PISZON

(prawdopodobnie: „bardziej rozproszony”).

Jedna z czterech odnóg ‛rzeki wypływającej z Edenu’; okrążała całą ziemię Chawila, obfitującą — jak czytamy — w złoto, żywicę bdelium i kamień onyks (Rdz 2:10-12). Nie da się jej obecnie zidentyfikować, a hipotezy na jej temat rozpoczynają się od rzek we wsch. Turcji, a kończą na Gangesie w Indiach.

Pod hasłem EDEN 1 zaznaczono, że ogólnoziemski potop mógł usunąć wszelkie ślady, które pozwoliłyby dziś rozpoznać rzeki Piszon i Gichon. Nie można oczywiście wykluczyć, że w czasach Mojżesza, gdy spisywano Księgę Rodzaju, rzeki te jeszcze istniały i były znane. Wzmianka o „ziemi Chawila” raczej nie odnosi się do nazwy używanej przed potopem, podobnie zresztą jak informacja o „ziemi Kusz” (Rdz 2:13). Wspominając o tych krainach, Mojżesz najwyraźniej posługiwał się nazwami geograficznymi nadanymi im po potopie i dobrze znanymi jego współczesnym. Zresztą nie tylko potop, ale też późniejsze trzęsienia ziemi mogły zmienić bieg rzek, a nawet zasypać całe ich fragmenty. Wschodnia Turcja, gdzie przypuszczalnie leżał Eden, jest rejonem o silnej aktywności sejsmicznej (zob. CHAWILA 1).