Zachowuj radość, gdy się kimś opiekujesz

1, 2. Co Jehowa myśli o osobach, które się kimś opiekują? (Przysłów 19:17). (Zobacz też ilustracje).

„JESTEŚMY małżeństwem ponad 32 lata” — mówi brat z Korei o imieniu Jin-yeol. „Od jakichś pięciu lat żona potrzebuje szczególnej opieki. Cierpi na chorobę Parkinsona i trudno jej się poruszać. Musi spać w specjalistycznym łóżku. Bardzo ją kocham i cenię i z radością się o nią troszczę. Każdej nocy zasypiamy, trzymając się za ręce”.

² Czy ktoś, kogo kochasz, wymaga opieki — na przykład twój rodzic, współmałżonek, dziecko albo przyjaciel? Jeśli tak, to zapewne uważasz troszczenie się o niego za przywilej. Dajesz tym wyraz swojemu oddaniu dla Boga (1 Tym. 5:4, 8; Jak. 1:27). Jednak możesz zmagać się z wyzwaniami, z których inni nie zdają sobie sprawy. Czasami może ci się nawet wydawać, że nikt nie rozumie tego, co przeżywasz. Być może w towarzystwie się uśmiechasz, ale kiedy zostajesz sam, nie jesteś w stanie powstrzymać łez (Ps. 6:6). Chociaż inni mogą nie być świadomi twoich uczuć, to Jehowa dobrze je rozumie (por. Wyjścia 3:7). Twoje łzy i poświęcenia są dla Niego bardzo cenne (Ps. 56:8; 126:5). On dostrzega wszystko, co robisz dla ukochanej osoby. Uważa się za twojego dłużnika i obiecuje, że ci to wynagrodzi (odczytaj Przysłów 19:17).

3. Dlaczego opieka nad Terachem musiała być dla Abrahama i Sary wyzwaniem?

³ Biblia opisuje wiele przykładów mężczyzn i kobiet, którzy się kimś opiekowali. Pomyślmy o Abrahamie i Sarze. Kiedy opuszczali Ur, ich ojciec, Terach, miał około 200 lat. Mimo to wyruszył z nimi. Żeby dotrzeć do Charanu, pokonali jakieś 960 kilometrów (Rodz. 11:31, 32). Abraham i Sara z pewnością kochali Teracha, ale wyobraźmy sobie, jakim wyzwaniem musiała być opieka nad nim, zwłaszcza podczas wędrówki. Prawdopodobnie podróżowali na osłach albo wielbłądach, co dla sędziwego Teracha musiało być szczególnie trudne. Abraham i Sara pewnie nieraz czuli się fizycznie i emocjonalnie wyczerpani. Ale Jehowa bez wątpienia dodawał im sił. Podobnie będzie w twoim wypadku (Ps. 55:22).

4. Co omówimy w tym artykule?

⁴ W wytrwałym zapewnianiu opieki bliskiej osobie pomoże ci pielęgnowanie radości (Prz. 15:13). Możesz ją zachowywać nawet w trudnych okolicznościach (Jak. 1:2, 3). Jak to robić? Zwracaj się do Jehowy w modlitwie i proś Go, żeby pomógł ci przejawiać pozytywne nastawienie. W tym artykule omówimy, co jeszcze pomoże opiekunom zachowywać radość. Powiemy też, co mogą zrobić dla nich inni. Najpierw jednak zastanówmy się, z jakich powodów opiekunowie muszą pielęgnować radość i co mogłoby ich z niej ograbić.

JAK OPIEKA NAD KIMŚ MOŻE ODBIJAĆ SIĘ NA NASZEJ RADOŚCI

5. Dlaczego opiekunowie muszą pielęgnować radość?

⁵ Gdyby opiekun stracił radość, szybko mógłby poczuć się wyczerpany (Prz. 24:10). A komuś, kto jest wyczerpany, trudniej jest okazywać życzliwość i udzielać innym pomocy. Jakie wyzwania mogą ograbiać opiekuna z radości?

