List Pawła do Galatów — dobrą nowiną

ZARAZ po słowach wstępnego pozdrowienia apostoł Paweł napisał do Galatów: „Dziwię się, że od Tego, który was powołał (...), tak szybko przenosicie się do innego rodzaju dobrej nowiny”. A trochę dalej znajdujemy okrzyk: „O nierozsądni Galatowie, któż to dostał was pod zły wpływ?” (Gal. 1:6; 3:1).

Dlaczego Paweł był z ich powodu tak wzburzony? Kim byli ci ludzie i jak Paweł się z nimi zetknął? Jaką im przekazał dobrą nowinę, czyli ewangelię? I jak praktyczną wartość ma ona dla nas obecnie?

LUDZIE I ICH PROBLEM

Galatowie byli zasadniczo indoeuropejskim ludem celtyckim, pochodzącym z Galii. Ale mieszkali tam także przedstawiciele innych narodowości. Na terenie rzymskiej prowincji Galacji leżały co najmniej cztery miasta wymienione w sprawozdaniu biblijnym: Ikonium, Listra, Derbe i Antiochia Pizydyjska. Paweł odwiedził je podczas pierwszej wyprawy misyjnej i w tych miejscach zostały założone zbory (Dzieje 13:14 do 14:23). Młody Tymoteusz był jednym z pierwszych galackich chrześcijan (Dzieje 16:1, 2).

Po pierwszej podróży misyjnej Pawła przez Galację ciało kierownicze złożone z apostołów i starszych zebrało się w Jeruzalem w roku 49 n.e. i powzięło decyzję, że od chrześcijanina nie wymaga się obrzezania (Dzieje 15:1-29). Po tamtym zebraniu Paweł i Sylas przekazali ten szczegół dobrej nowiny zborom w Galacji (Dzieje 16:1-6).

Nie potrwało jednak długo, gdy do Pawła dotarła szokująca wiadomość, że pewni ludzie w Galacji obstają przy tym, iż należy obrzezywać chrześcijan. Byli to judaiści, którzy próbowali skłonić chrześcijan wywodzących się z pogan do przestrzegania pewnych przepisów Prawa Mojżeszowego. Podrywali też autorytet Pawłowi jako apostołowi.

Z uwagi na tę niepomyślną sytuację Paweł napisał do Galatów, nawołując ich do kierowania się rozsądkiem. Pisał ten list albo jeszcze w trakcie drugiej podróży misyjnej, prawdopodobnie w Koryncie, albo zaraz po przybyciu do Antiochii Syryjskiej. Dlatego mógł on być zredagowany najwcześniej jesienią roku 50 n.e. lub najpóźniej w roku 52 n.e.

Paweł wyjaśnia Galatom, że ci judaiści usiłują wypaczyć dobrą nowinę. A jak zaznacza, jest to dobra nowina o Chrystusie Jezusie. Ewangelia ta niesie wolność, którą zapewnia Chrystus, a więc wyzwolenie z niewoli odziedziczonego grzechu, a także z niewoli Prawa Mojżeszowego. Dlatego Paweł dwukrotnie ponawia ostrzeżenie, że gdyby ktokolwiek, choćby anioł z nieba, głosił dobrą nowinę inną od tej, którą on podał jako dobrą nowinę, „niech będzie przeklęty” (Gal. 1:7-9).

Do czego w takim razie Paweł zmierza w tym liście? Najpierw oczywiście broni wyraźnie swego autorytetu apostolskiego. Następnie umiejętnie popiera decyzję ciała kierowniczego w sprawie obrzezania. Przeciwstawia też uczynki ciała owocom ducha, koncentrując uwagę na dziełach, które się Bogu podobają.

PAWEŁ BRONI SWEGO APOSTOLSTWA

Od razu na wstępie Paweł zwraca uwagę na swój autorytet, pisząc: „Paweł, apostoł nie od ludzi ani przez człowieka, lecz przez Jezusa Chrystusa i Boga Ojca”. „Dobra nowina, którą wam oznajmiłem jako dobrą nowinę, nie jest człowiecza; bo ani nie otrzymałem jej od człowieka, ani mnie jej nie uczono, wyjąwszy przez objawienie od Jezusa Chrystusa” (Gal. 1:1, 11, 12; Dzieje 22:6-16).

