Spis treści

22 lipca 2003

Pornografia — niegroźna czy szkodliwa?

Niektórzy z całą surowością potępiają pornografię. Inni uznają ją za cechę charakterystyczną otwartych i zdrowych społeczeństw. Dlaczego pornografia jest tak szeroko rozpowszechniona? Czy naprawdę jest szkodliwa?

3 Kontrowersje wokół pornografii

4 Dlaczego pornografia tak się szerzy?

6 Jak szkodliwa jest pornografia

18 „Nie zapomnij parasola!”

21 Łaźnie dawniej i dziś

24 Pyłki — utrapienie czy cud natury?

28 Obserwujemy świat

30 Od naszych Czytelników

31 Te uprzykrzone filtratory

32 List od ukochanej osoby

Dlaczego oczekuję od siebie doskonałości? 11

Dlaczego perfekcjonizm jest niezdrowy i nie wychodzi na dobre?

Sewilla — brama do Nowego Świata 14

Poznaj to piękne miasto i jego barwne dzieje.

Kontrowersje wokół pornografii

„Wzbudza pragnienia, które nigdy nie powinny się zrodzić, rozpala namiętności, które nigdy nie powinny być zaspokajane” (Tony Parsons, felietonista).

JOHN nigdy nie pomyślał, że mógłby się uzależnić od seksu w Internecie.a Jak wiele innych osób, które przypadkowo trafiają w sieci na materiały pornograficzne lub grupy dyskutujące o seksie, natknął się pewnego dnia na stronę z erotycznymi czatami. Wkrótce cyberseks pochłonął go całkowicie. „Czekałem, aż żona wyjdzie do pracy”, opowiada, „wyskakiwałem z łóżka i godzinami siedziałem przed komputerem”. Tych maratonów nie przerywał nawet po to, by coś zjeść lub wypić. „Nie czułem głodu” — mówi. Swój sekret skrzętnie ukrywał przed żoną. Był coraz bardziej znerwicowany i nie mógł się skupić w pracy. W jego małżeństwie pojawiły się kłopoty, a gdy w końcu osobiście spotkał się z jedną ze swych cybernetycznych partnerek, o wszystkim dowiedziała się żona. Teraz John leczy się ze swojego uzależnienia.

Takie historie przytaczają przeciwnicy pornografii na dowód jej upadlającego wpływu. Jak mówią, niszczy ona związki, poniża kobiety, krzywdzi dzieci, promuje wypaczone i szkodliwe poglądy na seks. Z kolei obrońcy pornografii powołują się na zasadę wolności słowa, a krytykom przypisują pruderię. „Nie należy się wstydzić swoich pragnień ani swojej orientacji seksualnej” — napisał pewien zwolennik pornografii. „Pornografia może stanowić wstęp do szczerej wymiany zdań na temat seksu”. Niektórzy twierdzą wręcz, że swobodny dostęp do takich materiałów jest cechą charakterystyczną otwartych i zdrowych społeczeństw. Autor Brian McNair oświadczył: „W społeczeństwie, które jest na tyle dojrzałe, że akceptuje pokazywanie śmiałego seksu uprawianego przez dorosłych partnerów za obopólną zgodą, zapewne znajdzie się miejsce dla odmienności seksualnej i równouprawnienia kobiet”.

Czy takie zróżnicowane poglądy na pornografię sprawiają, że można ją zaaprobować? Dlaczego jest tak szeroko rozpowszechniona? Czy naprawdę jest szkodliwa? Na te pytania odpowiedzą kolejne artykuły.

[Przypis]

Dlaczego pornografia tak się szerzy?

PRZEDSTAWIANIE lubieżnych scen w celu wywołania podniecenia seksualnego ma długą historię. Jednak przez całe stulecia sporządzanie takich materiałów było trudne, więc korzystały z nich głównie osoby dobrze sytuowane i należące do klas rządzących. Ogromne zmiany w tej dziedzinie spowodowało dopiero umasowienie drukarstwa oraz nadejście ery fotografii i kinematografii. Pornografia stała się dostępna również dla kieszeni ludzi mniej zamożnych.

