Księga Jozuego świadectwem wierności Jehowy

NIEZAWODNOŚĆ wiernego Władcy wszechświata, Boga Jehowy, stanowi jaskrawe przeciwieństwo niedotrzymywania obietnic ze strony możnych na ziemi. Jehowa jest Bogiem, który zawsze dochowuje swych przyrzeczeń i spełnia warunki każdego przymierza, jakie zawiera ze swoimi stworzeniami. Słusznie prorok Mojżesz powiedział o Nim, że jest „Bogiem wiernym”. — Powt. Pr. 32:4.

Szósta księga biblijna, nazwana imieniem Jozuego, jest rzeczywiście doniesieniem o tym, jak Bóg Jehowa wiernie spełniał słowo dane narodowi izraelskiemu i jego przodkom. Wielokrotnie odnawiał obietnicę dania im w posiadanie ziemi Kanaan. Została ona nawet nazwana Ziemią Obiecaną.a Ponadto Jehowa zagwarantował Jozuemu pomyślne zakończenie wszystkich jego przedsięwzięć pod warunkiem, że będzie się stosował do Prawa Bożego. Jozue trwał w posłuszeństwie, toteż Jehowa zgodnie ze swoją obietnicą zapewnił mu powodzenie. — Joz. 1:8.

AUTENTYCZNOŚĆ KSIĘGI I TOŻSAMOŚĆ PISARZA

Księga Jozuego, jak wiele innych ksiąg Pism Hebrajskich, bywa celem licznych ataków. Niektórzy klasyfikują ją jako „powieść”, inni zaś utrzymują, iż jest „całkowicie nieścisła pod względem historycznym”. Ale nie mają do tego uzasadnionej podstawy. Jakże ta księga mogłaby być fantazją literacką, skoro wysławia Stwórcę, Jehowę, podkreślając, że jest Bogiem dotrzymującym obietnic? Jak można wysuwać takie twierdzenie, zważywszy, że szczerze nawołuje do wierności oraz nie tai uchybień ludu Bożego? Prócz tego nosi wszelkie cechy sprawozdania naocznego świadka. Wynika to z wielu szczegółów dotyczących zarówno czasu, jak i miejsca opisanych wydarzeń.

Przekonywającym dowodem autentyczności Księgi Jozuego są również liczne wzmianki późniejszych pisarzy biblijnych o poruszonych w niej wydarzeniach. Wielokrotnie wspominają o nich psalmiści, jak również namiestnik Nehemiasz, prorok Izajasz, pierwszy chrześcijański męczennik Szczepan, apostoł Paweł i uczeń Jakub.b Tacy natchnieni duchem mężowie na pewno nie postąpiliby w ten sposób, gdyby mieli wątpliwości co do faktycznego zaistnienia zdarzeń zanotowanych w omawianej księdze. Poza tym Księga 1 Królewska 16:34 potwierdza spełnienie się przekleństwa, które według słów Jozuego miało zaciążyć na człowieku usiłującym odbudować Jerycho. — Joz. 6:26.

Jeżeli chodzi o pytanie, kto napisał tę księgę, najbardziej uzasadniony jest wniosek, że był to właśnie Jozue. Skoro po Mojżeszu został wodzem narodu izraelskiego, logiczne wydaje się założenie, że kontynuował spisywanie dziejów swego ludu rozpoczęte przez Mojżesza. Byli o tym mocno przekonani uczeni żydowscy w dawnych czasach, jak również pierwsi chrześcijanie. Co więcej, kilkanaście razy występuje w niej zwrot „aż do dnia dzisiejszego”, wskazujący, że pisarz żył współcześnie z zachodzącymi wydarzeniami. Wreszcie mamy też świadectwo bezpośrednie: „Jozue zapisał te słowa w księdze Prawa Bożego. Wziął następnie wielki kamień i wzniósł go tam pod terebintem, który jest w miejscu poświęconym Jahwe”. — Joz. 24:26.

Księga Jozuego dzieli się jakby na cztery główne części: Rozdziały od 1. do 5. donoszą o wypadkach od śmierci Mojżesza do rozpoczęcia podboju kraju; rozdziały od 6. do 12. mówią o zdobyciu Kanaanu; rozdziały od 13. do 22. dotyczą podziału ziemi; a rozdziały 23. i 24. zawierają pożegnalne wystąpienie Jozuego, przypominające nam pożegnalne orędzia Mojżesza skierowane do Izraela.

