Całą rodziną regularnie studiujcie Słowo Boże
„Nie samym chlebem ma żyć człowiek, lecz każdą wypowiedzią, która przechodzi przez usta Jehowy” (MATEUSZA 4:4).
1. Co Biblia mówi o spoczywającym na ojcach obowiązku zapoznawania dzieci z drogami Jehowy?
JEHOWA BÓG wielokrotnie przypominał ojcom, że mają obowiązek pouczać swe dzieci. W ten sposób nie tylko nauczą je żyć teraz, ale też przygotują do życia w przyszłości. Anioł reprezentujący Boga uświadomił Abrahamowi, iż jest odpowiedzialny za pouczanie swych domowników, by „strzegli drogi Jehowy” (Rodzaju 18:19). W Izraelu rodzice mieli wyjaśniać dzieciom, jak Bóg wybawił cały naród z Egiptu i jak na Horebie dał mu Prawo u stóp góry Synaj (Wyjścia 13:8, 9; Powtórzonego Prawa 4:9, 10; 11:18-21). Chrześcijańscy ojcowie mają wychowywać dzieci, „ukierunkowując ich umysły zgodnie z myślami Jehowy” (Efezjan 6:4). Nawet jeśli tylko jedno z rodziców służy Jehowie, musi się starać pouczać dzieci o Jego drogach (2 Tymoteusza 1:5; 3:14, 15).
2. Czy studium rodzinne jest potrzebne w domu, w którym nie ma dzieci? Wyjaśnij to szerzej.
2 Nie znaczy to, że rodzinne studium Słowa Bożego ma się odbywać tylko w domach, w których są dzieci. Jeżeli nie zapominają o nim bezdzietni małżonkowie, dają tym dowód szacunku dla spraw duchowych (Efezjan 5:25, 26).
3. Dlaczego studium rodzinne powinno odbywać się regularnie?
3 Aby osiągnąć jak najlepsze wyniki, trzeba dbać o regularność, zgodnie z lekcją, której Jehowa udzielił Izraelowi na pustyni: „Nie samym chlebem żyje człowiek, lecz człowiek żyje każdą wypowiedzią z ust Jehowy” (Powtórzonego Prawa 8:3). W zależności od warunków jedne rodziny mogą studiować co tydzień, drugie zaś codziennie, a za to krócej. Najważniejsze jest, by nie pozostawiać studium przypadkowi. „Wykupujcie” na nie czas. Warto ponosić koszty związane z poświęcaniem go na studium. Od tego zależy życie członków rodziny (Efezjan 5:15-17; Filipian 3:16).
Pamiętaj o dążeniu do celów
4, 5. (a) Jaki ważny cel Jehowa wytknął poprzez Mojżesza rodzicom pouczającym swe dzieci? (b) Jak to wygląda w naszych czasach?
4 Prowadząc studium rodzinne, najwięcej dobrego osiągniesz wtedy, gdy będziesz pamiętał o dążeniu do konkretnych celów. Omówmy kilka z nich.
5 Podczas każdego studium starajcie się zaszczepiać miłość do Jehowy Boga. Kiedy przed wejściem do Ziemi Obiecanej Izraelici zgromadzili się na równinach moabskich, Mojżesz skierował ich uwagę na nakaz uznany później przez Jezusa Chrystusa za ‛największe przykazanie w Prawie’. Co to za nakaz? „Masz miłować Jehowę, twojego Boga, całym swym sercem i całą swą duszą, i całą swą siłą życiową” (Mateusza 22:36, 37; Powtórzonego Prawa 6:5). Mojżesz zachęcił Izraelitów, by wzięli sobie te słowa głęboko do serca i by uczyli tego swe dzieci. Konieczne więc było przypominanie, uwypuklanie powodów, dla których należy kochać Jehowę, reagowanie na skłonności i zachowania mogące osłabiać tę miłość, a także przejawianie jej we własnym życiu. Czy nasze dzieci nie potrzebują takich samych pouczeń? Oczywiście! Trzeba im też pomagać, by ‛obrzezały swe serca’, czyli pozbyły się wszystkiego, co mogłoby zagłuszać miłość do Boga (Powtórzonego Prawa 10:12, 16; Jeremiasza 4:4). Może tu chodzić o pragnienia typowe dla tego świata lub o chęć zaangażowania się w jego sprawy (1 Jana 2:15, 16). Miłość do Jehowy musi się przejawiać w działaniu, musi pobudzać do spełniania uczynków, które się podobają naszemu niebiańskiemu Ojcu (1 Jana 5:3). Jeżeli zależy wam na długotrwałych korzyściach, każde wasze studium rodzinne powinno tę miłość pogłębiać.
