PONT

(„morze”).

Kraina w pn. części Azji Mniejszej, przylegająca do Morza Czarnego. Nazwa Pont, najwyraźniej nadana jej w czasach przedchrześcijańskich, pochodziła od wyrażenia Pontus Euxinus, jak niekiedy określano Morze Czarne. Kraina ta ciągnęła się od dolnego biegu rzeki Halys na zach. (blisko Bitynii) aż do pd.-wsch. krańca Morza Czarnego. Na żyznym wybrzeżu morskim latem jest ciepło, a zimą temperatury są umiarkowane. Tereny w głębi lądu to płaskowyż (stanowiący pn.-wsch. kraniec wyżyny, która zajmuje większą część Azji Mniejszej) poprzecinany dolinami rzek, gdzie uprawiano zboże. Stoki gór porastały lasy, z których pozyskiwano drewno na budowę statków. Wzdłuż wybrzeża widoczne były wpływy kolonii greckich, ale ludność żyjącą w głębi lądu łączyły bliskie związki z Armenią, leżącą na wsch.

Przez jakiś czas obszar ten podlegał wpływom perskim, lecz w IV w. p.n.e. powstało niezależne królestwo Pontu. Rządziło nim kilku królów o imieniu Mitrydates, którzy nawiązali bliskie stosunki z Rzymem. Jednak Mitrydates VI Eupator rzucił wyzwanie potędze Rzymu i znacznie poszerzył granice swego królestwa. Po kilku wojnach został pokonany ok. r. 66 p.n.e. przez Rzymian pod wodzą Pompejusza Wielkiego. Większość obszaru Pontu połączono wtedy w jedną prowincję z leżącą na zach. Bitynią (Bitynia i Pont), a część wsch. wcielono do prowincji Galacja (Pont Galacki). Później (ok. 36 p.n.e.) fragment tej części wszedł w skład królestwa Polemona (MAPA, t. 1, s. 164). A zatem w I w. n.e. nazwa Pont mogła się odnosić do całej tej krainy bądź do jej części, która weszła w skład prowincji Bitynia i Pont, bądź też do jej wsch. terenów, należących do Galacji i królestwa Polemona.

Żydowski pisarz Filon (I w. n.e.) donosi, że w każdym zakątku Pontu mieszkali Żydzi. Ich przedstawiciele byli obecni w Jerozolimie podczas Pięćdziesiątnicy 33 r. n.e. (Dz 2:9). Zapewne niektórzy z nich po wysłuchaniu przemówienia Piotra przyłączyli się do chrześcijan i potem wrócili w rodzinne strony. Jakieś 30 lat później (ok. 62—64 n.e.) Piotr skierował swój pierwszy natchniony list do „tymczasowych osiedleńców rozproszonych po Poncie” i innych krainach Azji Mniejszej (1Pt 1:1). Ponieważ wspomniał w nim o „starszych”, którzy mieli paść trzodę, w Poncie zapewne istniały zbory chrześcijańskie (1Pt 5:1, 2). Z Pontu pochodził Żyd imieniem Akwilas, który podróżował do Rzymu, a potem do Koryntu, gdzie spotkał się z apostołem Pawłem (Dz 18:1, 2).