Pytania czytelników
◼ Ile razy obchodzono Paschę podczas ziemskiej służby Jezusa?
Wspólne świadectwo Ewangelii pozwala wysnuć wniosek, że w tym okresie odbyły się cztery uroczystości paschalne i że publiczna służba Jezusa trwała wobec tego trzy i pół roku.
Żadna Ewangelia nie mówi wyraźnie o czterech Paschach. W gruncie rzeczy w doniesieniach Mateusza, Marka i Łukasza (nazywanych często Ewangeliami synoptycznymi) nie ma wzmianki o żadnej Passze oprócz tej ostatniej, w czasie której Jezus umarł. Trzeba tu zatem — podobnie zresztą jak w innych sprawach — skojarzyć szczegóły podane we wszystkich sprawozdaniach ewangelicznych.
Ewangelia według Jana 2:13 wspomina o święcie Paschy obchodzonym w początkowym okresie służby Jezusa. Ponieważ został ochrzczony jesienią 29 roku n.e., więc Pascha z Jana 2:13 musiała przypadać na wiosnę 30 roku n.e. Jan wymienia w swej Ewangelii 6:4 jeszcze inne święto Paschy oraz opisuje ostatnią Paschę, w której Jezus wziął udział przed śmiercią (Jana 13:1). Są jednak uzasadnione powody do założenia, że pomiędzy Paschami z Jana 2:13 i 6:4 odbyła się jeszcze jedna taka uroczystość. Jakie to powody?
Po święcie Paschy z 30 roku n.e. Jezus głosił przez jakiś czas w Judei. Cztery miesiące przed żniwami udał się na północ do Galilei (Jana 4:35). Wprawdzie Jan opisuje w rozdziale 4 zaledwie początek dłuższego okresu służby Jezusa w Galilei, niemniej w Jana 5:1 czytamy: „Potem nastąpiło święto żydowskie i Jezus udał się do Jerozolimy” (Biblia Tysiąclecia). Co to było za święto?
Cenną wskazówkę stanowi okoliczność, że wszystkie Ewangelie donoszą o cudownym nakarmieniu przez Jezusa w Betsaidzie rzeszy liczącej co najmniej 5000 osób (Mat. 14:13-21; Marka 6:32-44; Łuk. 9:10-17; Jana 6:1-15). Zarówno napomknięcie w Jana 6:4 o zbliżaniu się święta Paschy, jak też wzmianka Marka, że trawa była zielona, nasuwają wniosek, iż cud ten miał miejsce w porze wiosennej. Z drugiej strony relacje Mateusza, Marka i Łukasza umiejscawiają go w późniejszym okresie działalności Jezusa w Galilei, gdy przemierzał te okolice po raz trzeci. Ewangelie synoptyczne zawierają opisy zbyt wielu wydarzeń, żeby mogły się wszystkie pomieścić w ciągu niecałego roku od rozpoczęcia służby w Galilei do Paschy z Jana 6:4.
Harold W. Hoehner pisze w artykule „Chronological Aspects of the Life of Christ” (Życie Chrystusa z punktu widzenia chronologii): „Kłopot z dodaniem roku pomiędzy świętami Paschy z Jana 2:13 i 6:4 wynika z tego, że Jan nie wspomina o jeszcze jednej Passze. Jest to jednak tak zwany argument z milczenia, bo [warto zaznaczyć, że] Jan nie wymienia wszystkich świąt, na przykład Pięćdziesiątnicy. A zatem w sprawozdaniach synoptycznych konieczne jest uwzględnienie dodatkowego roku pomiędzy Paschami z Jana 2:13 i 6:4” (Opublikowane w periodyku „Bibliotheca Sacra”, tom 131, kwiecień-czerwiec 1974, strony 147-162).
Jeżeli jednak w Jana 5:1 chodziło o święto Paschy, byłoby dosyć czasu na wszystkie te wydarzenia. W dodatku niektóre manuskrypty podają w Jana 5:1, że chodziło o „to święto”, co z dużym prawdopodobieństwem odnosiłoby się właśnie do Paschy. Prawo Mojżeszowe wymagało od Żydów, aby na obchód tej uroczystości szli do Jeruzalem, i według Jana 5:1 Jezus to wtedy uczynił.
Wszystko to wskazuje, że podczas ziemskiej służby Jezusa przypadły nie trzy, lecz cztery święta Paschy. W związku z różnymi teoriami na temat czasu trwania tej służby Harold W. Hoehner dodaje: „Trzyletni okres służby Jezusa od pierwszej Paschy do Paschy męki Pańskiej jest najbardziej prawdopodobny. Oczywiście z uwagi na to, że pierwszą Paschę poprzedził chrzest Jezusa oraz rozpoczęcie służby publicznej, łączny czas trwania tej służby wyniósłby ogółem około trzech i pół roku”. A dokładnie tyle czasu jest też podane w proroctwie Daniela o „siedemdziesięciu tygodniach” lat (Dan. 9:24-27).
O ostatnim ‛tygodniu lat’ Daniel napisał: „Utrwali on [Władca-Pomazaniec] przymierze dla wielu [obrzezanych Żydów i prozelitów] przez jeden tydzień [siedem lat]. A około połowy tygodnia [po trzech i pół roku] ustanie [wskutek jego śmierci, która wypełniła Prawo] ofiara krwawa i ofiara pojednania” (Dan. 9:24-27, BT). A zatem Jezus został ochrzczony i namaszczony duchem Bożym na Mesjasza (Pomazańca) w roku 29 n.e. Umarł wiosną 33 roku n.e. po spędzeniu w służbie trzech i pół roku.