WYDARZENIA POPRZEDZAJĄCE ZDOBYCIE JERYCHA

Omawiana księga, napisana przez następcę Mojżesza, rozpoczyna się zapewnieniem, że Jehowa będzie z nim, tak jak był z Mojżeszem, jeśli Jozue będzie pilnie zgłębiał Słowo Boże dniem i nocą oraz będzie wiernie stosował się do jego treści (Joz. 1:1-9). Po otrzymaniu tej zachęty rozkazał swemu ludowi przygotować się do przeprawy przez Jordan. Wpierw jednak wysłał dwóch mężczyzn, aby przepatrzyli ów kraj, a zwłaszcza Jerycho. Wywiadowcy ci wstąpili do domu, w którym zapewne mieściła się gospoda prowadzona przez nierządnicę Rachab. Właścicielka opowiedziała im, jak całym Jerychem zawładnął strach przed Izraelitami, i dała dowód swej wiary w Jehowę Boga. Po ukryciu tych dwóch przybyszy przed ludźmi wysłanymi przez króla, aby ich pojmać, wymogła na nich obietnicę oszczędzenia jej wraz z domownikami, gdy Izraelici zdobędą Jerycho. — Joz. 1:10 do 2:24.

Kiedy zwiadowcy zdali sprawę ze swej misji, Jozue wraz z całym ludem wyruszył rankiem, aby przekroczyć Jordan. Na przedzie szli kapłani, niosąc arkę przymierza. Zanurzyli już nogi w wezbranych wówczas wodach Jordanu, gdy Jehowa, wierny swej obietnicy, rozdzielił rzekę, umożliwiając Izraelitom przejście suchym korytem. Dla upamiętnienia tego cudu Jozue kazał wziąć kamienie z łożyska Jordanu i ułożyć je w stos na miejscu, w którym tego dnia obozowali. Następnie Jozue polecił obrzezać wszystkich mężczyzn, po czym obchodzono Paschę. Odtąd Izraelici zaczęli się żywić produktami tego kraju i Jehowa przestał zaopatrywać ich w mannę. Ufność Jozuego została jeszcze raz umocniona, gdy ukazał mu się anioł będący „wodzem zastępów Jahwe”. — Joz. 3:1 do 5:15.

PODBÓJ KANAANU

Izraelici posłuszni nakazowi Bożemu maszerowali wokół Jerycha raz dziennie przez sześć dni. W siódmym dniu obeszli to miasto siedem razy. Pochód składał się z dobrze uzbrojonych żołnierzy, a także kapłanów, którzy dęli w rogi baranie, idąc za arką przymierza. Przy ostatnim okrążeniu kapłani zagrali na rogach, lud wydał gromki okrzyk, a wtedy mury Jerycha runęły, jak zapowiedział Jehowa. Żołnierze izraelscy wtargnęli do miasta i pobili mieczem wszystkich mieszkańców oraz cały żywy inwentarz, a miasto puścili z dymem. Oszczędzono jedynie Rachab i krewnych znajdujących się w jej domu. — Joz. 6:1-27.

Następnie Jozue wraz z ludem ruszył przeciw Aj. Jednakże ku wielkiemu zaskoczeniu spotkała ich tu porażka. Jozue padł na twarz przed Jehową i pytał o przyczynę niepowodzenia. Niepokoiło go zwłaszcza, co się stanie z imieniem Jehowy w razie wytępienia Jego ludu. Jehowa odpowiedział mu, że podczas burzenia Jerycha dopuszczono się sprzeniewierzenia. Metodą losowania Jozue wykrył winnego, mianowicie Akana ze szczepu Judy, który zagarnął łupy wbrew wyraźnym poleceniom Jehowy. Po usunięciu spośród siebie Akana i jego rodziny oraz całego ich dobytku Izrael znowu odniósł sukcesy, zdobywając zarówno miasto Aj, jak i Betel. Potem w myśl wskazań Mojżesza zarządził Jozue postój: sześciu pokoleniom kazał się zebrać u stóp góry Garizim a drugim sześciu u podnóża góry Ebel, i ogłosił im błogosławieństwa i przekleństwa. — Powt. Pr. 11:29; Joz. 7:1 do 8:35.

Dalej czytamy o tym, jak Gibeonici postarali się zawrzeć pokój z Izraelem. Okoliczne narody z tego powodu napadły na Gibeonitów, którzy wezwali Jozuego na pomoc. Po forsownym marszu Jozue przyszedł z odsieczą. Właśnie podczas tej bitwy Jozue prosił o zatrzymanie słońca i księżyca. Istotnie zachód opóźnił się prawie o cały dzień, dzięki czemu Izraelici całkowicie rozgromili połączone siły, które zagroziły Gibeonitom. Znowu więc Jehowa dowiódł, że jest Bogiem wiernym. Nie tylko wysłuchał prośby Jozuego, ale prócz tego spuścił wielkie kamienie gradowe, które pobiły więcej wrogów niż wojska izraelskie. — Joz. 9:1 do 10:15.

Później Jozue ze swoją armią pobił Kananejczyków na południu i zachodzie, a w końcu na północy. Izrael wielokrotnie odnosił zwycięstwa nad zjednoczonymi siłami wrogów. Pokonał ogółem 31 królów. — Joz. 10:16 do 12:24.