6. (a) Z czym się wiąże przekazywanie dokładnej wiedzy? (b) Jak Pismo Święte uwypukla znaczenie dokładnej wiedzy?
6 Przekazujcie dokładną wiedzę o wymaganiach Bożych. Co się z tym wiąże? Nie chodzi o to, by dzieci umiały odczytać z książki lub czasopisma odpowiedzi na pytania. Aby dobrze zrozumiały kluczowe słowa i główne myśli, zazwyczaj potrzebna jest dyskusja. Dokładna wiedza bardzo pomaga przyoblekać się w nową osobowość, a gdy w życiu pojawią się trudności — koncentrować się na sprawach naprawdę istotnych i w ten sposób zabiegać o uznanie Boże (Filipian 1:9-11; Kolosan 1:9, 10; 3:10).
7. (a) Jakie pytania pomagają rodzinie dostrzec praktyczną wartość studiowanego materiału? (b) Jak Pismo Święte podkreśla, że warto do tego dążyć?
7 Pomóżcie dostrzegać praktyczne zastosowanie nabywanej wiedzy. W tym celu na każdym studium starajcie się pytać: „Jak ten materiał powinien wpłynąć na nasze życie? Czy nie wymaga od nas dokonania jakichś zmian w postępowaniu? Dlaczego powinniśmy chcieć je wprowadzać?” (Przysłów 2:10-15; 9:10; Izajasza 48:17, 18). Zwracanie należytej uwagi na praktyczne zastosowanie materiału odgrywa istotną rolę w duchowym rozwoju wszystkich członków rodziny.
Mądrze korzystaj z pomocy do nauczania
8. Jakich pomocy do studiowania Biblii dostarcza klasa niewolnika?
8 „Niewolnik wierny i roztropny” dostarcza rozlicznych pomocy, z których można korzystać podczas studium. Czasopismo Strażnica, służące do analizowania Biblii, dostępne jest w 131 językach. W 153 językach wydano książki przeznaczone do studium Pisma Świętego, w 284 — broszury, w 61 — taśmy magnetofonowe, w 41 — kasety wideo, a w 9 nawet program komputerowy ułatwiający wyszukiwanie informacji w literaturze biblijnej! (Mateusza 24:45-47).
9. Jak rady z wersetów podanych w tym akapicie można zastosować podczas studium Strażnicy w gronie rodzinnym?
9 Wiele rodzin wspólnie przygotowuje się do zborowego studium Strażnicy. Ileż to przynosi korzyści! Szczególnie Strażnica zawiera pokarm duchowy, który krzepi sług Jehowy na całym świecie. Jeżeli studiujecie to czasopismo całą rodziną, nie poprzestawajcie na odczytywaniu akapitów i odpowiadaniu na pytania. Starajcie się dobrze zrozumieć materiał. Odszukujcie podane, lecz niezacytowane wersety biblijne. Zachęcajcie członków rodziny, by wyjaśniali ich związek z omawianym akapitem. Zaangażujcie się w studium całym sercem (Przysłów 4:7, 23; Dzieje 17:11).
10. Co można zrobić, by dzieci z radością uczestniczyły w studium?
10 Jeżeli macie dzieci, co moglibyście zrobić, żeby wspólne studium nie przeobraziło się w rodzinny rytuał, lecz było budujące, ciekawe i sprawiało radość? Starajcie się wszystkich odpowiednio angażować, żeby się skupiali na analizowanym materiale. W miarę możności dopilnujcie, aby każde dziecko miało własną Biblię i studiowaną publikację. Rodzice mogą naśladować serdeczność okazywaną przez Jezusa, siadając blisko dzieci i obejmując któreś z nich ramieniem (porównaj Marka 10:13-16). Ojciec może poprosić synka lub córeczkę o objaśnienie jakiejś ilustracji. Niekiedy warto wcześniej przydzielić do odczytania wybrany werset biblijny. Starsze dziecko mogłoby podać praktyczne zastosowanie rozważanych myśli.
