Dlaczego należy poszukiwać prawdy?

LICZNE organizacje religijne twierdzą, iż posiadły prawdę, i gorliwie ją polecają drugim. Proponują jednak oszałamiające mnóstwo różnych „prawd”. Czyżby stanowiło to kolejny dowód, że prawda zawsze jest względna i nie istnieją żadne pewniki? Bynajmniej.

W książce The Art of Thinking (Sztuka myślenia) profesor V. R. Ruggiero wyraża zdziwienie, iż nawet niektórzy inteligentni ludzie uznają relatywność prawdy. Oto jego argumentacja: „Jeżeli każdy ustala własną prawdę, to nie ma przekonań lepszych i gorszych. Wszystkie muszą być równorzędne. A jeśli wszystkie poglądy są jednakowo dobre, to w jakim celu podejmować badania w jakiejkolwiek dziedzinie? Po co prowadzić wykopaliska i rozwiązywać zagadki archeologiczne? Dlaczego analizować przyczyny napięć na Bliskim Wschodzie? W jakim celu szukać lekarstwa na raka? I po co badać Galaktykę? Wysiłki te mają sens tylko wtedy, gdy jedne odpowiedzi są lepsze niż drugie, gdy prawda jest czymś niezależnym, wolnym od wpływu osobistych upodobań”.

W zasadzie nie ma człowieka, który by rzeczywiście uważał, iż prawda nie istnieje. Jeśli chodzi o świat materialny, na przykład o medycynę, matematykę bądź prawa fizyki, nawet najbardziej zagorzały relatywista przyzna, iż niektóre rzeczy są prawdziwe. Któż by się odważył polecieć samolotem, gdyby nie wierzył, że prawa aerodynamiki są absolutnymi prawdami? Sprawdzalne prawdy faktycznie istnieją, są wokół nas, a my powierzamy im swe życie.

Konsekwencje relatywizmu

Fałszywość poglądu, iż wszystko jest względne, staje się jednak najbardziej widoczna w zakresie moralności, gdyż właśnie w tej dziedzinie ów sposób myślenia wyrządził największe szkody. The Encyclopedia Americana czyni następujące spostrzeżenie: „Poważnie zwątpiono, czy człowiek może posiąść wiedzę, to znaczy poznać prawdę (...) Ale nie ulega wątpliwości, że jeśli odrzuca się owe bliźniacze pojęcia prawdy i wiedzy jako nierealne lub szkodliwe, społeczeństwo zaczyna upadać”.

Być może sam dostrzegasz taki upadek. Na przykład biblijne nauki wyraźnie potępiające niemoralność już rzadko są uznawane za prawdę. Powszechnie dostosowuje się etykę do okoliczności w myśl zasady: „Sam decyduj, co jest dla ciebie dobre”. Czy ktoś mógłby twierdzić, że tego rozprzężenia obyczajów nie spowodowały poglądy relatywistyczne? Ogólnoświatowa epidemia chorób przenoszonych drogą płciową, liczba nastolatek w ciąży oraz rozbitych rodzin niewątpliwie mówią same za siebie.

Co to jest prawda?

Opuśćmy więc mętne wody relatywizmu i zbadajmy pokrótce, jak Biblia przedstawia czyste wody prawdy (Jana 4:14; Objawienie 22:17). Z Pisma Świętego wcale nie wynika, jakoby „prawda” była abstrakcyjnym, oderwanym pojęciem, stanowiącym przedmiot polemik filozoficznych.

Kiedy Jezus powiedział, że celem jego życia jest obwieszczanie prawdy, miał na myśli coś, co wierni Żydzi cenili od wieków. W swych świętych pismach od dawna czytali oni, iż „prawda” dotyczy spraw konkretnych, a nie teoretycznych. Występujące w Biblii słowo „prawda” jest tłumaczeniem hebrajskiego wyrazu ʼemét, który oznacza coś utwierdzonego, niewzruszonego, a przede wszystkim — godnego zaufania.

