Mądre postępowanie w złym świecie

Szerzące się rozprzężenie wysuwa na pierwszy plan konieczność mądrego postępowania. Jakie środki mogą nam w tym pomóc i jak można najlepiej z nich skorzystać?

MĄDRE postępowanie jest z wielu powodów godne polecenia. Dlaczego? Trafnie powiedziane kiedyś, że mądre postępowanie oznacza posiadanie ‚zdolności oraz skłonności do korzystania ze swej wiedzy, aby powzięty zamysł urzeczywistnić z najlepszym skutkiem’. Oczywiście nie wolno nam przy tym zapominać o Bogu, ponieważ „bojaźń Jehowy jest początkiem mądrości” i „wiedza o Najświętszym — to zrozumienie”. — Ps. 111:10; Przyp. 9:10, NW.

Mądrze postępować znaczy stosować mądrość w praktyce. Dawno temu pewien mądry król napisał o tym pod natchnieniem: „Szczęśliwy jest człowiek, który znalazł mądrość, i człowiek, który nabywa rozeznania, bo lepsze jest zdobycie go od zdobycia srebra, a zysk jego nawet od złota. Cenniejsza jest [mądrość] niż korale, a wszystko inne, czym się zachwycasz, nie może się z nią równać. Długość dni w prawicy jej; w lewicy jej bogactwa i sława. Drogi jej są drogami przyjemności, a wszystkie jej gościńce pokojem. Drzewem życia jest tym, którzy się jej trzymają, a którzy ją trzymają mocnym uchwytem, będą zwani szczęśliwymi.” — Przyp. 3:13-18, NW, uw. marg.

Prawdziwość tego, co wyżej powiedziano, potwierdzają również dalsze natchnione słowa: „Bo iż nie zaraz wychodzi dekret [wyrok, NW] na złe sprawy, przetoż na tym jest wszystko serce synów ludzkich, aby czynili złe rzeczy. A chociaż grzesznik stokroć źle czyni, i odwłacza mu się, wszakże ja wiem, że dobrze będzie bojącym się Boga, którzy się boją oblicza jego. Ale niezbożnemu niedobrze będzie, ani się przedłużą dni jego, owszem pomija jako cień, przeto iż się nie boi oblicza Bożego.” — Kazn. 8:11-13.

DLACZEGO TAK TRUDNE

Jakże mało jest dzisiaj takich, którzy postępują mądrze! Jakże niewielu cieszy się owocami mądrości; pokojem, pomyślnością, szczęściem! Nie ma w tym zresztą nic dziwnego. Niełatwo jest mądrze postępować, ponieważ wypełniające się proroctwa biblijne wskazują, że żyjemy w okresie, kiedy Szatan Diabeł ma „wielki gniew, wiedząc, iż krótki czas ma”. Krótki czas na co? Na udowodnienie swego chełpliwego twierdzenia, że zdoła wszystkich ludzi skłonić do buntu przeciw Bogu, jak to pokazał przez atak na nienaganność Ijoba. Gdyby mu się udało doprowadzić całą ludzkość do złego, wyobrażałby sobie, że przewyższa Jehowę Boga. Nie ma niebezpieczeństwa, żeby się tak kiedykolwiek stało, chociaż w czasie potopu za dni Noego było tylko osiem osób, które skutecznie mu się oparły i postąpiły mądrze. Jezus z góry zapowiedział, że w naszych czasach będzie podobnie. — Obj. 12:12; Mat. 24:37-39.

Właśnie działalności Szatana i jego demonów trzeba w głównej mierze przypisać fakt, że w obecnych dniach ostatnich nastały czasy trudne i krytyczne. Przede wszystkim oni są odpowiedzialni za to, że ludzie są teraz zgodnie z przepowiednią „samolubni, chciwi, chełpliwi, pyszni, szkalujący innych, krnąbrni wobec rodziców, niewdzięczni i bezbożni, bez serca i wiarołomni”; dalej przepowiedziano, że „będą oszczercami, rozpasani, okrutni, wrogami dobra i zdrajcami, będą bezczelni i nadęci pychą, rozkosze ukochają więcej niż Boga. Zachowując pozory pobożności wyprą się tego, co stanowi jej siłę.” — 2 Tym. 3:1-5, Kow.

