Księga Hioba pomaga znosić cierpienia

1, 2. Między innymi z jakich powodów warto czytać Księgę Hioba?

CZY czytałeś ostatnio Księgę Hioba? Chociaż spisano ją jakieś 3500 lat temu, to wielu uważa ją za arcydzieło literatury. W pewnym opracowaniu stwierdzono, że biorąc pod uwagę jej prostotę, piękny styl i wyrazisty język, jej pisarza można nazwać „literackim geniuszem”. Tę niezwykłą księgę spisał Mojżesz, ale jej prawdziwym Autorem jest Jehowa (2 Tym. 3:16).

² Księga Hioba to bardzo ważna część Biblii. Dlaczego? Między innymi dlatego, że pozwala zrozumieć doniosłą kwestię dotyczącą wszystkich inteligentnych stworzeń — kwestię uświęcenia imienia Jehowy. Poza tym wiele nas uczy o Jego wspaniałych przymiotach, takich jak miłość, mądrość, sprawiedliwość i moc. Na przykład nazywa Go „Wszechmocnym” aż 31 razy — więcej niż pozostałe księgi razem wzięte. Odpowiada też na wiele życiowych pytań, w tym na jedno, które ludzie zadają sobie do dziś: Dlaczego Bóg pozwala na cierpienia?

3. Co jeszcze daje nam analizowanie Księgi Hioba?

³ Podobnie jak ze szczytu góry świetnie widać całą okolicę, tak Księga Hioba pozwala spojrzeć na próby z szerszej perspektywy — z perspektywy Jehowy. Omówimy teraz, jak może nam ona pomóc, kiedy cierpimy. Zobaczymy, jakie korzyści z historii Hioba mogli odnosić Izraelici i jakie my odnosimy obecnie. Dowiemy się też, jak możemy posługiwać się tym sprawozdaniem, żeby pomagać innym.

BÓG POZWALA, ŻEBY HIOB CIERPIAŁ

4. Pod jakim względem Hiob różnił się od Izraelitów w Egipcie?

⁴ W czasie, gdy Izraelici byli niewolnikami w Egipcie, w krainie Uc — leżącej prawdopodobnie w północnej części Arabii, na wschód od Ziemi Obiecanej — żył mężczyzna imieniem Hiob. W przeciwieństwie do Izraelitów, którzy zaczęli w Egipcie czcić bożki, Hiob wiernie służył prawdziwemu Bogu (Joz. 24:14; Ezech. 20:8). Jehowa powiedział o nim: „Nie ma na ziemi nikogo takiego jak on” (Hioba 1:8)a. Hiob był bardzo bogaty i poważany — bardziej niż ktokolwiek inny w tamtej części świata (Hioba 1:3). Szatan musiał być wściekły, widząc, jak ten szanowany i wpływowy człowiek lojalnie służy Bogu!

5. Dlaczego Jehowa pozwolił, żeby Hiob cierpiał? (Hioba 1:20-22; 2:9, 10).

⁵ Szatan twierdził, że kiedy Hiob zazna cierpień, przestanie służyć Jehowie (Hioba 1:7-11; 2:2-5). Chociaż Jehowa bardzo kochał Hioba, to pozwolił Szatanowi go wypróbować (Hioba 1:12-19; 2:6-8). Szatan pozbawił Hioba trzód, uśmiercił jego 10 dzieci i sprawił, że całe jego ciało pokryło się bolesnymi wrzodami. Jednak te sadystyczne próby złamania Hioba nie zadziałały (odczytaj Hioba 1:20-22; 2:9, 10). Z czasem Jehowa przywrócił Hiobowi zdrowie, bogactwo i dobrą opinię. Dał mu też kolejne 10 dzieci. Poza tym za sprawą cudu przedłużył jego życie o 140 lat, dzięki czemu mógł on zobaczyć cztery pokolenia swoich potomków (Hioba 42:10-13, 16). Jakie korzyści z tego sprawozdania mogli odnosić słudzy Boży w przeszłości i jakie możemy odnieść obecnie?

