spędził kilka lat w obozach Dachau i Mauthausen. Spotkali się ponownie po wojnie w 1945 roku.

13 W marcu 1942 roku gestapo aresztowało Everta i Ansje Dost (Holandia). Evert trafił do obozów w Amersfoort i Neuengamme, a Ansje do obozu w Ravensbrück. Oboje zostali uwolnieni w maju 1945 roku.