6. Dlaczego niektórzy opiekunowie czują się wypaleni?

⁶ Wypalenie. Siostra o imieniu Leah mówi: „Opieka nad kimś wyczerpuje emocjonalnie nawet w te lepsze dni. Wieczorami często czuję, że nie jestem w stanie dać z siebie już nic więcej. Czasem nie mam nawet siły odpisać na wiadomość”. Opiekunom nieraz trudno jest znaleźć czas na niezbędny odpoczynek. Inés opowiada: „Nie wysypiam się. Każdej nocy wstaję kilka razy, żeby zająć się teściową. Razem z mężem od lat nie byliśmy na urlopie”. Niektórzy ze względu na całodobową opiekę nad bliskim muszą odmawiać zaproszeń na spotkania towarzyskie, a nawet zadań teokratycznych. W rezultacie czują się samotni i mają wrażenie, że znaleźli się w potrzasku.

7. Co wywołuje u niektórych opiekunów poczucie winy i żal?

⁷ Poczucie winy i żal. Jessica mówi: „Sama mam pewne ograniczenia. Ale kiedy robię coś dla siebie, wyrzucam sobie, że jestem samolubna”. Niektórych dręczy poczucie winy, bo czasami mają dosyć opiekowania się bliską osobą. Inni martwią się, że nie robią wystarczająco dużo. A jeszcze inni obwiniają się za to, że pod wpływem frustracji powiedzieli coś przykrego (Jak. 3:2). Opiekunowie mogą też tęsknić za zdrową, pełną życia osobą, którą kiedyś był ich bliski. Siostra o imieniu Barbara przyznaje: „Dla mnie jednym z największych wyzwań jest obserwowanie, jak ktoś, kogo kocham, z każdym dniem słabnie”.

8. Opowiedz przeżycie ukazujące, jaki wpływ na opiekuna może mieć kilka słów wdzięczności.

⁸ Poczucie, że jest się niedocenianym. Opiekunowie mogą mieć wrażenie, że ich wysiłki i poświęcenia są niezauważane. Dlaczego? Możliwe, że rzadko słyszą podziękowania i pochwały. Nawet kilka słów doceniania może podnieść ich na duchu (1 Tes. 5:18). Melissa mówi: „Czasami z bezsilności aż płaczę. Ale kiedy osoby, którymi się opiekuję, mówią: ‚Dziękuję za wszystko, co dla mnie robisz’, daje mi to dużo radości. Sprawia, że następnego dnia mam siłę wstać z łóżka i dalej się o nich troszczyć”. Brat Ahmadu razem z żoną zajmuje się jej małą siostrzenicą, która ma padaczkę. Jak wpływają na niego słowa wdzięczności? Wyjaśnia: „Chociaż siostrzenica pewnie nie rozumie w pełni poświęceń, na jakie się dla niej zdobywamy, to kiedy nam za coś dziękuje albo próbuje napisać: ‚Kocham was’, robi mi się ciepło na sercu”.

JAK ZACHOWYWAĆ RADOŚĆ

9. Jak opiekun może przejawiać skromność?

⁹ Bądź skromny (Prz. 11:2). Każdy z nas ma ograniczony czas i siły. Dlatego musimy ustalić, co jesteśmy w stanie zrobić, a czego nie, i nauczyć się czasem odmawiać. Nie ma w tym nic złego! Świadczy to o skromności. A jeśli ktoś proponuje ci pomoc, z wdzięcznością ją przyjmij. Brat o imieniu Jay mówi: „Każdego dnia możemy zrobić tylko tyle, na ile pozwalają nam warunki. Jeśli znasz swoje granice i nie próbujesz ich przekraczać, łatwiej będzie ci zachowywać radość”.