Jakże trafnie w proroctwie tym opisano obecne stosunki i jakże dobitnie fakty dowodzą, że żyjemy w okresie spełniania się tego proroctwa! Już od lat można było zaobserwować, jak wielki handel wyzyskuje popęd płciowy przy sprzedaży wszelkiego rodzaju artykułów od samochodu do papierosa włącznie, lecz wiosną ubiegłego roku jeden z czołowych amerykańskich radiowców wywołał wielką sensację, demaskując taktykę pewnych wielkich firm handlowych, które najęły sobie prostytutki w celu zwiększenia swoich obrotów. Stwierdzono, że zaprasza się klientów na wycieczki dla przyjemności, w których towarzyszą im czarujące prostytutki. W ten sposób znacznie łatwiej daje się nakłonić klienta do złożenia zamówienia, a jeśli się jeszcze ociąga, wystarczy mu tylko dać do zrozumienia, że może zostać skompromitowany, a natychmiast zawiera umowę handlową, choćby nawet niekorzystną dla niego czy dla firmy, której jest przedstawicielem. Czy może być coś bardziej haniebnego i poniżającego? Jakże wymownie świadczy to o dzisiejszej cywilizacji!

Prócz tego Słowo Boże wskazuje nam wyraźnie, że mamy również nieprzyjaciół w nas samych, którymi są nasze upadłe skłonności. „Albowiem myśl [skłonność, NW] serca człowieczego zła jest od młodości jego.” Dlatego też czytamy, że „najzdradliwsze jest serce nade wszystko i najprzewrotniejsze”. Dawid sam przekonał się o tym, co go bardzo zasmuciło i spowodowało do wypowiedzenia słów: „Oto w nieprawości poczęty jestem, a w grzechu poczęła mię matka moja.” Apostoł Paweł także o tym dobrze wiedział, gdyż napisał: „Nie to czynię, co chcę, ale czego nienawidzę, to czynię.” Gdy teraz weźmiemy pod uwagę fakt, że mamy do czynienia zarówno z nadludzkimi wrogami, którzy chcą nas przywieść do upadku, z samolubnymi ludźmi, którzy zastawiają na nas sidła, jak i z własnymi odziedziczonymi słabościami, wtedy staje się nam rzeczą jasną, że mamy do pokonania niemałe trudności, jeśli chcemy postępować mądrze. — 1 Mojż. 8:21; Jer. 17:9; Ps. 51:7; Rzym. 7:15, NT.

ŚRODKI POMOCNICZE DO MĄDREGO POSTĘPOWANIA

Skąd możemy się spodziewać pomocy w mądrym postępowaniu? Czy zapewni je nam wykształcenie otrzymane na wyższej uczelni? Można by tak pomyśleć, gdy się słyszy, do czego takie zakłady sobie roszczą pretensje. Ale w rzeczywistości jest inaczej. Potrzebujemy czegoś więcej niż mądrość ludzka, aby móc się oprzeć nadludzkim wrogom. Potrzeba nam ‚mądrości, która jest z góry’. — Jak. 3:17.

Ludzie nie mogą nam zagwarantować mądrości; może to uczynić tylko Jehowa Bóg — Źródło wszelkiej prawdziwej mądrości. Przygotował On dla nas szereg środków pomocniczych do mądrego postępowania, wśród których na czoło wysuwa się Jego Słowo, Biblia. Cały Psalm 119, a szczególnie jego 105 wiersz zwraca nam uwagę, że ‚słowo Boże jest pochodnią naszym nogom i światłością ścieżce naszej’. Natomiast apostoł Paweł pisał do Tymoteusza: „Od dzieciństwa znasz święte pisma, które cię mogą uczynić mądrym ku zbawieniu przez wiarę, w łączności z Chrystusem Jezusem. Całe Pismo jest natchnione przez Boga i przydatne do nauczania, do strofowania, do prostowania rzeczy, do ćwiczenia w sprawiedliwości, aby człowiek Boży był w pełni uzdolniony, całkowicie wyposażony do wszelkiego dzieła dobrego.” — 2 Tym. 3:15-17, NW.

Studium Słowa Bożego szkoli i wzmacnia nasze sumienie, czyli nasze poczucie moralności. Słowo Boże zawiera zasady i wytyczne, które pozwalają nam wyraźnie rozpoznać, co jest słuszne, a co niestosowne; wskazuje nam, że „co człowiek posieje, to i żąć będzie”. Przez zapoznanie nas ze Stwórcą i Prawodawcą zaszczepia w nas rozumną obawę przed pobudzeniem Go do gniewu, a to jest początkiem prawdziwej mądrości. Dalszą pomocą są dla nas zawarte w Biblii przekonujące zapewnienia o zmartwychwstaniu oraz o życiu wiecznym w sprawiedliwym nowym świecie, przewidzianym dla wszystkich, którzy postępują mądrze. — Gal. 6:7, 8, Dą; 1 Kor. 15:20, 21, 58; Obj. 21:4.