Wspomina krótko o tym, jak poprzednio był zaangażowany w judaizmie, ale po cudownym nawróceniu przez Chrystusa udał się do Arabii i Damaszku, aby tam głosić dobrą nowinę. Potem opowiada o piętnastodniowej wizycie u Piotra w Jeruzalem (w roku 36 n.e.) i nadmienia, że dopiero czternaście lat później (w roku 49 n.e.) wrócił do Jeruzalem na spotkanie w sprawie obrzezania (Gal. 1:13-24). Chrześcijan pochodzenia żydowskiego, którzy nalegali na obrzezanie, nazywa „fałszywymi braćmi” usiłującymi wiernych chrześcijan „podbić w niewolę”. Ale zaznacza: „Ani na chwilę nie ustąpiliśmy, ani się nie poddaliśmy, aby prawda ewangelii u was się utrzymała” (Gal. 2:1-5, Nowy Przekład).

Kiedy o tym pomyślimy, musimy przyznać, że Paweł dał naprawdę dobry przykład pokory. Chociaż został wybrany na apostoła przez Jezusa Chrystusa osobiście, to jednak z dobrą nowiną, którą głosił, podporządkowywał się ciału kierowniczemu, uznając jego autorytet. Czy okazujemy teraz szacunek braciom wyznaczonym przez Ciało Kierownicze i współpracujemy z nimi w obwieszczaniu dobrej nowiny?

Później Paweł użył swego apostolskiego autorytetu, aby otwarcie sprzeciwić się Piotrowi. Postąpił tak dlatego, że ten z obawy przed ludźmi przestał jadać z chrześcijanami wywodzącymi się z pogan. Wytykając Piotrowi błąd, Paweł zapytał go: „Jeżeli ty, choć jesteś Żydem, żyjesz jak narody, a nie jak Żydzi, to dlaczego przymuszasz ludzi z narodów, żeby żyli podług zwyczaju żydowskiego?” (Gal. 2:11-14).

WIARA PRZEWYŻSZA UCZYNKI PRAWA

Paweł upomina Galatów, żeby się opamiętali, pytając: „Czy ducha otrzymaliście dzięki uczynkom prawa, czy dzięki słuchaniu przez wiarę?” Ponieważ odpowiedź jest oczywista, pyta się dalej: „Rozpocząwszy w duchu, uzupełniacie się teraz w ciele?” Przypomina im o Abrahamie, który — chociaż nie podlegał prawu — „pokładał wiarę w Jehowie i poczytano mu to za sprawiedliwość”. Prawo zostało dodane później, aby ujawnić wykroczenia. W gruncie rzeczy potępiało na śmierć tych, którzy próbowali je przestrzegać. Ale — jak Paweł wyjaśnia — Chrystus zmarł jako człowiek przeklęty, żeby uwolnić swych naśladowców od prawa i umożliwić im życie dzięki wierze. Niemniej jednak jako ‛wychowawca prowadzący nas do Chrystusa’ posłużyło ono użytecznemu celowi (Gal. 3:1-29).

Ponieważ mieszkańcy Galacji dostąpili duchowego synostwa i wolności za pośrednictwem Chrystusa, więc Paweł zapytuje, dlaczego chcą wracać do niewoli grzechu, przestrzegając dni, miesięcy, pór i lat. O judaistach mówi: „Zabiegają o was z mało szlachetnych pobudek: chcą was oderwać ode mnie”. Paweł jednak wyraża swoją wypływającą z miłości troskę słowami: „Na nowo rodzę was w bólach, aż nie ukształtuje się w was Chrystus” (Gal. 4:1-20, Kowalski).