10. Dlaczego to ważne, żeby opiekun przejawiał wnikliwość? (Przysłów 19:11).

¹⁰ Bądź wnikliwy (odczytaj Przysłów 19:11). Wnikliwość pomoże ci zachować spokój w obliczu prowokacji. Ktoś, kto przejawia tę cechę, stara się zrozumieć, dlaczego dana osoba zachowuje się tak, a nie inaczej. Niektórzy cierpiący na przewlekłą chorobę mogą zachowywać się irracjonalnie (Kazn. 7:7). Na przykład ktoś, kto zwykle jest życzliwy i rozsądny, może stać się kłótliwy, roszczeniowy, krytykancki albo agresywny. Jeśli opiekujesz się kimś cierpiącym na poważną chorobę, warto, żebyś dowiedział się o niej czegoś więcej. Im lepiej zrozumiesz, z czym się ona wiąże, tym łatwiej będzie ci dostrzec, że zachowanie chorego wynika z jego stanu fizycznego, a nie z tego, jakim jest człowiekiem (Prz. 14:29).

11. Na jakie ważne sprawy opiekunowie powinni poświęcać czas każdego dnia? (Psalm 132:4, 5).

¹¹ Wzmacniaj swoją więź z Jehową. Czasami będziesz musiał odłożyć na bok pewne zajęcia, żeby zadbać o to, „co naprawdę się liczy” (Filip. 1:10). Jedną z takich rzeczy jest umacnianie więzi z Jehową. Król Dawid był zajętym człowiekiem, ale wielbienie Jehowy stawiał w życiu na pierwszym miejscu (odczytaj Psalm 132:4, 5). Podobnie ty powinieneś każdego dnia poświęcać czas na czytanie Biblii i modlitwę. Siostra o imieniu Elisha zauważa: „Udaje mi się zachowywać radość dzięki modlitwom i rozmyślaniu nad pokrzepiającymi psalmami. Modlitwa jest dla mnie jak koło ratunkowe. Zwracam się do Jehowy wiele razy w ciągu dnia, a to pomaga mi zachowywać spokój”.

12. Dlaczego opiekun powinien dbać o zdrowie?

¹² Dbaj o zdrowie. Zajęci ludzie — tacy jak opiekunowie — mogą mieć trudności ze zdrową dietą, bo nie mają wiele czasu na kupowanie świeżych produktów i przygotowywanie pożywnych posiłków. Jednak właściwe odżywianie się i regularne ćwiczenia są niezbędne do zachowywania zdrowia fizycznego i psychicznego. Staraj się więc przeznaczać na to chociaż część swojego ograniczonego czasu (Efez. 5:15, 16). Pamiętaj też, żeby się wysypiać (Kazn. 4:6). Badania wskazują, że sen pomaga usuwać z mózgu toksyny. W pewnym artykule medycznym zauważono, że odpowiednia ilość snu pozwala ograniczyć niepokój i lepiej radzić sobie ze stresem. Oprócz tego powinieneś znajdować czas na rozrywkę (Kazn. 8:15). Pewna opiekunka tak mówi o tym, co pomaga jej zachowywać radość: „Kiedy pogoda jest ładna, staram się wyjść na zewnątrz i korzystać ze słońca. A przynajmniej raz w miesiącu planuję miły dzień z przyjaciółką”.

13. Dlaczego warto zachowywać poczucie humoru? (Przysłów 17:22).

¹³ Zachowuj poczucie humoru (odczytaj Przysłów 17:22; Kazn. 3:1, 4). Śmiech jest dobry dla zdrowia fizycznego i psychicznego. Gdy się kimś opiekujesz, rzadko kiedy wszystko idzie zgodnie z planem. Ale jeśli potrafisz dostrzec coś zabawnego nawet we frustrujących sytuacjach, łatwiej będzie ci je znieść. A śmianie się razem z osobą, której pomagasz, zacieśnia łączące was więzi.

14. Jak może ci pomóc rozmowa z zaufanym przyjacielem?

¹⁴ Porozmawiaj z zaufanym przyjacielem. Mimo najszczerszych wysiłków i tak od czasu do czasu poczujesz się przytłoczony. W takich chwilach może ci pomóc zwierzenie się dobremu przyjacielowi — komuś, kto nie będzie cię osądzał ani reagował zbyt emocjonalnie (Prz. 17:17). Rozmowa z kimś, kto chętnie cię wysłucha i pokrzepi, może być właśnie tym, czego potrzebujesz, żeby zachować radość (Prz. 12:25).