Innym przygotowanym przez Boga środkiem pomocniczym do mądrego postępowania jest widzialny kanał Boży. Nazwany według Mateusza 24:45-47 (NW) „niewolnikiem wiernym i rozumnym” służy on nam pomocą przez wydawanie literatury biblijnej, jak na przykład niniejsze czasopismo, oraz przez urządzanie różnych zebrań aż do wielkich kongresów włącznie, gdzie chrześcijanie uczą się prawd i zasad biblijnych. Ponadto troszczy się o to, aby przez domowe studia biblijne i przez systematyczne szkolenie w służbie kaznodziejskiej udzielano nam osobistej pomocy. Od nadzorcy zboru i jego pomocników wymaga się, aby dawali we wszystkim właściwy, budujący i pomocny przykład, a każdy, ktoby w zborze naruszył sprawiedliwe zasady Boże, zostałby pozbawiony społeczności, czyli wykluczony ze zboru. Wszystko to służy nam wielką pomocą w mądrym postępowaniu. — 1 Kor. 5:1-13; 1 Tym. 3:1-13.

Ważnym środkiem pomocniczym jest również święty duch Boży, czyli Jego czynna moc. Otrzymujemy go w odpowiedzi na modlitwę i „ze słuchania wiary” (‚przez posłuch dany wierze’, Kow). Apostoł Paweł mówi nam: „Duchem postępujcie, a pożądliwości ciała nie wykonacie.” Nieosobowy duch Boży, czyli Jego czynna moc może być przyrównana do prądu elektrycznego, który chociaż jest niewidoczny, niesie bardzo dużo energii i może wiele zdziałać. „Nie potęgą ani siłą, lecz Duchem moim, mówi Jehowa zastępów.” — Gal. 3:2; 5:16, NT; Zach. 4:6, AS.

Nie możemy tu przeoczyć modlitwy, gdyż i ona pomaga nam mądrze postępować. Przez modlitwę nie tylko osiągamy właściwe usposobienie ducha; ona faktycznie udziela nam mądrości i siły, i czegokolwiek potrzebujemy, pod warunkiem — a to jest bardzo ważne — że to jest zgodne z wolą Bożą. — 1 Jana 5:14.

MĄDRE POSTĘPOWANIE

Jednak sam fakt, że wiemy o wymienionych środkach pomocniczych, wcale jeszcze nie spowoduje mądrego postępowania. Musimy ‚stać się czynicielami słowa, a nie tylko słuchaczami’, bo w przeciwnym razie ‚oszukiwalibyśmy siebie samych błędnym rozumowaniem’. Jeżeli naprawdę wierzymy, to będziemy też postępować odpowiednio do swej wiary, ponieważ „jak martwe jest ciało bez oddechu, tak też wiara bez uczynków jest martwa”. Do uczynków, które trzeba wykonać zgodnie z wiarą, należy przede wszystkim skrucha, nawrócenie się i oddanie swojej osoby na spełnianie woli Bożej. — Jak. 1:22; 2:26, NW.

Wolą Bożą względem nas jest, żebyśmy naśladowali przykład Jezusa Chrystusa; na początek mamy dać się ochrzcić, tak jak Jezus dał się ochrzcić w Jordanie. A co potem? Czy mamy jedynie dążyć do przestrzegania Dziesięciu Przykazań i chodzić co niedzielę do kościoła? Chociaż ten pogląd zdaje się przeważać w chrześcijaństwie, to jednak Pismo Święte wskazuje nam, że Jezus i jego pierwsi uczniowie poświęcali swe życie głoszeniu dobrej nowiny o Królestwie Bożym. (Mat. 4:17; 10:7) Jezus oświadczył przed Piłatem: „Jam się na to narodził, i na tom przyszedł na świat, abym świadectwo wydał prawdzie.” — Jana 18:37.

Każdy chrześcijanin z racji swego oddania się Bogu na spełnianie Jego woli jest też zobowiązany do uczynienia służby kaznodziejskiej swym powołaniem życiowym. Musi ona zająć pierwsze miejsce w jego życiu, zgodnie z przykazaniem Jezusa: „Szukajcie naprzód królestwa Bożego, i sprawiedliwości jego, a to wszystko będzie wam przydane.” Odtąd chrześcijanin staje się szafarzem powierzonej mu służby, jak również wszystkiego, czymkolwiek dysponuje, a więc czasu, sił, środków materialnych oraz swego osobistego wpływu; od szafarzy oczekuje się, aby byli wierni. — Mat. 6:33; 1 Kor. 4:1, 2.

