LEKCJA 36
Uwypuklanie tematu
DOŚWIADCZENI mówcy zdają sobie sprawę, jak ważny jest temat przemówienia. Pamiętając o nim w czasie przygotowań, mogą się skupić na informacjach z jednej konkretnej dziedziny i głębiej się nad nimi zastanowić. Dzięki temu później nie omawiają pobieżnie wielu różnych spraw, ale przedstawiają materiał w sposób, który przynosi słuchaczom większy pożytek. Gdy wszystkie punkty główne ściśle wiążą się z tematem i pomagają go rozwinąć, zebranym łatwiej jest je zapamiętać i zrozumieć ich znaczenie.
To prawda, że niekiedy używa się słowa „temat” w odniesieniu do ogólnego zagadnienia, o którym ktoś mówi. Jeśli jednak pragniesz przygotować dobre wystąpienie, musisz stale pamiętać, że jego temat to konkretny aspekt takiego zagadnienia. Przedmiotem twoich rozważań może być Królestwo, Biblia czy zmartwychwstanie. Ale na każde takie szerokie zagadnienie można spojrzeć z rozmaitych punktów widzenia i rozwinąć różne tematy. Oto kilka przykładów: „Królestwo jest realnym rządem”, „Królestwo Boże zaprowadzi na ziemi raj”, „Biblia — Księga natchniona przez Boga”, „Biblia — praktyczny poradnik na nasze czasy”, „Zmartwychwstanie — nadzieja dla pogrążonych w żałobie”, „Nadzieja zmartwychwstania pomaga trwać w obliczu prześladowań”. Każdy z tych tematów wymaga rozwinięcia myśli w zupełnie inny sposób.
W trakcie swej ziemskiej służby Jezus głosił orędzie, którego temat, zgodny z myślą przewodnią całej Biblii, brzmiał: „Przybliżyło się królestwo niebios” (Mat. 4:17). W jaki sposób ów temat został uwypuklony? W czterech Ewangeliach nawiązano do Królestwa przeszło 110 razy. Ale Jezus nie poprzestawał na powtarzaniu słowa „królestwo”. Nauczając i dokonując cudów, wyraźnie dowiódł, że to właśnie on jest Synem Bożym, Mesjaszem, któremu Jehowa miał w przyszłości przekazać swe Królestwo. Ponadto wyjawił, że otwiera innym drogę do udziału w tym Królestwie, i powiedział, jakimi przymiotami muszą się odznaczać ci, którzy dostąpią tego przywileju. Swymi naukami oraz cudami jasno pokazał, co rządy Królestwa będą oznaczać dla ludzi. A gdy wypędził demony za sprawą ducha Bożego, wskazał na to jako na dowód, iż Królestwo Boże „zaskoczyło” jego słuchaczy (Łuk. 11:20). I o tym właśnie Królestwie polecił świadczyć swym naśladowcom (Mat. 10:7; 24:14).
Dobór odpowiedniego tematu. Oczywiście nikt nie oczekuje od ciebie rozwinięcia jakiegokolwiek tematu tak szeroko, jak to uczyniono w Biblii. Nie zmienia to jednak faktu, że twoje przemówienie również powinno mieć odpowiedni temat.
Jeżeli wybór tematu należy do ciebie, najpierw zastanów się nad celem swego wystąpienia. A ustalając, jakie punkty główne znajdą się w twym szkicu, upewnij się, czy naprawdę będą wspierać obrany przez ciebie temat.
Natomiast gdy temat jest już podany, starannie przemyśl, jak wpłynie na sposób uporządkowania materiału. Czasami zrozumienie wartości tematu i tego, co on w sobie kryje, może wymagać wysiłku. Jeśli sam masz przygotować materiał, staraj się wybrać takie myśli, które najlepiej uwypuklą wyznaczony temat. A kiedy materiał jest z góry określony, to musisz przeanalizować, jak go wykorzystać, by harmonizował z tematem. Powinieneś też zastanowić się, dlaczego jest ważny dla słuchaczy i w jakim celu chcesz go przedstawić. Dzięki temu będziesz wiedzieć, na co położyć nacisk w trakcie przemawiania.
Jak uwypuklać temat. Pragnąc dobrze uwypuklić temat, przede wszystkim musisz odpowiednio dobrać i uporządkować materiał. Jeżeli zastosujesz wskazówki co do opracowywania szkicu i uwzględnisz tylko te informacje, które wiążą się z tematem, uwydatnisz go niemal automatycznie.
W podkreśleniu tematu może ci pomóc powtarzanie. W muzyce klasycznej temat to charakterystyczna melodia, która przewija się przez cały utwór. Nie zawsze pojawia się w tej samej formie. Czasami powraca w postaci krótszego bądź dłuższego fragmentu, a niekiedy jako wariacja. Tak czy inaczej, kompozytor umiejętnie wplata tę melodię do utworu, aż przeniknie ona całość. Podobnie powinno być z tematem przemówienia. Powtarzanie kluczowych słów tematu odpowiada ciągłemu powracaniu melodii w jakiejś kompozycji. Używanie synonimów tych słów lub inne formułowanie tematu przypomina wariacje w utworze muzycznym. Gdy zastosujesz tego rodzaju środki, temat twego wystąpienia okaże się najważniejszą myślą, która zapadnie słuchaczom w pamięć.
Przedstawione rady odnoszą się nie tylko do przemówień, ale też do dyskusji w służbie polowej. Jeżeli uwydatnisz temat rozmowy, to choćby była stosunkowo krótka, domownik zapewne lepiej ją zapamięta. Również gdy na studium biblijnym dobrze podkreślisz omawiany temat, później zainteresowany łatwiej przypomni sobie otrzymane pouczenia. Twoje starania, by odpowiednio dobierać i uwypuklać temat swych wystąpień oraz rozmów, pomogą ci stać się skuteczniejszym mówcą i nauczycielem Słowa Bożego.