„Będziesz ze mną w raju”
ZŁOCZYŃCA konający na palu egzekucyjnym błagał przybitego obok mężczyznę: „Jezusie, pamiętaj o mnie, gdy się dostaniesz do swego królestwa”. Chociaż Jezus również konał w straszliwych męczarniach, odpowiedział mu: „Zaprawdę, powiadam ci dzisiaj, będziesz ze mną w raju” (Łukasza 23:42, 43). Jakaż to pokrzepiająca nadzieja dla umierającego człowieka!
Czy zauważyłeś, że w powyższej wypowiedzi Jezusa przytoczonej tu z New World Translation of the Holy Scriptures (Pismo Święte w Przekładzie Nowego Świata) umieszczono przecinek po wyrazie „dzisiaj”? Uwypukla to myśl, że nawet w dniu swej śmierci Syn Boży był w stanie obiecać owemu przestępcy życie w raju. Tymczasem w Biblii Tysiąclecia oddano słowa Chrystusa następująco: „Zaprawdę powiadam ci: Dziś ze Mną będziesz w raju”. W większości innych przekładów werset ten przetłumaczono podobnie, co sugeruje, że Jezus i konający złoczyńca jeszcze tego samego dnia poszli do raju. Skąd ta różnica? I która interpunkcja jest właściwa?
W rzeczywistości najstarsze greckie manuskrypty biblijne w ogóle nie zawierały znaków przestankowych, dlatego po ich wprowadzeniu kopiści i tłumacze Biblii umieszczali je według własnego zrozumienia nauk Pisma Świętego. Czy zatem tradycyjne brzmienie tego wersetu jest poprawne? Czy Jezus i złoczyńca poszli do raju w dniu, w którym umarli?
Nie, według Biblii znaleźli się bowiem w miejscu zwanym po grecku Haʹdes, a po hebrajsku Szeʹol. Oba te określenia oznaczają wspólny grób ludzkości (Łukasza 18:31-33; 24:46; Dzieje 2:31). Na temat przebywających tam osób Biblia mówi: „Zmarli niczego zgoła nie wiedzą (...) nie ma żadnej czynności ni rozumienia, ani poznania, ani mądrości w Szeolu [po grecku — w Hadesie], do którego ty zdążasz” (Koheleta [Kaznodziei] 9:5, 10, BT). Taki stan trudno nazwać rajem!
Jezus został wskrzeszony z Hadesu dopiero na trzeci dzień. Następnie w ciągu bez mała 6 tygodni szereg razy ukazywał się uczniom w różnych punktach Palestyny. Pewnego razu powiedział do Marii: „Jeszcze nie wstąpiłem do Ojca” (Jana 20:17, Bw). Tak więc również wtedy nie przebywał w miejscu, które można by nazwać rajem (Objawienie 2:7).
W III wieku n.e., w toku szybkiego procesu łączenia nauk chrześcijańskich z filozofią grecką, Orygenes tak przytoczył omawianą wypowiedź Jezusa: „Dzisiaj będziesz ze mną w raju Bożym”. W IV wieku pisarze kościelni wypowiadali się przeciw umieszczaniu przecinka po wyrazie „dzisiaj”. Świadczy to o długiej historii tradycyjnego rozumienia słów Jezusa, zarazem jednak sygnalizuje, że już wtedy niektórzy odczytywali je tak, jak zostały oddane w New World Translation.
Podobnie jest dzisiaj: chociaż wielu tłumaczy stawia znaki interpunkcyjne w Ewangelii według Łukasza 23:43 tak, jak tego chce tradycja kościelna, inni czynią to w sposób zgodny z New World Translation. Na przykład w niemieckim przekładzie dokonanym przez profesora Wilhelma Michaelisa czytamy: „Zaprawdę, już dzisiaj daję ci zapewnienie: (pewnego dnia) będziesz ze mną w raju”.
Jakie znaczenie miały więc dla złoczyńcy rozpatrywane słowa Chrystusa? Człowiek ten mógł słyszeć, iż Jezus jest obiecanym Królem. Bez wątpienia wiedział, że Piłat sporządził i zawiesił nad jego głową napis zawierający tytuł: „król Żydów” (Łukasza 23:35-38). Chociaż przywódcy religijni uporczywie odrzucali Jezusa, skruszony przestępca uzewnętrznił swą wiarę, mówiąc: „Jezusie, pamiętaj o mnie, gdy się dostaniesz do swego królestwa”. Nie liczył na to, iż będzie razem z nim rządził, chciał jednak skorzystać z dobrodziejstw jego panowania. Dlatego Syn Boży nawet w tym najkrytyczniejszym dniu obiecał złoczyńcy, że będzie z nim w raju.
Co miał na myśli? Biblia mówi o pierwotnym raju, czyli o podobnym do parku ogrodzie Eden, utraconym przez naszych prarodziców. Obiecuje, że ziemski raj zostanie przywrócony pod panowaniem Królestwa Bożego, poddanego władzy Jezusa (Psalm 37:9-11; Micheasza 4:3, 4). Będzie on z owym złoczyńcą i niezliczonym mnóstwem innych zmarłych w tym sensie, że wskrzesi ich na rajskiej ziemi, gdzie da im sposobność poznania i spełniania woli Bożej oraz dostąpienia życia wiecznego (Jana 5:28, 29; Objawienie 20:11-13; 21:3, 4).