Nerki — dlaczego zastosowanie symboliczne
W CAŁEJ Biblii, podobnie jak w mowie codziennej, nazwy różnych części ciała ludzkiego stosowane bywają symbolicznie, czyli w sensie obrazowym. Należą tutaj ręce, ramiona i serce. Taki obrazowy sposób użycia słów nie tylko jest bardziej dobitny i dodaje językowi wyrazistości, lecz często służy po prostu lepszemu zrozumieniu. W szczególności serce często używane jest w znaczeniu przenośnym tak w Biblii jak i w codziennych wypowiedziach.
W Biblii jednak występują pewne obrazowe zastosowania słów, nie mające odpowiednika w językach nowożytnych, przynajmniej w polskim. Należą do nich nerki. Słowo, które oznacza nerki w biblijnej hebrajszczyźnie, brzmi kelayoth. W Pismach Hebrajskich występuje ono około trzydziestu razy, a mniej więcej w trzeciej części tych miejsc wspomniano o nerkach w sensie symbolicznym. Tak na przykład czytamy: „Zbadaj mnie, Jehowo, i poddaj mnie próbie; oczyść moje nerki i serce.” „Ty, Jahwe [Jehowo] Zastępów, sądzisz sprawiedliwie, nerki i serca próbujesz!” „Ja, Jahwe, przenikam serca i nerek doświadczam, by dać każdemu według jego życia, stosownie do zasług jego uczynków.” — Ps. 26:2, NW; Jer. 11:20; 17:10, BT.
Dlaczego pisarze biblijni posługują się nerkami w sensie symbolicznym? Złożyło się na to kilka przyczyn. Przy rozcinaniu zwierząt przeznaczonych na ofiarę — a nerki są wielokrotnie wspomniane w lewickim prawie o składaniu ofiar — Izraelici siłą rzeczy dobierali się do nerek na samym końcu; są one najgłębiej ukryte we wnętrznościach. Nerki trafnie więc mogły oznaczać lub przedstawiać najbardziej ukryte wnętrze człowieka, najgłębsze, najskrytsze jego myśli i uczucia. Dlatego też czytamy w księdze Jeremiasza 12:2: „Rozkorzenili się, rosną i owoc wydają; blisko ty jesteś ust ich, a daleko od nerek ich” — daleko od skrytych myśli i uczuć niepobożnych. — Wk.
Nerki zostały skojarzone z najgłębszymi uczuciami niewątpliwie również dlatego, że takie wzruszenia oddziałują na nerki. Autorytety medycyny psychosomatycznej twierdzą na przykład, że długotrwały stan napięcia emocjonalnego łatwo może spowodować takie zaburzenia, jak diabetes inspidous, w którym nerki przestają właściwie funkcjonować. (Nie należy tego mylić z diabetes mellitus, czyli bardziej znaną „cukrzycą”.) — Dunbar: „Emotions and Bodily Changes”.
Z tego powodu różne słowniki i komentarze biblijne mają na temat symbolicznego użycia „nerek” do powiedzenia, co następuje: „Nerki uważano za siedlisko uczuć i wzruszeń, za najbardziej żywotną i wrażliwą cząstkę człowieka.” „Nerki, z powodu wrażliwości tej części ciała, traktowano jako siedzibę tęsknoty i pragnień.” „Ludzie Wschodu uważali nerki za siedlisko pragnień i uczuć, i stąd tym słowem określali duszę, w sensie jej najskrytszych zamiarów lub dążeń.” „Najtajniejsze sprawy i uczucia serca.”
W pełnej harmonii z powyższym pozostaje okoliczność, że „Pisma Hebrajskie w Przekładzie Nowego Świata” (pierwsze wydanie angielskie) wszędzie, gdzie „nerki” użyte są w sensie symbolicznym, czyli w przenośni, zamieszczają uwagę marginesową, że to oznacza „najgłębsze uczucia”. — Ps. 7:9; 16:7; 26:2; Przyp. 23:16; Jer. 11:20; 12:2; 17:10; 20:12, NW.
Jeżeli chodzi o słowo „nerki” w Chrześcijańskich Pismach Greckich, to grecki wyraz nephros, który znaczy „nerki”, występuje tylko jeden raz, mianowicie w Objawieniu 2:23. W „Przekładzie Nowego Świata” jest on tutaj swobodnie przetłumaczony na „najskrytsze myśli”: „A dzieci jej pozabijam śmiertelną plagą, aby wszystkie zbory wiedziały, że jestem ten, który przenika w najskrytsze myśli i serca, i oddam każdemu z was według uczynków waszych.” Z przekładów polskich Kowalski tłumaczy tutaj słowo nephros na „wnętrze”, a Dąbrowski na „sumienie”. Słowo „nerki”, gdy jest w Piśmie świętym użyte obrazowo, ma właśnie to znaczenie najgłębszych, czyli najskrytszych uczuć lub myśli. Hebrajskie i greckie słowa, które są odpowiednikiem „nerek”, liczni tłumacze nowożytni oddają przez „serce”. Ściśle biorąc jednak „nerki” w zastosowaniu symbolicznym mają głębszy sens niż „serce” w znaczeniu wzruszenia czy uczucia. Tak na przykład Ijob i Jeremiasz, mówiąc o zranieniu nerek, mieli na myśli szczególnie głęboką ranę. — Ijoba 16:13; Treny 3:13.
Kiedy jak Dawid prosimy Jehowę Boga, aby sprawdził nasze „nerki”, zgadzamy się na poddanie nas jak najbardziej wnikliwemu zbadaniu, które by objęło najgłębsze wzruszenia, myśli i uczucia. Ponieważ Jehowa Bóg jest wszechpotężny i wie o wszystkim, nie przedstawia to dla Niego trudności. „Wszystkie rzeczy obnażone są i odkryte [jego] oczom.” — Hebr. 4:13.