MALACHIASZA, KSIĘGA
Ostatnia księga Pism Hebrajskich we współczesnych przekładach Biblii. W tradycyjnym kanonie żydowskim umiejscowiona jest na końcu tzw. proroków mniejszych, ale przed Pismami (Hagiografami). Zawiera wypowiedź Jehowy o Izraelu, przekazaną za pośrednictwem Malachiasza (Mal 1:1).
Stosunki panujące w czasach Malachiasza. W okresie działalności prorockiej Malachiasza kapłani postępowali w sposób godny ubolewania. Łamali Prawo, przyjmując jako ofiary na ołtarz Jehowy zwierzęta kulawe, ślepe i chore (Kpł 22:19; Pwt 15:21; Mal 1:8). Nie udzielali ludowi odpowiednich wskazówek i pouczeń, wskutek czego wielu się potykało (Mal 2:7, 8). Okazywali stronniczość w sprawach sądowniczych (2:9). Wszystko to źle wpływało na ogół Izraelitów, gdyż pomniejszało w ich oczach wartość służby dla Jehowy (3:14, 15). Świadczy o tym okoliczność, że nie wspierali świątyni dziesięcinami. Tak dalece bagatelizowali swe obowiązki wobec Jehowy, że najwyraźniej rozwodzili się z żonami, by poślubiać czcicielki fałszywych bóstw. Zaczęli też dopuszczać się czarnoksięstwa, cudzołóstwa, kłamstwa, oszustwa i ciemięstwa (2:11, 14-16; 3:5, 8-10). Dlatego Jehowa zapowiedział, że przyjdzie do swej świątyni na sąd (3:1-6). Jednocześnie nawoływał grzeszników do skruchy: „Wróćcie do mnie, a ja wrócę do was” (3:7).
Kiedy spisana. Księga Malachiasza sama dostarcza informacji pozwalających ustalić, kiedy ją spisano. Musiało to być po niewoli w Babilonie, Izraelici podlegali bowiem władzy namiestnika. Bogu oddawano cześć w świątyni, co oznacza, że została już odbudowana (1:7, 8; 2:3, 13; 3:8-10). Wskazuje to na okres po działalności prorockiej Aggeusza (520 p.n.e.) i Zachariasza (520-518 p.n.e.), gdyż obaj usilnie nawoływali lud do ukończenia świątyni (Ezd 5:1, 2; 6:14, 15). Zaniedbywanie przez Izraelitów prawdziwego wielbienia i lekceważenie prawa Bożego wydaje się odpowiadać sytuacji panującej w kraju po ponownym przybyciu Nehemiasza do Jerozolimy, co nastąpiło jakiś czas po 32 roku rządów króla Artakserksesa (ok. 443 p.n.e.) (Neh 13:6-31; por. Mal 1:6-8; 2:7, 8, 11, 14-16). A zatem Księga Malachiasza, podobnie jak Księga Nehemiasza, zapewne została spisana po 443 r. p.n.e.
Zgodność z innymi księgami biblijnymi. Księga ta całkowicie harmonizuje z resztą Pisma Świętego. Apostoł Paweł powołał się na Malachiasza 1:2, 3, gdy wykazywał, że wybranie kogoś przez Jehowę nie zależy „od chcącego ani od biegnącego, lecz od Boga, który okazuje miłosierdzie” (Rz 9:10-16). Księga Malachiasza przedstawia Jehowę jako Stwórcę (Mal 2:10; por. Ps 100:3; Iz 43:1; Dz 17:24-26) i jako Boga sprawiedliwego, miłosiernego i niezmiennego, który nie pozostawia rozmyślnego grzechu bez ukarania (Mal 2:2, 3, 17; 3:5-7, 17, 18; 4:1; por. Wj 34:6, 7; Kpł 26:14-17; Neh 9:17; Jak 1:17). Podkreśla też doniosłe znaczenie imienia Bożego (Mal 1:5, 11, 14; 4:2; por. Pwt 28:58, 59; Ps 35:27; Mi 5:4). I zachęca do pamiętania o „prawie Mojżesza” (Mal 4:4).
Prócz tego księga ta kierowała uwagę Izraelitów na przyjście Mesjasza oraz na dzień Jehowy. Zapowiedziała, że wyśle On swego „posłańca”, który jednak zajmie się tylko torowaniem drogi większemu „posłańcowi przymierza”, mającemu towarzyszyć Jehowie (Mal 3:1). Natchnione sprawozdania Mateusza (11:10-14; 17:10-13), Marka (9:11-13) i Łukasza (1:16, 17, 76) wspólnie utożsamiają owego „posłańca” i „Eliasza” (wspomnianych w Mal 3:1 i 4:5, 6) z Janem Chrzcicielem, który przygotowywał drogę Jezusowi Chrystusowi.
[Ramka na stronie 1244]
GŁÓWNE MYŚLI KSIĘGI MALACHIASZA
Prorocza wypowiedź podkreślająca, że Jehowa Bóg nie puszcza płazem lekceważenia Jego wymagań
Spisana przez proroka Malachiasza, zapewne jakieś 95 lat po powrocie z Babilonu pierwszych zesłańców żydowskich
Jehowa umiłował Izraela, lecz on gardzi Jego imieniem (1:1-14)
Jehowa umiłował swój lud, tak jak umiłował Jakuba, a Ezawa znienawidził
Niestety, kapłani izraelscy gardzą imieniem Bożym, gdyż przyjmują na ofiary zwierzęta kulawe i chore; człowieczemu namiestnikowi nie podarowaliby takich zwierząt
Kapłani i lud zganieni za zbaczanie z dróg Jehowy (2:1-17)
Kapłani zeszli z drogi Bożej, przez co „wielu potyka się w prawie”; w ten sposób ‛zniweczyli przymierze Lewiego’
Izraelici zawierają małżeństwa z cudzoziemkami, a niektórzy postępują zdradziecko wobec żon swej młodości, rozwodząc się z nimi
Izraelici ‛zmęczyli’ Boga, twierdząc, że ma upodobanie w ludziach czyniących zło
Prawdziwy Pan osądzi i oczyści swój lud (3:1-18)
Jehowa przyjdzie do świątyni z „posłańcem przymierza”; jak rafiner oczyści Lewitów, a dar ofiarny Judy będzie Mu sprawiał zadowolenie
Czarnoksiężników, cudzołożników, krzywoprzysięzców, oszustów i ciemiężycieli czeka rychły sąd
Kto przyniesie całą dziesięcinę do spichrza Jehowy, ten dostąpi przeobfitych błogosławieństw
Zostanie spisana księga pamięci dla bojących się Jehowy; Jego lud dostrzeże różnicę między prawymi a niegodziwymi
Nadejście wielkiego i napawającego lękiem dnia Jehowy (4:1-6)
Dzień Jehowy przyniesie całkowitą zagładę niegodziwcom, natomiast bojącym się imienia Bożego „zaświeci słońce prawości”
Zanim nadejdzie ten dzień, zostanie przeprowadzone dzieło odrodzenia, którego dokona prorok Eliasz