6. Jak historia Hioba mogła pomóc Izraelitom? (Zobacz też ilustrację).

⁶ Jakie korzyści mogli odnosić Izraelici. Izraelici nie mieli w Egipcie łatwego życia. Pomyślmy na przykład o Jozuem i Kalebie. Całą swoją młodość byli niewolnikami. Potem nie z własnej winy przez 40 lat wędrowali po pustkowiu. Jeśli Izraelici z tamtych czasów znali historię Hioba, mogło to pomóc im samym oraz przyszłym pokoleniom zrozumieć, kto tak naprawdę jest odpowiedzialny za cierpienia. Mogło też uświadomić im, dlaczego Bóg na nie pozwala i jak bardzo ceni wierność i lojalność.

7, 8. Jak Księga Hioba może pomóc tym, którzy cierpią? Podaj przykład.

⁷ Jakie korzyści możemy odnieść obecnie. Dzisiaj wielu nie rozumie, dlaczego dobrych ludzi spotykają złe rzeczy. Z tego powodu tracą wiarę w Boga. Było tak w przypadku Hazelb z Rwandy. Jako dziecko wierzyła w Boga, ale z czasem doświadczyła wielu przykrych przeżyć. Jej rodzice się rozwiedli, a matka poślubiła mężczyznę, który bardzo źle ją traktował. Jako nastolatka została zgwałcona. Szukała pocieszenia w swoim kościele, ale go tam nie znalazła. Później napisała do Boga list: „Boże, modliłam się do Ciebie i starałam się być dobrym człowiekiem, a Ty odpłaciłeś mi złem. Dlatego Cię opuszczam i zamierzam robić to, co daje mi szczęście”. To takie smutne, że wielu ludzi, podobnie jak Hazel, dochodzi do wniosku, że za ich cierpienia odpowiedzialny jest Bóg!

⁸ My jednak wiemy z Księgi Hioba, że to nie Bóg powoduje cierpienia, tylko Szatan! Jesteśmy też świadomi, że nie są one karą za grzechy. Biblia uczy, że każdego może spotkać „czas i przypadek” (Kazn. 9:11; Hioba 4:1, 8). Co więcej, rozumiemy, że jeśli w próbach pozostajemy wierni Jehowie, pomagamy Mu obalić oskarżenia Szatana (Hioba 2:3; Prz. 27:11). Wspomniana wcześniej Hazel zaczęła studiować Biblię ze Świadkami Jehowy i dowiedziała się, że to nie Bóg sprowadził na nią cierpienia. Opowiada: „Znowu z głębi serca pomodliłam się do Boga. Powiedziałam Mu, że kiedyś postanowiłam Go opuścić, bo po prostu Go nie znałam. Tak naprawdę nie chciałam tego robić. Teraz rozumiem, że Jehowa mnie kocha. W końcu jestem szczęśliwa”. Bardzo się cieszymy, że znamy prawdę o cierpieniach! Zastanówmy się teraz, jak Księga Hioba może pomóc nam osobiście, gdy przeżywamy próby.

JAK KSIĘGA HIOBA POMAGA NAM ZACHOWYWAĆ WYTRWAŁOŚĆ

9. Opisz, co przeżywał Hiob (Jakuba 5:11).

⁹ Wyobraź sobie Hioba całego pokrytego wrzodami, który zgięty w pół z bólu siedzi samotnie w popiele. Jego sczerniała skóra łuszczy się i odpada od wychudzonego ciała. Jedyne, na co wyczerpany Hiob jest w stanie się zdobyć, to skrobać się skorupą i dawać upust swojej rozpaczy. Ale Hiob nie tylko znosił cierpienie — on zachowywał wytrwałość (odczytaj Jakuba 5:11). Co mu w tym pomagało?

10. Co świadczy o tym, że Hiob miał bliską więź z Jehową?

¹⁰ Hiob szczerze powiedział o swoich uczuciach Jehowie (Hioba 10:1, 2; 16:20). Na przykład w rozdziale 3 czytamy o tym, jak wyrażał swoją rozpacz z powodu nieszczęść, które go spotkały, a które błędnie przypisywał Jehowie. Potem w kolejnych mowach do swoich trzech towarzyszy bronił swojej nieskazitelności, nieraz zwracając się bezpośrednio do Jehowy. Z jego wypowiedzi wynika, że przez jakiś czas uważał się za bardziej prawego niż On (Hioba 10:1-3; 32:1, 2; 35:1, 2). Przyznał jednak, że była to „mowa nieokiełznana” (Hioba 6:3, 26). W rozdziale 31 czytamy, jak Hiob nalega, żeby Bóg oczyścił go z zarzutów (Hioba 31:35). Oczywiście nie miał prawa oczekiwać od Niego wyjaśnień.