Tendencja ta nasiliła się po wprowadzeniu na rynek magnetowidów. Kasety wideo, w przeciwieństwie do taśm filmowych czy starych zdjęć, łatwo się kopiuje, rozprowadza i przechowuje. Poza tym można je oglądać w domowym zaciszu. A ostatnio materiały erotyczne są jeszcze bardziej dostępne za sprawą telewizji kablowej oraz Internetu. Gdy ich amator nie chce, by sąsiad zobaczył go, jak w wypożyczalni sięga po film „tylko dla dorosłych”, może we własnym mieszkaniu „za jednym naciśnięciem przycisku zamówić program pornograficzny za pośrednictwem telewizji kablowej lub cyfrowej” — mówi Dennis McAlpine, analityk rynku mediów. Jego zdaniem powszechność takich programów sprawia, że zyskują one „coraz większą akceptację”.

Wszechobecność pornografii

Pornografia wzbudza u wielu mieszane uczucia. „Jej obecność w naszej kulturze zaznacza się już mocniej niż sztuki piękne, opera, balet, teatr i muzyka razem wzięte” — pisze publicystka Germaine Greer. Współczesny stosunek do pornografii znajduje odbicie na przykład w wyzywającej modzie, którą lansują gwiazdy show biznesu, w teledyskach epatujących erotyzmem oraz w przyjęciu „estetyki porno” przez świat reklamy. Dennis McAlpine doszedł do następującego wniosku: „Społeczeństwo akceptuje to, czym jest karmione. (...) Utrwala się pogląd, że wszystko uchodzi”. W rezultacie „ludzi już nic nie szokuje” — ubolewa autorka Andrea Dworkin. „Nic ich nie rusza”.

Argumenty zwolenników

Pełen obaw jest również Roger Young, emerytowany agent FBI, który zwraca uwagę na to, że wiele osób „po prostu nie ma pełnego obrazu sytuacji i nie zdaje sobie sprawy, jakie zagrożenia stwarza łatwy dostęp do obscenicznych materiałów”. Niejeden daje się zwieść argumentom obrońców pornografii. Ich zdaniem nie ma dowodów na to, że erotyczne obrazy wywierają na ludzi negatywny wpływ. Na przykład publicysta Ferrel M. Christensen pisze: „Przecież pornografia to tylko fikcja, czego najwyraźniej nie rozumieją jej przeciwnicy”. Ale jeśli fikcja nie ma mocy oddziaływania, to na czym opiera się świat reklamy? Jeżeli filmy, plakaty i ulotki reklamowe nie wywierają na ludzi żadnego trwałego wpływu, to dlaczego firmy wydają na nie miliony dolarów?

Rzecz w tym, że głównym celem pornografii — podobnie jak każdego udanego chwytu marketingowego — jest wzbudzenie pożądania tam, gdzie go nie ma. „W pornografii chodzi tylko i wyłącznie o zysk” — mówią badacze Steven Hill i Nina Silver. „A na naszym oszalałym rynku wszystko jest na sprzedaż, zwłaszcza kobiece ciała i seks”. Germaine Greer porównuje pornografię do silnie uzależniających dań typu fast food, pozbawionych wartości odżywczych, a za to z dodatkiem składników sztucznie polepszających smak: „Skomercjalizowany, łatwo dostępny seks to namiastka prawdziwego seksu (...) Przemysł żywieniowy reklamuje imitację jedzenia, a przemysł pornograficzny imitację seksu”.

Od pornografii można się uzależnić i zdaniem niektórych lekarzy z jej pęt znacznie trudniej się wyrwać niż z narkomanii. Leczenie narkomanów zazwyczaj rozpoczyna się od odtrucia, czyli usunięcia z organizmu szkodliwych substancji. Ale jak wyjaśnia dr Mary Anne Layden z Uniwersytetu Pensylwańskiego, w wypadku uzależnienia od pornografii „w umyśle zaszczepione są obrazy, które utrwaliły się na skutek procesów chemicznych zachodzących w mózgu”. Właśnie dlatego sprośne sceny tkwią żywo w pamięci przez wiele lat. Doktor Layden podsumowuje: „To pierwsza substancja uzależniająca, której nie sposób się pozbyć przez odtrucie”. Czy to znaczy, że nie można się wyzwolić spod wpływu pornografii? I na czym w gruncie rzeczy polega jej szkodliwość?

