Cyrus, człowiek, który odegrał proroczą rolę
NIEWIELU jest w całych dziejach takich ludzi, o których przepowiedziano, iż spełnią szczególną rolę w zamierzeniu Bożym. Takim człowiekiem był jednak Cyrus, syn Kambyzesa, założyciel mocarstwa perskiego. Na długo przed jego narodzinami przepowiedziane zostało zdobycie przez niego Babilonu w roku 539 p.n.e. i zezwolenie wkrótce potem Żydom na powrót z wygnania.
W ósmym wieku p.n.e. Jehowa oznajmił za pośrednictwem swego proroka Izajasza:
„‛Jam jest Jahwe, uczyniłem wszystko (...). Jam jest ten, który (...) potwierdza mowę swojego sługi i spełnia radę swoich wysłanników. To Ja mówię Jeruzalem: Będziesz zaludnione, i miastom judzkim: Będziecie odbudowane. Ja podniosę je z ruin. To Ja mówię otchłani wód: Wyschnij! i wysuszam twoje rzeki. Ja mówię o Cyrusie: Mój pasterz, i spełni on wszystkie moje pragnienia, mówiąc do Jeruzalem: Niech cię odbudują, i do świątyni: Wznieś się z fundamentów!’
„Tak mówi Jahwe o swym pomazańcu Cyrusie: ‛Ja mocno ująłem go za prawicę, aby ujarzmić przed nim narody i królom odpiąć broń od pasa, aby otworzyć przed nim podwoje, żeby się bramy nie zatrzasnęły’”. — Izaj. 44:24 do 45:1.
Doniesienia starożytnych historyków potwierdzają spełnienie się tego zdumiewającego proroctwa. Historycy greccy Herodot i Ksenofont zgodnie relacjonują podstawowe fakty, chociaż różnią się nieco w opisywanych szczegółach. Cyrus zmienił bieg rzeki Eufrat, przepływającej przez Babilon i wchodzącej w skład systemu obronnego tego miasta. Wojska zdobywcy przeszły następnie korytem rzeki, zyskując w ten sposób dostęp do miasta przez bramy w murze ciągnącym się wzdłuż nadbrzeża. Babilończycy, oddający się akurat biesiadowaniu i zabawom, zostali całkowicie zaskoczeni i jeszcze tej samej nocy miasto upadło.
Zgodnie z wcześniejszą przepowiednią Cyrus wydał też dekret umożliwiający wygnańcom żydowskim powrót do ich ojczyzny w celu odbudowania świątyni. Dekret ów brzmiał: „Tak mówi Cyrus, król perski: Wszystkie państwa ziemi dał mi Jahwe, Bóg niebios. I On mi rozkazał zbudować Mu dom w Jerozolimie, w Judzie. Jeśli z całego ludu Jego jest między wami jeszcze ktoś, to niech Bóg jego będzie z nim; a niech idzie!” — 2 Kron. 36:23.
Trzeba przyznać, że dekret taki był zgodny z ogólną polityką tego władcy, gdyż potwierdza to napis na tak zwanym Cylindrze Cyrusa. Widnieją tam następujące jego słowa: „Odesłałem do [wymienionych poprzednio] świętych miast leżących po drugiej stronie Tygrysu, do świątyń, które od dawna leżały w ruinie, wizerunki, które tam ongiś były, i ustanowiłem dla nich stałe przybytki. Zgromadziłem również wszystkich ich dawnych mieszkańców i zwróciłem im ich dawne domostwa”. — J. A. Thompson: Biblia i archeologia, Instytut Wydawniczy PAX, 1965, strona 131.
Żyjący w pierwszym stuleciu historyk żydowski Józef Flawiusz jest zdania, że Cyrus wydał ów dekret po zapoznaniu się z proroctwem Izajasza, na które mu zwrócono uwagę. Oto, co pisze na ten temat:
„W pierwszym roku panowania króla Cyrusa — był to rok siedemdziesiąty od owego czasu, gdy lud musiał ze swej ojczyzny iść na wygnanie do Babilonu — Bóg użalił się nad niewolniczą dolą tych nieszczęśników i wypełnił ową zapowiedź, którą ogłosił im niegdyś, jeszcze przed upadkiem miasta, przez usta proroka Jeremiasza: że skoro przetrwają siedemdziesiąt lat niewoli pod władzą Nabuchodonozora i jego potomków, przywiedzie On ich z powrotem do ziemi ojców, gdzie odbudują świątynię i znowu zażywać będą pomyślności, jak dawniej. Właśnie z Bożego natchnienia Cyrus rozesłał takie pismo po całej Azji: ‛Król Cyrus rzecze: Będąc ustanowiony przez najwyższego Boga królem wszystkich zamieszkanych ziem, nie wątpię, iż jest to ten właśnie Bóg, którego wielbi naród izraelski. Bo przez usta proroków przepowiedział On moje imię, głosząc, iż zbuduję Jego świątynię w Jerozolimie, w krainie judejskiej’.
