NAHUMA, KSIĘGA

Księga ta zawiera proroczą „wypowiedź przeciwko Niniwie”, stolicy państwa asyryjskiego. Spisana została przez Nahuma Elkoszytę (Nah 1:1). Jej autentyczność potwierdzają doniesienia historyczne o spełnieniu się tego proroctwa. Zaczęto ją spisywać jakiś czas po upokarzającej porażce, której w VII w. p.n.e. doznało egipskie miasto No-Amon (Teby) (3:8-10), a ukończono, zanim w 632 r. p.n.e. zapowiedziana zagłada spadła na Niniwę (zob. ASYRIA; NINIWA).

Zgodność z innymi księgami biblijnymi. W całkowitej zgodzie z resztą Pisma Świętego Księga Nahuma oznajmia, że Jehowa to „Bóg wymagający wyłącznego oddania”, „nieskory do gniewu i potężny w mocy”, lecz bynajmniej nie powstrzymujący się od ukarania (Nah 1:2, 3; por. Wj 20:5; 34:6, 7; Hi 9:4; Ps 62:11). „Jehowa jest dobry, jest twierdzą w dniu udręki. I zna tych, którzy u niego szukają schronienia” (Nah 1:7; por. Ps 25:8; 46:1; Iz 25:4; Mt 19:17). Przymioty te wyraźnie się uwidoczniły, kiedy uwolnił Izraelitów spod jarzma asyryjskiego i wywarł pomstę na skalanej krwią Niniwie, choć przez dłuższy czas znosił jej występki.

Godne uwagi są podobieństwa między 1 rozdz. Nahuma a Psalmem 97. Pewna analogia zachodzi również pomiędzy rozdz. 2 i 3 tego proroctwa a słowami Izajasza zwiastującymi wykonanie wyroków Jehowy na Asyrii (Iz 10:24-27; 30:27-33; por. też Iz 52:7; Nah 1:15; Rz 10:15).

Tło historyczne. Niewierny król judzki Achaz otrzymał co prawda zapewnienie, że nie powiedzie się spisek uknuty przeciw niemu przez króla Syrii Recina oraz izraelskiego władcę Pekacha (Iz 7:3-7), lecz mimo to niemądrze zwrócił się o pomoc do króla Asyrii Tiglat-Pilesera III (Tilgat-Pilnesera). W ostatecznym rozrachunku król ten „sprawił mu udrękę, a nie wspomógł go”, gdyż Asyryjczycy nałożyli na Judę ciężkie jarzmo (2Kn 28:20, 21). Jego syn i następca, Ezechiasz, zbuntował się przeciw nim (2Kl 18:7). Wówczas monarcha asyryjski Sancherib najechał Judę i zajął po kolei wszystkie warowne miasta, pustosząc przy tym kraj (por. Iz 7:20, 23-25; 8:6-8; 36:1, 2). Następny król judzki, Manasses, został pojmany przez dowódców wojsk asyryjskich i zabrany do Babilonu (podlegającego wtedy Asyrii) (2Kn 33:11).

Ponieważ Juda już od dawna zaznawała cierpień pod ciężką ręką Asyrii, nieuchronna zagłada Niniwy zwiastowana przez Nahuma była dobrą nowiną. Mówiąc o upadku tego państwa jak o fakcie dokonanym, prorok oświadczył: „Oto na górach stopy tego, kto przynosi dobrą nowinę, tego, kto ogłasza pokój. Judo, obchodź swe święta. Spełniaj swe śluby; gdyż już więcej nie przejdzie przez ciebie żaden nicpoń. Zostanie doszczętnie zgładzony” (Nah 1:15). Asyryjczycy przestaną się mieszać w sprawy Judejczyków, którzy odtąd będą mogli bez przeszkód obchodzić swe święta. Dostąpią całkowitego uwolnienia od asyryjskich ciemięzców (por. Nah 1:9). Na wieść o zniszczeniu Niniwy również wszystkie inne ludy ‛zaklaszczą w ręce’ — będą się radować z klęski tego miasta, którego niegodziwość przyczyniła im mnóstwa zgryzot (3:19).

Agresywna polityka Asyryjczyków uczyniła z Niniwy „miasto rozlewu krwi” (Nah 3:1). Jeńców wojennych traktowano okrutnie i nieludzko. Niektórych żywcem palono lub obdzierano ze skóry. Innych oślepiano albo obcinano im nosy, uszy bądź palce. Nieraz prowadzono ich na powrozach przywiązanych do haków przebitych przez nozdrza lub wargi. Za przelanie morza krwi Niniwa naprawdę zasługiwała na zniszczenie.

[Ramka na stronie 129]

GŁÓWNE MYŚLI KSIĘGI NAHUMA

Wypowiedź przeciwko Niniwie, stolicy Asyrii

Spisana jakiś czas przed zburzeniem tego miasta w 632 r. p.n.e.

Jehowa wywiera pomstę na swych wrogach (1:1-6)

Jehowa wymaga wyłącznego oddania; chociaż jest nieskory do gniewu, nie powstrzymuje się od wymierzenia zasłużonej kary

Nikt się nie ostoi w obliczu żaru Jego gniewu; przed Nim wysychają morza, kołyszą się góry, topnieją wzgórza, podnosi się ziemia

Wytracenie niegodziwców przynosi ukojenie pokładającym nadzieję w Jehowie (1:7 do 3:19)

Jehowa jest twierdzą zapewniającą schronienie tym, którzy na Nim polegają, ale swych nieprzyjaciół unicestwi

Juda usłyszy dobrą nowinę: „nicpoń” zostanie zgładzony i nic już nie przeszkodzi praktykowaniu religii prawdziwej

Jehowa zgromadzi swój lud, ale Niniwa będzie spustoszona, a jej rydwany spalone

Miasto winne rozlewu krwi zostanie za swe grzechy splądrowane; nic go nie ocali; jego wojownicy staną się jak kobiety

Cios zadany królowi Asyrii okaże się nieuleczalny