Mądrze postępować znaczy więc spełniać wolę Bożą. Oznacza przezwyciężać sprzeciw Szatana i jego demonów, wystrzegać się sideł złego świata i walczyć z odziedziczonymi słabościami według swoich najlepszych możliwości; oznacza też dobrze korzystać ze środków pomocniczych, które dla nas przygotował Bóg: z Jego Słowa, z Jego widzialnego kanału, z Jego świętego ducha oraz z modlitwy. Co się tyczy naszego głównego wroga, dano nam taką radę: „Dajcie odpór diabłu, a uciecze od was.” A w innym miejscu: „Obleczcie się w zupełną zbroję Bożą, abyście mogli stać przeciwko zasadzkom diabelskim.” Do tej zbroi należy Słowo Boże, nadzieja zbawienia, tarcza wiary i napierśnik sprawiedliwości, czyli właściwy stan serca. — Jak. 4:7; Efez. 6:11-17.

W celu uniknięcia sideł świata i skutecznego przeciwstawienia się naciskowi z jego strony musimy się trzymać z dala od niego. Nie wolno nam zapomnieć, że „forma wielbienia, która jest czysta i nieskalana z punktu widzenia naszego Boga i Ojca, jest ta: (...) zachowywać siebie bez plamy od świata”. Ponadto „przyjaźń ze światem jest wrogością wobec Boga”. Dlatego „nie dajcie się zwodzić. Złe towarzystwo psuje pożyteczne zwyczaje.” Musimy się nie tylko strzec sideł świata, ale prócz tego nie wolno nam dać się zastraszyć jego pogróżkami. Trzeba mu dawać taką odprawę, jaką dali Piotr i inni apostołowie, którzy odpowiedzieli przeciwnikom: „Musimy być posłuszni raczej Bogu jako władcy niż ludziom.” — Jak. 1:27; 4:4; 1 Kor. 15:33; Dzieje 5:29, NW.

Pismo Święte udziela nam także wielu dobrych rad na temat mądrego postępowania pomimo odziedziczenia samolubnych skłonności. „Pilnie czuwajcie nad tym, żebyście postępowali nie jak niemądrzy, ale jak mądrzy, wykupując sobie dogodny czas, ponieważ dni są złe.” „Zrzućcie starą osobowość z jej praktykami, a przyodziejcie się nową osobowością, która dzięki dokładnej wiedzy odnawia się według obrazu tego, kto ją stworzył.” Kto chce tak mądrze postępować, ten musi się zaprawiać w panowaniu nad swymi myślami, słowami, jak i czynami. Apostoł Paweł doceniał ten fakt i dlatego napisał: „Ujarzmiam swe ciało i prowadzę je jak niewolnika, abym po głoszeniu innym sam nie został w jakiś sposób zganiony.” — Efez. 5:15, 16; Kol. 3:9, 10; 1 Kor. 9:27, NW.

Mądrze postępować znaczy również posiadać właściwy sposób myślenia, właściwą postawę umysłu. Jezus i pod tym względem dał nam dobry przykład, gdyż był „łagodnie usposobiony i uniżony w sercu”, i w całej pełni podporządkowywał się woli swego Ojca. Daleki od wszelkiej pychy, okazywał wdzięczność i docenianie; był zadowolony ze stosunku do swego Ojca i z błogosławieństw, jakie otrzymywał od Niego. Był żywym świadectwem prawdziwości tego, że „jest ono środkiem do wielkiego zysku, to zbożne oddanie wraz z poprzestawaniem na swoim”. — Mat. 11:29; 1 Tym. 6:6, NW.

Jednak aby postępować mądrze, musimy przede wszystkim czuwać nad swymi najskrytszymi myślami i pobudkami, nad swymi pragnieniami, uczuciami i skłonnościami. Nie bez słusznego powodu Słowo Boże podkreśla tak mocno: „Wszelaką strażą strzeż serca twego, bo z niego życie pochodzi.” Dlatego też wszystkie wymagania Boże można streścić w dwóch wielkich przykazaniach: „Musisz miłować Jehowę, twego Boga, całym swym sercem i całą swą duszą, i całym swym umysłem, i całą swą siłą”, oraz: „Musisz miłować swego bliźniego jak siebie samego.” — Przyp. 4:23, Wu; Mar. 12:30, 31, NW.

Mądre postępowanie naprawdę zależy od wielu czynników. Musimy zdawać sobie sprawę z tego, kto jest naszym wrogiem, musimy znać środki pomocnicze udostępniane nam przez Boga po to, abyśmy mądrze postępowali, i musimy je właściwie stosować. „Jeśli o tym wiecie, błogosławieni będziecie tak czyniąc.” — Jana 13:17, Dą.