AZEKA

(od rdzenia oznaczającego: „wykopać” [motyką]).

Miasto w Szefeli strzegące górnego krańca doliny Ela. Utożsamia się je z Tall Zakarija (Tel ʽAzeka), ok. 26 km na pn. zach. od Hebronu.

Pierwsza wzmianka o tym mieście pojawia się w Jozuego 10:5-11 w związku z atakiem pięciu kananejskich królów na Gibeon. Wojska Jozuego, które przybyły z odsieczą, ścigały Kananejczyków „aż do Azeki i Makkedy” (ok. 30 km). Miasto zostało później przydzielone plemieniu Judy (Joz 15:20, 35).

Za panowania króla Saula (1117-1078 p.n.e.) Filistyni zgromadzili swe wojska między Socho i Azeką i wystawili do walki Goliata jako harcownika. Gdy nadciągnęli Izraelici, obie armie stanęły po przeciwnych stronach doliny Ela; po niespodziewanym zwycięstwie Dawida nad Goliatem Filistyni uciekli (1Sm 17:1-53).

Kiedy po śmierci Salomona (ok. 998 p.n.e.) nastąpił podział narodu, król judzki Rechoboam umocnił Azekę, Lachisz (Lakisz) i inne strategiczne miejscowości (2Kn 11:5-10). Wykopaliska prowadzone w Tall Zakarija odsłoniły pozostałości murów i wież oraz ślady wskazujące na to, że w najwyższym miejscu wzniesienia stała warowna twierdza.

Gdy babilońskie wojska Nebukadneccara najechały królestwo Judy (609-607 p.n.e.), Azeka i Lachisz były dwoma ostatnimi z warownych miast, które upadły przed zagładą Jerozolimy (Jer 34:6, 7). Potwierdzają to odkryte zapisane ostraki, zwane listami z Lakisz, z których jeden zawiera wiadomość wysłaną zapewne z jakiejś placówki do dowódcy wojskowego Lachisz. Oto jej fragment: „Patrzymy na sygnały z Lakisz według rozkazów, które mój pan wydał, ponieważ nie możemy już dostrzec sygnałów z Azeka” (S. Gądecki, Archeologia biblijna, Gniezno 1994, t. 1, s. 338). Jeśli, jak się zdaje, wiadomość tę napisano w czasie najazdu Babilończyków, jej treść wskazywałaby na to, iż Azeka już upadła i dlatego nie dochodziły z niej żadne sygnały.

Po 70-letnim okresie spustoszenia kraju Azeka była jednym z miast ponownie zaludnionych przez Żydów, którzy powrócili z wygnania (Neh 11:25, 30).