[Ramka na stronie 5]

Pornografia w Internecie

◼ Około 75 procent pornograficznych stron internetowych powstaje w USA, a blisko 15 procent w Europie.

◼ Ocenia się, że każdego tygodnia serwisy erotyczne odwiedza mniej więcej 70 milionów osób, z czego 20 milionów to mieszkańcy Kanady i USA.

◼ Badania, które w ciągu jednego miesiąca przeprowadzono niedawno w Europie, wykazały, że pornografia w Internecie największym powodzeniem cieszyła się w Niemczech. Dalsze miejsca zajęli internauci z Wielkiej Brytanii, Francji, Włoch i Hiszpanii.

◼ W Niemczech goście erotycznych witryn spędzają na ich oglądaniu przeciętnie 70 minut w miesiącu.

◼ W Europie najwięcej czasu na oglądanie stron „tylko dla dorosłych” poświęcają użytkownicy powyżej 50 roku życia.

◼ Według pewnego źródła 70 procent internetowych stron erotycznych jest odwiedzanych w ciągu dnia.

◼ Szacuje się, że jakieś 100 000 stron internetowych prezentuje pornografię dziecięcą.

◼ Około 80 procent komercyjnych stron z pornografią dziecięcą pochodzi z Japonii.

[Ilustracje na stronie 4]

Pornografia jest powszechnie dostępna

Jak szkodliwa jest pornografia

TELEWIZJA, filmy, teledyski, Internet — zewsząd jesteśmy bombardowani scenami seksu w najróżniejszym wydaniu. Czy ten bezustanny zalew pornograficznych, zmysłowych obrazów nie wyrządza żadnej szkody, jak to niejeden chciałby nam wmówić?a

Wpływ pornografii na dorosłych

W przeciwieństwie do tego, co mówią jej obrońcy, pornografia bardzo negatywnie wpływa na wyobrażenia ludzi o relacjach i zachowaniach seksualnych. Badacze z działającej w USA Krajowej Fundacji na rzecz Rodziny i Oświaty stwierdzili, że „odbiorcy pornografii są w większym stopniu podatni na dewiacje seksualne”. Jak czytamy w opublikowanym sprawozdaniu, „wśród mężczyzn notorycznie oglądających materiały pornograficzne szeroko rozpowszechniony jest mit, jakoby kobiety prowokowały i aprobowały gwałt, a zachowanie gwałcicieli było zupełnie normalne”.

Zdaniem części uczonych wielokrotny kontakt z treściami pornograficznymi może zakłócać pożycie małżeńskie. Doktor Victor Cline, specjalista w zakresie leczenia uzależnienia od seksu, zauważył, że pornografia ogromnie wciąga. Bywa, że początkowo sporadyczny kontakt z takimi materiałami kończy się oglądaniem pornografii twardej, ukazującej już patologie. To z kolei prowadzi niekiedy do dewiacyjnych zachowań seksualnych. Zgadzają się z tym behawioryści. „W ten sposób mogą się pojawić przeróżne dewiacje płciowe, (...) którym nie zapobiega nawet przytłaczające poczucie winy” — mówi dr Cline. W końcu może się zrodzić pragnienie zrealizowania niemoralnych fantazji inspirowanych materiałami pornograficznymi, a to często pociąga za sobą tragiczne skutki.

Doktor Cline podkreśla, że takie uzależnienie postępuje stopniowo i niezauważalnie: „Rozrasta się i tworzy przerzuty niczym nowotwór. Rzadko cofa się samoistnie i bardzo trudno jest je leczyć. Uzależniony mężczyzna zazwyczaj wszystkiego się wypiera i nie chce stawić czoła problemowi. Prawie zawsze dochodzi do konfliktów w małżeństwie, a czasami do rozwodu lub zerwania innych zażyłych więzi”.

Destrukcyjne oddziaływanie na młodych

Jak wynika ze statystyk, głównymi odbiorcami pornografii są chłopcy w wieku od 12 do 17 lat. Dla wielu z nich jest ona podstawowym źródłem edukacji seksualnej. Następstwa są bardzo niepokojące. Pewien raport donosi: „W materiałach pornograficznych nie pojawia się problem ciąży wśród nieletnich ani chorób przenoszonych drogą płciową, takich jak AIDS. Stwarza to fałszywe wyobrażenie, jakoby pokazywane zachowania nie pociągały za sobą negatywnych skutków”.