Następnie niewolę uczynków prawa Paweł obrazowo przeciwstawia prawdziwej wolności chrześcijańskiej. Niewolnica Abrahama, Hagar, wyobraża przymierze prawa i „odpowiada Jeruzalem dzisiejszemu, bo ono wraz ze swymi dziećmi znajduje się w niewoli”. Natomiast Sara przedstawia przymierze Abrahamowe i odpowiada ‛Jeruzalem górnemu, które jest wolne, i to jest naszą matką’. Jak Ismael prześladował Izaaka, tak Żydzi przeciwstawiali się prawdziwym chrześcijanom, dzieciom niewiasty wolnej (Gal. 4:21-31).

STÓJCIE MOCNO W WOLNOŚCI CHRZEŚCIJAŃSKIEJ!

Opierając się na wspomnianym unaocznieniu, Paweł udziela zachęty: „Wolnością tą obdarzył nas Chrystus. Stójcie więc mocno i nie dajcie się znowu zaprząc w jarzmo niewoli”. Jak zaznacza Paweł, gdy ktoś zostanie obrzezany, nie przedstawia to żadnej wartości. Taki człowiek byłby zobowiązany do przestrzegania całego prawa, a zarazem nie mógłby dostąpić usprawiedliwienia przez wiarę. Toteż z oburzeniem oświadczył: „Ci ludzie, którzy usiłują was przywieść do upadku, niechby się nawet wykastrowali” (Gal. 5:1-12).

Chociaż chrześcijanie uzyskali wolność, to jednak istnieje niebezpieczeństwo nadużycia jej celem zaspokojenia pragnień swego niedoskonałego ciała. Tak więc Paweł ostrzega: „Zostaliście oczywiście powołani do wolności, bracia; tylko nie miejcie tej wolności za pretekst dla ciała, lecz z miłości służcie jedni drugim jak niewolnicy. Całe bowiem Prawo spełnia się w jednej wypowiedzi: ‛Będziesz miłować swego bliźniego, jak samego siebie’” (Gal. 5:13, 14).

Apostoł wykazuje jednak, że jest przed nami ustawiczna walka między żądzami cielesnymi a pragnieniem postępowania w mocy ducha. Uczynki ciała przeciwstawia owocom ducha. Do uczynków ciała należą „rozpusta, nieczystość, wyuzdanie (...) i temu podobne (...). Z drugiej strony owocem ducha jest: miłość, radość, pokój, wielkoduszność, życzliwość, dobroć, wiara, łagodność, panowanie nad sobą”. Wskazuje też, że chrześcijanie, którzy kierowani duchem postępują porządnie, powinni unikać popadnięcia w „sobkostwo, pobudzając jeden drugiego do współzawodnictwa, zazdroszcząc sobie wzajemnie” (Gal. 5:15-26).

POŻYTECZNE DZIEŁA

W ostatnim rozdziale Paweł wyszczególnia pożyteczne dzieła, których chrześcijanin może dokonywać, jak na przykład pomaganie błądzącym w odzyskaniu równowagi i dźwiganie brzemion drugich. Jeżeli człowiek sieje z uwagi na ciało, będzie — jak Paweł wyjaśnia — żąć z ciała zepsucie. Ale jeśli sieje z uwagi na ducha, żąć będzie z ducha życie wiecznotrwałe. Dlatego nawołuje Galatów: „Czyńmy dobrze wszystkim, a zwłaszcza tym, którzy są z nami spokrewnieni w wierze”. Potem w końcowych słowach wskazuje na pobudki judaistów, którzy chcieli skłonić ich do obrzezania; dążyli do tego, „żeby mieli podstawę do chełpienia się waszym ciałem”. Ze swej strony jednak zaznacza, że będzie się chlubił tylko „w palu męki naszego Pana, Jezusa Chrystusa” (Gal. 6:1-14).

Faktycznie, list Pawła do Galatów niezwykle otwarcie podejmuje sporne zagadnienia, aktualne za jego czasów. Jak dalece okaże się użyteczny dla nas obecnie, zależy to od tego, w jakim stopniu będziemy się trzymać zawartych w nim zdrowych rad.

[Mapa na stronie 20]

[Patrz publikacja]

Korynt

Antiochia

GALACJA

Ikonium

Listra

Derbe

Antiochia

SYRIA

Morze Wielkie