„O tym wszystkim Cyrus dowiedział się czytając księgę proroczą, którą przed dwustu dziesięcioma laty Izajasz napisał dla potomnych. Ów prorok bowiem podał, iż Bóg rzekł tajemnie: ‛Jest wolą moją, by Cyrus, którego ustanowię królem nad wieloma potężnymi narodami, odesłał mój lud do ojczyzny i zbudował moją świątynię’. — Tak zapowiedział proroczo Izajasz na sto czterdzieści lat przed zburzeniem świątyni. A Cyrus, skoro przeczytał tę zapowiedź, zadziwił się potęgą boską i od razu gorąco zapragnął wypełnić ku swej chwale to, co zostało zapisane. Przywołał tedy najznaczniejszych spośród Judejczyków przebywających w Babilonie i oświadczył, że pozwala im wrócić do ojczyzny i podźwignąć z gruzów miasto Jerozolimę i świątynię Bożą; sam Bóg — mówił Cyrus — będzie ich sprzymierzeńcem w tym dziele, a on wyśle listy do swych zarządców i satrapów, sprawujących władzę w sąsiedztwie ich krainy, by wspólnymi siłami dostarczyli im złota i srebra na budowę świątyni, a także zwierząt na ofiary”. — „Dawne dzieje Izraela”, Księgarnia Św. Wojciecha, 1962, Księga XI, rozdział 1, paragrafy 1, 2.
Na temat tego oświadczenia Józefa Flawiusza czytamy w ilustrowanym słowniku biblijnym The Zondervan Pictorial Encyclopedia of the Bible (tom pierwszy, strona 1055), co następuje: „Istnieją wszelkie podstawy do przyjęcia z uznaniem tej wypowiedzi Józefa Flawiusza”. Wielu krytyków jest jednak odmiennego zdania. Po prostu nie mogą się pogodzić z tym, iżby proroctwo o Cyrusie było spisane przed upadkiem Babilonu w roku 539 p.n.e. Utrzymują, że rozdziały od 40. do 66. Księgi Izajasza napisał ktoś, kto żył po tych wydarzeniach. Tym samym zaprzeczają mocy Jehowy Boga, umożliwiającej Mu wyjawienie swym sługom czegoś, co ma nastąpić dopiero w odległej przyszłości, i doprowadzenie potem do urzeczywistnienia tych słów.
PROROCTWO IZAJASZA JEST AUTENTYCZNE
Poglądowi podważającemu udział Izajasza w napisaniu całej księgi noszącej jego imię przeczą wszystkie dowody sięgające pierwszego, jeśli nie drugiego wieku p.n.e. Zwój Izajasza znaleziony nad Morzem Martwym, który bywa oceniany jako pochodzący z pierwszego lub nawet drugiego wieku p.n.e., nie wykazuje żadnego podziału proroctwa. To, co znamy dziś jako 40. rozdział Księgi Izajasza, zaczyna się w ostatniej linii kolumny, na której kończy się rozdział 39. Natchnieni pisarze biblijni w pierwszym wieku n.e. uznawali, że materiał zawarty zarówno w końcowej, jak i początkowej części księgi nazwanej od tego proroka, wyszedł „spod pióra” Izajasza (Izaj. 42:1-4; 53:1; Mat. 12:17-21; Rzym. 10:16). Przypisywali więc całe proroctwo jednemu człowiekowi, Izajaszowi.
Bez względu na to, jakie daty powstania poszczególnych części Księgi Izajasza usiłują podawać krytycy, nie mogą zaprzeczyć, że Księga ta zawiera proroctwa, które spełniły się długo po ich napisaniu. Jest w niej na przykład zapowiedź głosząca, że Babilon zostanie tak spustoszony jak Sodoma i Gomora, że nie będzie nigdy więcej zamieszkany, że w tym miejscu nawet pasterze nie popasą swoich stad (Izaj. 13:19, 20). W czasach, gdy z jakiegoś wcześniejszego manuskryptu przepisywano Zwój Morza Martwego, Babilon jeszcze istniał i poza proroctwem biblijnym nic nie wskazywało na to, aby takie miasto obróciło się w wyludnione pustkowie. Dzisiaj jednak rozsypujące się ruiny Babilonu świadczą o dokładnym spełnieniu się proroctwa.
Okazuje się więc, że teorie ludzkie zmierzające do zaprzeczenia temu, iż Cyrus odegrał proroczą rolę, są bezpodstawne. Proroctwom Słowa Bożego można naprawdę zaufać. Powinno to w nas rozbudzić pragnienie zbadania tego Słowa, chęć upewnienia się, czy znamy jego treść i czy żyjemy zgodnie z nim.