Takie zapatrywania na prawdę Żydzi oparli na solidnej podstawie. Swego Boga, Jehowę, nazywali „Bogiem prawdy” (Psalm 30:6, Wujek [31:6, Bw]). Wynikało to stąd, że Jehowa za każdym razem dotrzymywał słowa. Zawsze wywiązywał się ze złożonych obietnic. Proroctwa wypowiadane z Jego natchnienia niezmiennie się spełniały. Kiedy ogłaszał wyroki, nieodwołalnie były wykonywane. Naocznymi świadkami tych rzeczywistych wydarzeń były miliony Izraelitów. Natchnieni pisarze biblijni przedstawiali je jako niezaprzeczalne fakty historyczne. W przeciwieństwie do innych ksiąg uważanych za święte Biblia nie jest zbiorem mitów i legend. Jej wiarogodność dobrze poświadczają niezbite dowody historyczne, archeologiczne, naukowe i społeczne. Nic więc dziwnego, że psalmista mówi o Jehowie: „Prawo Twoje jest prawdą. (...) Wszystkie Twoje przykazania są prawdą. (...) Podstawą Twego słowa jest prawda” (Psalm 119:142, 151, 160, BT).

Słowa tego psalmu potwierdził Jezus Chrystus, gdy w modlitwie do Jehowy oświadczył: „Twoje słowo jest prawdą” (Jana 17:17). Wiedział, iż wszystkie wypowiedzi jego Ojca są całkowicie pewne i godne zaufania. Sam Jezus też był „pełen (...) prawdy” (Jana 1:14). Jego naśladowcy osobiście się o tym przekonali i utrwalili to dla potomnych, że wszystko, co mówił, było niepodważalne, prawdziwe.a

Ale gdy Jezus oznajmił Piłatowi, iż przyszedł na ziemię obwieszczać prawdę, miał na myśli szczególny rodzaj prawdy. Jego słowa były odpowiedzią na pytanie Piłata: „Czy jesteś królem?” (Jana 18:37). Królestwo Boże oraz to, że Jezus ma być Królem, stanowiło główny temat, sedno nauk głoszonych przez niego na ziemi (Łukasza 4:43). Wszyscy wierni chrześcijanie pokładają nadzieję w „prawdzie”, iż owo Królestwo uświęci imię Jehowy, usprawiedliwi Jego zwierzchnictwo, a wiernym ludziom umożliwi bezkresne szczęśliwe życie. Skoro Jezus odgrywa kluczową rolę w spełnieniu każdej obietnicy danej przez Boga, za jego sprawą wszystkie proroctwa Boże stają się „amen”, czyli prawdziwe, toteż słusznie mógł o sobie powiedzieć: „Ja jestem drogą i prawdą, i życiem” (Jana 14:6; 2 Koryntian 1:20; Objawienie 3:14).

Uznanie tej prawdy za absolutnie godną zaufania ma dla dzisiejszych chrześcijan ogromne znaczenie. Oznacza, że ich wiara w Boga i nadzieja na spełnienie się Jego obietnic są oparte na faktach, na realiach.

Prawda w działaniu

Nic więc dziwnego, że Pismo Święte łączy prawdę z działaniem (1 Samuela 12:24, BT; 1 Jana 3:18). Bogobojni Żydzi nie uważali jej za przedmiot dyskusji filozoficznych, lecz za drogę życiową. Hebrajskie słowo tłumaczone na „prawda” mogło również oznaczać „wierność” i było używane w stosunku do osób, które dotrzymują słowa. Jezus nauczał swych naśladowców, by podobnie zapatrywali się na prawdę. Żarliwie potępiał obłudę faryzeuszów — głęboką przepaść między ich zarozumiałymi słowami a nieprawymi uczynkami. Sam zaś dał przykład kierowania się w życiu prawdami, które głosił.

Tak samo powinni postępować wszyscy naśladowcy Chrystusa. Prawda ze Słowa Bożego, radosna dobra nowina o Królestwie Bożym pod rządami Jezusa Chrystusa, to dla nich coś więcej, znacznie więcej, niż tylko znajomość faktów. Ta prawda pobudza do czynu, przynagla do tego, żeby stosować ją w życiu i dzielić się nią z drugimi (porównaj Jeremiasza 20:9). W zborze wczesnochrześcijańskim drogę życiową, na którą wstępowali naśladowcy Chrystusa, czasami określano mianem „prawdy” lub „drogi prawdy” (2 Jana 4; 3 Jana 4, 8; 2 Piotra 2:2).

