13:2

pełnili służbę: Lub „publicznie usługiwali”. Występujące tu greckie słowo leitourgéo oraz pokrewne wyrazy leitourgía („publiczna służba; publiczne usługiwanie”) i leitourgòs („publiczny sługa; publiczny pracownik”) były używane przez starożytnych Greków na określenie pracy lub służby wykonywanej na rzecz państwa i dla pożytku ogółu ludzi. Na przykład słowo leitourgòs w liczbie mnogiej pojawia się w Rz 13:6, gdzie władze świeckie zostały nazwane „publicznymi sługami” Bożymi w tym sensie, że świadczą usługi dla dobra obywateli. W Łk 1:23 (zob. komentarz) termin leitourgía oddano jako „święta służba” (lub „publiczna służba”) w odniesieniu do służby Zachariasza, ojca Jana Chrzciciela. Leitourgía występuje tam w kontekście podobnym do tego, w jakim to i pokrewne słowa są używane w Septuagincie w opisach służby pełnionej przez kapłanów i Lewitów w przybytku (Wj 28:35; Lb 1:50; 3:31; 8:22) i świątyni (2Kn 31:2; 35:3; Jl 1:9, 13; 2:17). Ta służba wiązała się z pracą na rzecz innych. Jednak w niektórych fragmentach uwzględniono też myśl o jej świętości, ponieważ Lewici uczyli Prawa Bożego (2Kn 15:3; Mal 2:7) oraz składali ofiary, które zakrywały grzechy ludzi (Kpł 1:3-5; Pwt 18:1-5). W omawianym wersecie (Dz 13:2) greckie słowo leitourgéo zostało użyte w bardziej ogólnym znaczeniu, w opisie służby pełnionej przez chrześcijańskich proroków i nauczycieli w zborze w Antiochii Syryjskiej. Odnosi się tu do różnych przejawów oddania dla Boga i różnych form służby dla Niego, m.in. do modlitwy i nauczania. Służba wspomnianych proroków i nauczycieli niewątpliwie obejmowała też głoszenie ludziom spoza zboru (Dz 13:3).

pełnili służbę dla Jehowy: Użyte tu greckie słowo leitourgéo („pełnić służbę; usługiwać; służyć”) występuje również w Septuagincie — często w tłumaczeniu fragmentów, w których tekst hebrajski zawiera imię Boże. Na przykład w 2Kn 13:10 pojawia się jako odpowiednik hebrajskiego sformułowania przetłumaczonego na „pełnią służbę dla Jehowy”. W 2Kn 35:3 to samo greckie słowo jest odpowiednikiem hebrajskiego sformułowania oddanego jako „służcie Jehowie” (1Sm [1Kl, LXX] 2:11; 3:1; Eze 45:4; Jl 2:17; zob. Dodatek C3: wprowadzenie i Dz 13:2).