11. Jak Jehowa zareagował na słowa Hioba?

¹¹ Z perspektywy czasu rozumiemy, że desperacka prośba Hioba świadczyła o jego niezachwianym oddaniu dla Jehowy i przekonaniu, że On osądzi go sprawiedliwie. Kiedy w końcu Jehowa przemówił do niego z wichru, nie wyjaśnił mu powodów jego cierpień. Z drugiej strony nie potępił go za jego skargi ani próby udowodnienia swojej niewinności. Zamiast tego pouczył go jak ojciec syna. To był najlepszy sposób, żeby mu pomóc. W rezultacie Hiob pokornie przyznał, że brakuje mu wiedzy, i okazał skruchę (Hioba 31:6; 40:4, 5; 42:1-6). Jak ta relacja pomagała sługom Jehowy w przeszłości i jak może pomagać nam dzisiaj?

12. Jakie korzyści z relacji o Hiobie mogli odnosić Izraelici?

¹² Jakie korzyści mogli odnosić Izraelici. Z przeżyć Hioba Izraelici mogli się wiele nauczyć. Pomyślmy na przykład o Mojżeszu. Zaznał on w życiu wielu trudności i rozczarowań. Przewodząc narodowi, nieraz czuł się zniechęcony. Ale w przeciwieństwie do buntowniczych Izraelitów, którzy często szemrali przeciw Jehowie, on w takich chwilach zwracał się do Niego (Wyjścia 16:6-8; Liczb 11:10-14; 14:1-4, 11; 16:41, 49; 17:5). Mojżesz potrzebował też wytrwałości, gdy został skorygowany. Kiedy pod koniec 40-letniej wędrówki po pustkowiu Izraelici obozowali w Kadesz, „wypowiedział pochopne słowa” i nie oddał chwały Jehowie (Ps. 106:32, 33). Z tego powodu Jehowa nie pozwolił mu wejść do Ziemi Obiecanej (Powt. Pr. 32:50-52). To skarcenie musiało być dla niego bardzo bolesne; mimo to pokornie je przyjął. Relacja o Hiobie mogła pomagać okazywać wytrwałość w próbach również przyszłym pokoleniom Izraelitów. Pokazywała im ona, jak wyrażać Jehowie swoje uczucia. Przypominała im też, żeby unikać usprawiedliwiania się i pokornie przyjmować skarcenie.

13. Jak Księga Hioba pomaga nam okazywać wytrwałość? (Hebrajczyków 10:36).

¹³ Jakie korzyści możemy odnieść obecnie. Jako chrześcijanie my również potrzebujemy wytrwałości (odczytaj Hebrajczyków 10:36). Niektórzy z nas zmagają się z problemami fizycznymi lub emocjonalnymi, mają trudną sytuację rodzinną albo stracili kogoś bliskiego. Nasz ból jeszcze bardziej mogą pogłębiać czyjeś uwagi lub zachowania (Prz. 12:18). Ale z Księgi Hioba uczymy się, że możemy powiedzieć Jehowie o swoich najgłębszych uczuciach z przekonaniem, że On nas wysłucha (1 Jana 5:14). A jeśli zdarzy się, że nasze płynące z serca błagania przerodzą się w „mowę nieokiełznaną” — jak to było w wypadku Hioba — Jehowa nas nie potępi. Da nam raczej siły i mądrość, żebyśmy mogli wytrwać (2 Kron. 16:9; Jak. 1:5). Czasami może też udzielić nam skorygowania. Księga Hioba uczy nas, jak powinniśmy reagować na skarcenie pochodzące ze Słowa Jehowy, od Jego organizacji albo od dojrzałych przyjaciół (Hebr. 12:5-7). My też — podobnie jak Hiob — odniesiemy korzyści, jeśli pokornie je zaakceptujemy i dokonamy zmian (2 Kor. 13:11). Z Księgi Hioba możemy wyciągnąć bardzo cenne wnioski! Zastanówmy się teraz, jak możemy ją wykorzystywać do pomagania drugim.

