Pytania czytelników

■ Czy Jonatan utracił łaskę Bożą, gdy łyknął trochę miodu po przekleństwie, jakie król Saul rzucił na każdego żołnierza, który by jadł przed zakończeniem walki?

Wskutek pochopnej przysięgi Saula rzeczywiście Izrael był zagrożony przekleństwem, ale nie wydaje się, by Jonatan ściągnął na siebie niełaskę Jehowy, postąpiwszy wbrew tej przysiędze.

Zdarzenie to opisano w Księdze 1 Samuela 14:24-45. Izraelici zachęceni wyczynami Jonatana rzucili się do walki z nieprzyjacielskimi Filistynami. Król Saul powiedział: „Przeklęty niech będzie mąż, który spożyje cokolwiek przed wieczorem, zanim wywrę zemstę na swoich wrogach” (werset 24, Biblia warszawska). Jonatan, nie wiedząc o przysiędze ojca, posilił się w drodze, biorąc do ust trochę miodu. Inni wojownicy izraelscy, tak samo wyczerpani, zgrzeszyli zabijając bydło i łapczywie jedząc mięso bez należytego wykrwawienia. Saul w związku z tym grzechem wzniósł specjalny ołtarz, ale jeszcze nie wiedział, co uczynił jego syn.

Kiedy Saul potem szukał kierownictwa Bożego w prowadzeniu dalszej walki, Jehowa nie odpowiadał. Przy użyciu Tummim (prawdopodobnie chodziło o święte losy) Saul dowiedział się, że to jego syn naruszył ową nieprzemyślaną przysięgę. Ale w gruncie rzeczy jak dalece winny był Jonatan?

Zwróćmy uwagę przede wszystkim na postawę króla, gdy składał przysięgę. Nic na to nie wskazuje, by pragnął uczcić Boga zwycięstwem nad Filistynami. Zamiast tego Saul spiesznie poprzysiągł przekleństwo na każdego, kto by jadł ‛przed wieczorem, zanim on wywrze zemstę na swoich wrogach’. Przysięga ta wynikła więc z niewłaściwego poglądu na władzę królewską lub z fałszywie pojętej gorliwości. Taka przysięga nie mogła mieć poparcia Bożego. Poza tym przyczyniła się do grzechu wojowników izraelskich, polegającego na spożyciu krwi zwierzęcej. Gdyby nie byli skrępowani tą przysięgą, mieliby możność poszukania żywności i odzyskania sił, żeby ścigać Filistynów aż do odniesienia całkowitego zwycięstwa.

Bóg pozwolił posłużyć się Tummim celem stwierdzenia, że Jonatan (bezwiednie) pogwałcił przysięgę Saula, ale to nie znaczy, że uznał tę pochopną przysięgę. Nigdzie w sprawozdaniu nie ma mowy o tym, żeby Bóg uważał Jonatana za obarczonego winą. Jonatan był gotów ponieść konsekwencje złamania nierozważnej przysięgi swego ojca, niemniej jednak okoliczności złożyły się na to, że jego życie zostało oszczędzone. Sami żołnierze izraelscy mówili, że Jonatan dokonał bohaterskich czynów „z pomocą Bożą” i niejako wykupili Jonatana. W następnych latach Jonatan dalej cieszył się uznaniem Jehowy, podczas gdy Saul popełniał błędy jeden za drugim.