Skarb wart każdej ceny

Z przyjęciem prawd ze Słowa Bożego niewątpliwie wiążą się pewne koszty. Po pierwsze, już samo poznanie prawdy może być wstrząsem. W dziele The Encyclopedia Americana zauważono: „Prawda często jest przykra, gdyż nie popiera uprzedzeń i mitów”. Kiedy się przekonujemy, że nasze wierzenia okazują się fałszywe, możemy być rozczarowani, zwłaszcza gdy wpajali je nam poważani duchowni. Można to przyrównać do przeżyć osoby, która się dowiaduje, iż jej darzeni zaufaniem rodzice w rzeczywistości są ukrytymi przestępcami. Ale czy nie lepiej znaleźć prawdę religijną, niż żyć złudzeniami? Czyż nie jest korzystniej znać fakty, zamiast dawać się okłamywać? (Porównaj Jana 8:32; Rzymian 3:4).b

Po drugie, życie zgodne z prawdą religijną możemy przypłacić utratą uznania naszych dawnych przyjaciół. W świecie, w którym tak wielu ‛prawdę Bożą zamieniło na kłamstwo’, osoby sumiennie wcielające w życie prawdę ze Słowa Bożego są uważane za dziwaków, nie rozumiane, a czasami odsunięte przez otoczenie (Rzymian 1:25; 1 Piotra 4:4).

Jednakże prawda jest warta tej podwójnej ceny. Poznanie jej uwalnia nas od kłamstw, złudzeń i przesądów. A kiedy zgodnie z nią żyjemy, dodaje nam sił do pokonywania trudności. Prawda Boża jest niezawodna i oparta na mocnych podstawach, a ponadto wzbudza w nas taką nadzieję, iż potrafimy przetrwać każdą próbę. Nic więc dziwnego, że Paweł przyrównał prawdę do szerokiego, mocnego pasa skórzanego, jaki żołnierze nosili w czasie walki! (Efezjan 6:13, 14).

Przysłowie biblijne powiada: „Zdobywaj prawdę i nie sprzedawaj jej, mądrość i karność, i rozum” (Przypowieści 23:23). Kto odrzuca prawdę w przeświadczeniu, że jest ona względna lub nie istnieje, traci sposobność prowadzenia najbardziej fascynujących i satysfakcjonujących poszukiwań, jakie tylko można prowadzić. Znalezienie prawdy jest równoznaczne ze znalezieniem nadziei, poznanie jej i pokochanie oznacza poznanie i pokochanie Stwórcy wszechświata i Jego jednorodzonego Syna, a stosowanie się do niej nadaje życiu sens i zapewnia pokój umysłu — teraz i na zawsze (Przypowieści 2:1-5; Zachariasza 8:19; Jana 17:3).

[Przypisy]

[Ramka na stronie 6]

Czy prawda się zmienia?

PYTANIE to zadał V. R. Ruggiero w swej książce The Art of Thinking. Odpowiedział na nie przecząco, po czym wyjaśnił: „Czasami można by odnieść takie wrażenie, ale po bliższym zbadaniu sprawy okazuje się, że tak nie jest”.

Dalej napisał: „Weźmy pod uwagę autorstwo pierwszej księgi biblijnej, Księgi Rodzaju. Przez wieki zarówno Żydzi, jak i chrześcijanie wierzyli, iż miała ona jednego autora. Po jakimś czasie podano to w wątpliwość i przyjęto pogląd, że do powstania owej księgi przyczyniło się pięć osób. Następnie w roku 1981 opublikowano wyniki pięcioletnich badań językoznawczych nad Księgą Rodzaju, które wykazały 82-procentowe prawdopodobieństwo, że autor był tylko jeden — tak jak myślano na początku.

„Czy prawda o autorstwie Księgi Rodzaju się zmieniła? Bynajmniej. Przeobraziły się jedynie nasze poglądy. (...) Nasza wiedza lub jej brak nie zmieni prawdy”.

[Ramka na stronie 7]

Szacunek dla prawdy

„SZACUNEK dla prawdy nie ma nic wspólnego z dzisiejszym pseudocynizmem, który odzwierciedla dążenie do ‚zdemaskowania’ wszystkiego w przeświadczeniu, że nikt nie może niczego twierdzić z absolutną pewnością. Ów respekt dla prawdy wyraża się w radosnym przekonaniu, że istotnie można ją znaleźć, oraz w pokornym przyjęciu jej bez względu na to, gdzie i kiedy zostanie odkryta. Wszyscy czciciele Boga prawdy powinni być na nią otwarci, a należyty szacunek dla prawdy będzie ich skłaniał do uczciwego traktowania swych bliźnich i w słowach, i w czynach. Przykłady takiej postawy zawiera zarówno S[tary] T[estament], jak i N[owy] T[estament]” (The New International Dictionary of New Testament Theology, tom 3, strona 901).

[Ilustracje na stronie 7]

Postęp techniczny opiera się na odkrywaniu prawd naukowych

[Ilustracja na stronie 8]

Prawda dotyczy Królestwa i jego błogosławieństw