15. Jak skupianie się na nadziei może ci pomóc zachowywać radość?

¹⁵ Wyobrażaj sobie siebie i swojego bliskiego w raju. Pamiętaj, że opiekowanie się chorym lub sędziwym bliskim jest tymczasowe. Nie było czymś, co Jehowa zamierzył dla ludzi (2 Kor. 4:16-18). „Rzeczywiste życie” jest dopiero przed nami (1 Tym. 6:19). Na pewno dużą przyjemność sprawi ci rozmawianie z bliskim o tym, co razem będziecie robić w raju (Izaj. 33:24; 65:21). Siostra o imieniu Heather mówi: „Często wspominam osobom, którymi się opiekuję, że już niedługo będziemy razem szyć, biegać i jeździć na rowerze. Będziemy wypiekać chleb i gotować posiłki dla zmartwychwstałych, za którymi tęsknimy. Razem dziękujemy Jehowie za naszą nadzieję”.

JAK MOGĄ POMÓC INNI

16. Co możemy zrobić dla osób z naszego zboru, które się kimś opiekują? (Zobacz też ilustrację).

¹⁶ Pomóż opiekunowi znaleźć czas dla siebie. Bracia i siostry ze zboru mogą zaproponować opiekunowi, że spędzą z bliską mu osobą trochę czasu. Pozwoli mu to odpocząć psychicznie i zadbać o sprawy osobiste (Gal. 6:2). W tym celu niektórzy głosiciele postanowili nawet utworzyć tygodniowy grafik. Natalia, która troszczy się o sparaliżowanego męża, opowiada: „Pewien brat odwiedza mojego męża raz lub dwa razy w tygodniu. Razem głoszą, rozmawiają, a nawet oglądają filmy. Mój mąż bardzo lubi te spotkania, a ja mam wtedy czas dla siebie, na przykład na spacer”. W niektórych wypadkach możesz zaproponować, że zostaniesz na noc, żeby opiekun mógł się dobrze wyspać.

17. Jak możemy pomóc opiekunowi korzystać z zebrań?

¹⁷ Pomóż opiekunowi korzystać z zebrań. Ze względu na potrzeby bliskiej osoby opiekunowi może być trudno w pełni korzystać z zebrań zborowych, zgromadzeń obwodowych i kongresów regionalnych. Bracia i siostry mogą pomóc, kiedy usiądą obok nich podczas całego programu lub jego części. Jeśli potrzebujący opieki nie wychodzi z domu, możesz zaproponować, że do niego przyjdziesz i połączysz się z nim na zebranie, dzięki czemu opiekun będzie mógł wybrać się na nie osobiście.

18. Co jeszcze możemy robić dla opiekunów?

¹⁸ Chwal opiekunów i módl się za nich. Starsi powinni regularnie poświęcać czas, żeby zachęcać opiekunów (Prz. 27:23). Każdy z nas, niezależnie od swoich warunków, może ich chwalić i wyrażać im docenianie. Możemy też modlić się, żeby Jehowa dalej udzielał im sił i pomagał zachowywać radość (2 Kor. 1:11).

19. Czego wyczekujemy?

¹⁹ Już niedługo Jehowa otrze łzy smutku z twarzy wszystkich, którzy cierpią. Nie będzie już chorób ani śmierci (Obj. 21:3, 4). „Kulawy będzie skakał jak jeleń” (Izaj. 35:5, 6). Takie rzeczy jak przykre skutki starości czy ból emocjonalny towarzyszący opiece nad chorym bliskim staną się przeszłością i „nie będą już przychodziły na myśl” (Izaj. 65:17). Ale nawet teraz, kiedy czekamy na spełnienie się tych obietnic, Jehowa nie zostawia nas samych. Jeśli wytrwale prosimy Go o siły, On pomoże nam „znieść wszystko cierpliwie i z radością” (Kol. 1:11).