11. Z jakich pomocy warto korzystać i jak można się nimi z powodzeniem posługiwać podczas studium rodzinnego?
11 Chociaż podstawą waszych wspólnych dyskusji może być Strażnica, nie zapominajcie o innych pomocach do studium, dostępnych w wielu językach. Dodatkowe informacje lub znaczenie terminów biblijnych można znaleźć w leksykonie Wnikliwe poznawanie Pism. Szukanie odpowiedzi na pytania ułatwiają też skorowidze do naszych publikacji oraz specjalny program komputerowy opracowany przez Towarzystwo. Jeżeli w waszym języku są dostępne takie narzędzia, nauka korzystania z nich podczas studium rodzinnego może stanowić cenną lekcję. Aby obudzić zainteresowanie najmłodszych, możecie przeznaczyć część czasu na obejrzenie fragmentu jednego z pouczających filmów Towarzystwa lub odtworzenie z kasety magnetofonowej dramatu, aby potem go omówić. Mądre posługiwanie się tymi pomocami sprawi, że studium będzie ciekawe i pożyteczne dla całej rodziny.
Dostosuj studium do potrzeb rodziny
12. Jaką rolę może odegrać wspólne studium w zaspokajaniu pilnych potrzeb rodziny?
12 Niewykluczone, że zazwyczaj całą rodziną analizujecie artykuł ze Strażnicy przewidziany do studium w danym tygodniu. Trzymajcie jednak rękę na pulsie. Jeżeli matka nie pracuje zawodowo, może uda się jej każdego dnia spędzić trochę czasu z dziećmi, gdy wrócą ze szkoły. Pozwoli to zaradzić niektórym trudnościom, choć innym wypadnie poświęcić więcej uwagi. Jeśli dostrzeżecie w rodzinie potrzeby wymagające natychmiastowego działania, nie bagatelizujcie ich (Przysłów 27:12). Nie muszą to być jedynie kłopoty w szkole. Wybierzcie stosowny materiał i zapowiedzcie wcześniej, co będzie studiowane.
13. Dlaczego w gronie rodziny warto porozmawiać o tym, jak sobie radzić z ubóstwem?
13 Oto przykład: Ponieważ znaczna część świata tkwi w szponach ubóstwa, w niejednym miejscu może się okazać konieczne rozważenie, jak sobie radzić z tym problemem. Czy nie byłoby dobrze, gdybyście na studium rodzinnym omówili sytuacje, z którymi możecie się spotkać w życiu, oraz odpowiednie zasady biblijne? (Przysłów 21:5; Kaznodziei 9:11; Hebrajczyków 13:5, 6, 18).
14. Ze względu na jakie sytuacje wskazane jest wspólne omówienie poglądu Jehowy na przemoc, wojny i chrześcijańską neutralność?
14 Inną sprawą wymagającą omówienia jest przemoc. Wszyscy musimy wziąć sobie głęboko do umysłu i serca punkt widzenia Jehowy (Rodzaju 6:13; Psalm 11:5). Studium rodzinne może być okazją do podyskutowania o szkolnych chuliganach, o tym, czy uczyć się sztuk walki, oraz o doborze stosownych rozrywek. Na porządku dziennym są różne konflikty — prawie każdy kraj jest nękany jak nie wojną domową albo waśniami na tle politycznym czy narodowościowym, to walkami gangów. Może więc i w waszej rodzinie warto poruszyć kwestię kierowania się miernikami chrześcijańskimi w tak skłóconym środowisku (Izajasza 2:2-4; Jana 17:16).
15. Jak należy pouczać dzieci o życiu płciowym i małżeństwie?
15 Dorastające dzieci trzeba stosownie do wieku pouczać o życiu płciowym i małżeństwie. W niektórych społeczeństwach większość rodziców w ogóle nie rozmawia z dziećmi na te tematy. Jeżeli nie zostaną uświadomione, przyswoją sobie wypaczone wyobrażenia rówieśników, co może mieć tragiczne następstwa. Czyż nie lepiej naśladować Jehowę, który udziela w Biblii bardzo bezpośrednich, a przy tym taktownych rad? Pomogą one naszym dzieciom zachować poczucie własnej wartości i odnosić się z szacunkiem do osób płci odmiennej (Przysłów 5:18-20; Kolosan 3:5; 1 Tesaloniczan 4:3-8). Nawet jeśli już rozmawialiście o tych sprawach, nie wahajcie się do nich powrócić. Ponieważ ciągle wyłaniają się nowe sytuacje, konieczne jest powtarzanie.
16. (a) Kiedy w różnych domach odbywa się studium rodzinne? (b) Jak udało się wam pokonać przeszkody utrudniające waszej rodzinie prowadzenie regularnego studium?
