DEMETRIUSZ

(„od [należący do] Demeter [gr. bogini rolnictwa]”).

1. Człowiek „kujący w srebrze”, który wywołał w Efezie (Azja Mniejsza) rozruchy przeciw Pawłowi i jego towarzyszom. Apostoł, będący w trakcie swej trzeciej podróży misjonarskiej, przebywał w tym mieście już od jakichś dwóch — trzech lat (ok. 53-55 n.e.). Jego działalność ewangelizacyjna przyniosła wyniki — wiele osób porzuciło magię i spaliło swe księgi. I właśnie ze względu na sukcesy Pawła w czynieniu uczniów Chrystusa Demetriusz poczuł się zaniepokojony. Ponieważ czerpał ogromne zyski z wyrabiania srebrnych świątyniek bogini Artemidy, przestraszył się utraty dochodów i podburzył rzemieślników. Posługując się dwoma argumentami: że ucierpią na tym ich zarobki oraz że świątynia Artemidy okryje się złą sławą, wywołał zamieszanie w całym mieście.

Dopiero po upływie mniej więcej dwóch godzin pisarz miejski zdołał przywrócić porządek. Wykazał, że jeśli Demetriusz i rzemieślnicy zarzucają coś Pawłowi i jego towarzyszom, to powinni zwrócić się do sądu i rozpatrzyć tę skargę zgodnie z prawem. Zwrócił też uwagę, iż wskutek takiej bezładnej manifestacji miasto może zostać oskarżone o działalność wywrotową przeciw władzom rzymskim. Wówczas tłum uspokoił się, uwolnił współpracowników Pawła i opuścił teatr, scenę tych niesławnych zamieszek. Wkrótce potem Paweł wyruszył do Macedonii (Dz 19:18, 19, 23-41; 20:1).

2. Chrześcijanin, o którym wspomniał apostoł Jan w liście do Gajusa ok. 98 r. n.e. i który być może dostarczył ów list adresatowi. Pozytywna uwaga Jana o Demetriuszu mogła zachęcić Gajusa do okazania mu gościnności. Jeśli bowiem chodzi o wiernych braci podróżujących w związku z dobrą nowiną, zbory miały zwyczaj zapewniać im posiłki i nocleg (3Jn 1, 12).