Zdaniem niektórych uczonych kontakt z pornografią może niekorzystnie wpływać na rozwój mózgu dziecka. Doktor Judith Reisman, przewodnicząca pewnego instytutu do spraw mediów, mówi: „Badania neurologiczne dotyczące odruchowej reakcji mózgu na pornograficzne obrazy i dźwięki wskazują, że oglądanie takich materiałów w sposób znaczący wpływa na mózg — wyłącza proces świadomego podejmowania decyzji. Innymi słowy, oddziałuje szkodliwie na podatne mózgi dzieci, ponieważ zakłóca postrzeganie rzeczywistości i zagraża ich zdrowiu psychicznemu oraz fizycznemu, a także pomyślności i szczęściu”.

Zagrożenie dla więzi małżeńskich

Pornografia wypacza sposób myślenia i zachowania. Nęci głownie dlatego, że przedstawia fantazje, rzekomo bardziej ekscytujące niż rzeczywistość (zobacz ramkę „Czemu dasz wiarę?”). Jak czytamy w pewnym opracowaniu, „amatorzy pornografii wzbudzają w sobie nierealistyczne oczekiwania, czego skutkiem są problemy w ich związkach”.

Małżeństwo opiera się na zaufaniu i otwartości, a pornografia je podkopuje. Zazwyczaj ogląda się ją w sekrecie, co często prowadzi do kłamstw i oszustw. Partner czuje się zdradzony. Nie rozumie, dlaczego przestał być pociągający dla współmałżonka.

Szkody duchowe

Oglądanie pornografii wyrządza poważne szkody również pod względem duchowym. Może bardzo utrudniać utrzymywanie więzi z Bogiem.b Biblia wskazuje na związek między żądzą seksualną a zachłannością i bałwochwalstwem (Kolosan 3:5). Gdy się czegoś zachłannie pożąda, staje się to najważniejszą rzeczą w życiu — wszystko inne schodzi na dalszy plan. Osoby uzależnione od pornografii w gruncie rzeczy przedkładają swoje pragnienia seksualne nad Boga. Czynią z nich bożyszcze. Tymczasem przykazanie dane przez Jehowę Boga brzmi: „Nie wolno ci mieć żadnych innych bogów na przekór mojemu obliczu” (Wyjścia 20:3).

Zamiłowanie do pornografii niszczy zażyłość w związku. Apostoł Piotr, który sam był żonaty, nawoływał chrześcijańskich mężów, by darzyli swe partnerki szacunkiem. Gdyby mąż nie dopisywał pod tym względem, jego modlitwy do Boga napotykałyby przeszkody (1 Piotra 3:7). Czy oglądanie w ukryciu nieprzyzwoitych obrazów przedstawiających kobiety świadczyłoby o szacunku dla żony? Jak by się poczuła, gdyby to odkryła? A co myśli Bóg, który przecież „podda wszelki uczynek osądzeniu” i który „osądza wnętrze człowieka”? (Kaznodziei 12:14; Przysłów 16:2, Biblia Warszawsko-Praska). Czy ktoś, kto nie stroni od pornografii, może liczyć na wysłuchanie modlitw?

Cechą charakterystyczną pornografii jest nacisk na zaspokajanie samolubnych pragnień, i to za wszelką cenę. Oglądanie takich materiałów nie świadczy zatem o miłości. Przekreśla starania chrześcijanina o zachowanie czystości moralnej i zaskarbienie sobie uznania w oczach Boga. „To jest wolą Bożą”, napisał apostoł Paweł, „abyście się powstrzymywali od rozpusty; aby każdy z was wiedział, jak winien mieć swe naczynie w uświęceniu i szacunku, nie w zachłannej żądzy seksualnej (...), aby w tej sprawie nikt nie posuwał się do szkodzenia i nie wkraczał w prawa swego brata” (1 Tesaloniczan 4:3-7).

Pornografia najbardziej krzywdzi kobiety i dzieci. Poniża je oraz ograbia z godności i należnych im praw. Odbiorcy pornografii mają swój udział w tym krzywdzeniu. Badacze Steven Hill i Nina Silver mówią: „Bez względu na to, jak dobre zdanie (...) ma o sobie mężczyzna, jego cicha aprobata pornografii w najlepszym wypadku świadczy o nieczułości, a w najgorszym — o mizoginistycznym stosunku do osoby, na której rzekomo mu zależy”.