16 Kiedy może się odbywać studium rodzinne? W wielu domach wzorem rodzin Betel na całym świecie rezerwuje się na nie poniedziałkowe wieczory. Komuś mogą odpowiadać inne dni. W Argentynie rodzice z dziewięciorgiem dzieci co dzień wstawali o piątej rano, by wziąć udział we wspólnym studium. Ze względu na zróżnicowany rozkład zajęć nie pasowała im żadna inna pora. Nie było to łatwe, ale w umysłach i sercach dzieci głęboko utkwił fakt, iż studium rodzinne ma ogromne znaczenie. Na Filipinach pewien starszy regularnie prowadził takie studium z żoną i trójką dorastających dzieci. W ciągu tygodnia rodzice studiowali jeszcze z każdym osobno, by wszystkie przyswoiły sobie prawdę. W USA siostra, której mąż nie jest Świadkiem Jehowy, codziennie odprowadza dzieci do autobusu szkolnego. Na przystanku przez jakieś 10 minut wspólnie czytają i omawiają stosowny materiał do studium Biblii, a potem mama jeszcze modli się krótko z dziećmi. W Demokratycznej Republice Konga dla pewnej kobiety, której mąż nie będący Świadkiem Jehowy porzucił rodzinę, studium stanowi nie lada wyzwanie ze względu na skromne wykształcenie. Pomaga jej dorosły syn, który co tydzień ją odwiedza i przewodzi studium z udziałem matki i młodszych braci. Ona sama daje piękny przykład sumiennym przygotowywaniem się. Czy waszej rodzinie nic nie przeszkadza w regularnym studiowaniu? Nie poddawajcie się. Gorliwie zabiegajcie o to, by Jehowa pobłogosławił wasze starania o takie systematyczne rozważanie Biblii w gronie rodzinnym (Marka 11:23, 24).
Dobrodziejstwa wytrwałości
17. (a) Co jest niezbędne, by studium rodzinne mogło się odbywać systematycznie? (b) Jaki przykład podkreśla wartość regularnego pouczania rodziny o drogach Jehowy?
17 Niezbędne jest planowanie. Konieczna jest także wytrwałość. Ale korzyści wynikające z regularnego studium rodzinnego są naprawdę warte wysiłków (Przysłów 22:6; 3 Jana 4). Hilda i Franz z Niemiec wychowali jedenaścioro dzieci. Po latach ich córka Magdalena powiedziała: „Najbardziej cenię dziś to, że codziennie otrzymywaliśmy porcję pokarmu duchowego”. Kiedy pod rządami Adolfa Hitlera coraz bardziej szerzył się duch nacjonalizmu, ojciec Magdaleny wiedział, że nadejdą próby, więc za pomocą Biblii przygotowywał na nie rodzinę. Po jakimś czasie młodsze dzieci zabrano do zakładu poprawczego, a resztę rodziny wysłano do więzień lub obozów koncentracyjnych. Niektórych stracono. Wszyscy odznaczali się mocną wiarą, i to nie tylko w okresie zaciekłych prześladowań, ale też — ci, co przeżyli — w późniejszych latach.
18. Jaki plon przynoszą wysiłki rodziców samotnie wychowujących dzieci?
18 Wielu samotnych rodziców albo małżonków, których partnerzy nie podzielają ich wierzeń, również zapewnia dzieciom regularne pouczenia biblijne. Pewna wdowa w Indiach usilnie starała się zaszczepić dwójce dzieci miłość do Jehowy. Kiedy jednak syn przestał utrzymywać kontakt z ludem Bożym, była zdruzgotana. Błagała Jehowę o przebaczenie wszelkich błędów, jakie być może popełniła przy jego wychowywaniu. Ale syn nie zapomniał przekazywanych mu nauk. Po przeszło dziesięciu latach powrócił, zrobił wspaniałe postępy duchowe i został starszym w zborze. Obecnie razem z żoną usługują pełnoczasowo jako pionierzy. Ileż radości zaznają rodzice, którzy wzięli sobie do serca radę Jehowy i Jego organizacji, by regularnie zapewniać swej rodzinie pouczenia biblijne! Czy i wasza rodzina stosuje się do tej rady?
Czy potrafisz wyjaśnić?
◻ Dlaczego regularne studium rodzinne ma ogromne znaczenie?
◻ Do jakich celów należy zmierzać podczas każdego studium w gronie rodziny?
◻ Jakie mamy pomoce do nauczania?
◻ Jak można dostosować studium do potrzeb rodziny?
[Ilustracja na stronie 15]
Zmierzanie do konkretnych celów wzbogaci wasze studium rodzinne