PODZIAŁ ZIEMI

Sprawozdanie o podziale ziemi Jozue rozpoczyna zgodnie z logiką od przypomnienia, że pokolenia Rubena, Gada i pół pokolenia Manassesa otrzymały już swe dziedzictwo na wschód od Jordanu (na własną prośbę, były tam bowiem wyśmienite pastwiska dla ich wielkich trzód). Cały kraj na zachód od Jordanu został podzielony przez losowanie, począwszy od pokolenia Judy. Wyznaczono sześć miast ucieczki, w których mogli znaleźć schronienie nieumyślni zabójcy. Weszły one w skład 48 miast danych potomkom Lewiego, którzy nie otrzymali w dziedziczne posiadanie odrębnego terytorium. — Joz. 13:1 do 21:42.

Kończąc sprawozdanie o podziale ziemi, Jozue podkreślił: „Tak dał Jahwe Izraelitom cały kraj, który poprzysiągł dać ich przodkom. (...) Ze wszystkich dobrych obietnic, które Jahwe uczynił domowi Izraela, żadna nie zawiodła, lecz każda się spełniła”. — Joz. 21:43-45.

Po tym wszystkim wojownicy z dwóch i pół pokolenia, wspierający resztę Izraelitów w obejmowaniu kraju, powrócili do swojego dziedzictwa, którym był obszar rozciągający się na wschód od Jordanu. Zbudowali tam ołtarz, traktując go jako pomnik, ale zostało to niesłusznie zrozumiane jako akt odstępstwa, wskutek czego doszło do chwilowego kryzysu. Wyjaśnienie wszakże, iż ołtarz nie był przeznaczony do składania ofiar, tylko miał po prostu być świadectwem przed Jehową, zadowoliło wszystkich rodaków. — Joz. 22:1-34.

POŻEGNALNE PRZEMÓWIENIA JOZUEGO

Przeczuwając nadchodzącą śmierć Jozue wezwał do siebie całą starszyznę, naczelników, sędziów i zwierzchników izraelskich. Przypomniał im, co Jehowa dla nich uczynił zgodnie ze swymi obietnicami, a potem zwrócił się do nich z apelem: „Okażcie się mężnymi, by strzec i wypełniać wszystko, co napisane w księdze Prawa Mojżeszowego, nie odstępując od niego ani na prawo, ani na lewo”. Ostrzegłszy ich, co mogłoby ich spotkać w razie niewierności, przypomniał im: „Zrozumcie to całym sercem i całą duszą swoją, że ze wszystkich wspaniałych obietnic, które przyrzekł wam Bóg wasz, Jahwe, ani jedna nie zawiodła: wszystkie wam się spełniły; żadna z nich nie stała się próżna”. — Joz. 23:1-16.

Jozue następnie zgromadził całego Izraela w Sychem i przekazał mu orędzie Jehowy, zawierające przegląd dziejów od czasów Abrahama do wyjścia z Egiptu, a także nawiązujące do pobytu na pustyni, przejścia Jordanu i sukcesów w zajmowaniu ziemi Kanaan. Ze względu na to wszystko Jozue zachęcił lud, by się bał Boga Jehowy i oddawał cześć tylko Jemu. „Gdyby jednak wam się nie podobało służyć Jahwe, rozstrzygnijcie dziś, komu służyć chcecie. (...) Ja sam i mój dom służyć chcemy Jahwe”. Lud przejęty wdzięcznością odpowiedział, że jest nie do pomyślenia, by miał służyć innemu bogu niż Jehowie. — Joz. 24:1-18.

Ale Jozue na tym nie poprzestał. Przypomniał im jeszcze: „Wy nie możecie służyć Jahwe, bo jest On Bogiem świętym i jest Bogiem zazdrosnym [wymagającym wyłącznego oddania, NW], i nie przebaczy waszym występkom i grzechom”. Z kolei lud obstawał przy swoim: „Nie! My chcemy służyć Jahwe!” Na to Jozue odpowiedział: „Jesteście świadkami przeciw samym sobie, że wybraliście Jahwe, aby Mu służyć”. Obecni odrzekli: „Jesteśmy świadkami”. Wtedy Jozue zawarł z ludem przymierze na potwierdzenie złożonego ślubowania. — Joz. 24:19-28.

Wkrótce potem Jozue umarł w wieku 110 lat. Sprawozdanie donosi, że „Izrael służył Jahwe przez cały czas życia Jozuego i przez cały czas życia starszych, którzy przeżyli Jozuego, a dobrze znali wszystko, co Jahwe uczynił dla Izraela” (Joz. 24:29-31). Każdy z nich przekonał się naocznie, jak wierny jest Bóg Jehowa, dochowujący wszystkich swoich obietnic.

Dzisiaj możemy odnieść wiele pożytku z Księgi Jozuego, gdyż apostoł Paweł zaznaczył: „Co niegdyś zostało napisane, napisane zostało i dla naszego pouczenia, abyśmy dzięki cierpliwości i pociesze, jaką niosą Pisma, podtrzymywali nadzieję”. Tak, Księga Jozuego utwierdza naszą nadzieję co do tego, że Jehowa Bóg niechybnie spełni wszystko, na co dał swoje słowo. — Rzym. 15:4.

[Przypisy]

[Ilustracja na stronie 19]

Jozue sumiennie studiował prawa Jehowy „w dzień i w nocy”