KORZYSTAJ Z KSIĘGI HIOBA DO POMAGANIA INNYM

14. Jakimi argumentami możemy się posłużyć, żeby wyjaśnić komuś, dlaczego dobrzy ludzie cierpią?

¹⁴ Czy ktoś zapytał cię kiedyś: „Dlaczego dobrzy ludzie cierpią?”? Jak odpowiedziałeś? Być może nawiązałeś do biblijnej relacji o tym, co stało się w ogrodzie Eden. Na przykład wspomniałeś, że Szatan — niegodziwa istota duchowa — okłamał pierwszych ludzi, przez co zbuntowali się oni przeciwko Bogu (Rodz. 3:1-6). Potem wytłumaczyłeś, że wskutek buntu Adama i Ewy na świecie pojawiły się cierpienia i śmierć (Rzym. 5:12). Na koniec wyjaśniłeś, że Bóg dał odpowiednią ilość czasu, żeby można było obalić kłamstwo Szatana i rozgłosić dobrą nowinę, że w przyszłości ludzie odzyskają doskonałość (Obj. 21:3, 4). To skuteczna argumentacja, która może dać dobre rezultaty.

15. Jak możemy posłużyć się Księgą Hioba, żeby pomóc komuś, kto zastanawia się, dlaczego dobrzy ludzie cierpią? (Zobacz też ilustracje).

¹⁵ Omówmy inny sposób argumentacji — oparty na Księdze Hioba. Na początku mógłbyś pochwalić rozmówcę za to, że zastanawia się nad taką głęboką kwestią. Później wspomnij, że wierny sługa Boży Hiob też się nad tym zastanawiał. Myślał nawet, że jego cierpienia spowodował Bóg (Hioba 7:17-21). Twój rozmówca może być pod wrażeniem, że takie pytanie ludzie zadają sobie już od wieków. Następnie taktownie wyjaśnij, że to nie Bóg spowodował cierpienia Hioba. Był za nie odpowiedzialny Szatan, który próbował udowodnić, że ludzie służą Bogu z samolubnych pobudek. Możesz też dodać, że chociaż Bóg nie sprowadził cierpień na Hioba, to na nie pozwolił, ponieważ ufa, że ludzie nie są samolubni. Dał mu możliwość udowodnienia, że twierdzenia Szatana są fałszywe. Na koniec podkreśl, że z czasem Bóg nagrodził Hioba za jego wierność. Możemy więc pocieszać innych, zapewniając ich, że za cierpienia nie jest odpowiedzialny Bóg.

16. Opowiedz przeżycie ukazujące, jak Księga Hioba może pomóc komuś, kto cierpi.

¹⁶ Zobaczmy, jak Księga Hioba pomogła mężczyźnie imieniem Mario. W 2021 roku zadzwoniła do niego nasza siostra, która głosiła telefonicznie. Tego dnia był on jej pierwszym rozmówcą. Odczytała mu werset i wyjaśniła, że Bóg nie tylko słucha naszych modlitw, ale też daje nam przyszłość i nadzieję. Gdy zapytała go, co o tym sądzi, powiedział, że właśnie pisał list pożegnalny i zamierzał popełnić samobójstwo. Dodał: „Wierzę w Boga, ale jeszcze dzisiaj rano myślałem, że mnie opuścił”. Za drugim razem siostra porozmawiała z nim o cierpieniach Hioba. Mario postanowił, że przeczyta całą tę Księgę. Siostra wysłała mu więc link do Biblii w serwisie internetowym jw.org. Mario zgodził się na kurs biblijny i z radością poznaje kochającego Boga, który pokazał, że się nim interesuje.

17. Dlaczego jesteś wdzięczny Jehowie za to, że polecił spisać w Biblii przeżycia Hioba? (Hioba 34:12).

¹⁷ Słowo Boże ma ogromną siłę oddziaływania i pociesza tych, którzy cierpią (Hebr. 4:12). Jesteśmy ogromnie wdzięczni Jehowie, że polecił spisać przeżycia Hioba i możemy teraz o nich przeczytać w Biblii! (Hioba 19:23, 24). Księga Hioba przekonuje nas, że „Bóg z pewnością nie postępuje niegodziwie” (odczytaj Hioba 34:12). Dowiadujemy się z niej, dlaczego pozwala On na cierpienia i jak możemy zachowywać wytrwałość. Uczymy się też, jak pocieszać tych, którzy przechodzą trudności. W następnym artykule omówimy, jak Księga Hioba pomaga nam udzielać skutecznych rad.