Wyzwolenie się z uzależnienia od pornografii

Co powinieneś zrobić, jeśli zmagasz się z uzależnieniem od pornografii? Czy można z nim zerwać? Biblia daje podstawę do żywienia takiej nadziei! Przed poznaniem Chrystusa niektórzy z jego naśladowców byli rozpustnikami, cudzołożnikami i chciwcami. „Ale zostaliście umyci” — napisał do nich Paweł. Jak to możliwe? „Zostaliście uświęceni (...) duchem naszego Boga” (1 Koryntian 6:9-11).

Nigdy nie bagatelizuj potęgi świętego ducha Bożego. „Bóg jest wierny”, czytamy w Biblii, „i nie pozwoli, żebyście byli kuszeni ponad to, co możecie znieść”. Z pewnością wskaże drogę wyjścia (1 Koryntian 10:13). Żarliwe, nieustanne modlitwy, w których będziesz mówił Mu o swoim problemie, nie pozostaną bez odpowiedzi. Słowo Boże zachęca: „Zrzuć swe brzemię na Jehowę, a on cię wesprze” (Psalm 55:22).

Oczywiście trzeba też działać zgodnie z modlitwami. Decyzja o zerwaniu z pornografią musi być kategoryczna i szczera. A nieocenioną pomocą w wytrwaniu będzie wsparcie i zachęty ze strony zaufanego przyjaciela lub członka rodziny (zobacz ramkę „Skorzystaj z pomocy”). Pamiętaj również, że twoje postanowienie na pewno podoba się Bogu (Przysłów 27:11). Z kolei świadomość, że oglądaniem pornografii sprawiasz Mu ból, stanowi dodatkowy bodziec do zerwania z tym nałogiem (Rodzaju 6:5, 6). Ta walka, choć niełatwa, jest do wygrania. Uzależnienie od pornografii można pokonać!

Pornografia niesie ze sobą realne zagrożenia. Wywiera szkodliwy, rujnujący wpływ. Wypacza zarówno tych, którzy ją tworzą, jak i tych, którzy ją oglądają. Upadla mężczyzn i kobiety, krzywdzi dzieci — należy się jej bezwzględnie wystrzegać.

[Przypisy]

[Ramka i ilustracja na stronie 10]

Skorzystaj z pomocy

Walki z uzależnieniem od pornografii nie wolno bagatelizować. To może być ciężka batalia. Doktor Victor Cline, który leczył wielu seksoholików, mówi: „Obietnice niczego nie gwarantują. Szczere chęci nic nie znaczą. [Seksoholik] po prostu nie potrafi sam sobie poradzić”. Zdaniem dra Cline’a warunkiem wstępnym udanej terapii jest włączenie do niej współmałżonka osoby uzależnionej: „Gdy razem w niej uczestniczą, poprawa następuje szybciej. Oboje doznali szkód. Oboje potrzebują pomocy”.

Osobie samotnej sił do walki z uzależnieniem może dodać zaufany przyjaciel lub krewny. Bez względu na to, kto jest zaangażowany w terapię, dr Cline ma jedną niezmienną zasadę: Otwarcie mów o swoim problemie i o każdym potknięciu. „Sekrety zabijają” — twierdzi dr Cline. „Wywołują poczucie wstydu i winy”.

[Tabela na stronie 9]

Czemu dasz wiarę?

Treści przekazywane przez pornografię:

◼ Seks kiedy chcesz, z kim chcesz i jak chcesz, bez względu na okoliczności, nie pociąga za sobą negatywnych skutków.

Punkt widzenia Biblii:

◼ „Małżeństwo niech będzie w poszanowaniu u wszystkich, a łoże małżeńskie — niczym nie skalane, gdyż rozpustników i cudzołożników osądzi Bóg” (Hebrajczyków 13:4).

„Kto się dopuszcza rozpusty, grzeszy przeciw własnemu ciału” (1 Koryntian 6:18; zobacz też Rzymian 1:26, 27).

Treści przekazywane przez pornografię:

◼ Małżeństwo jest przeszkodą w osiągnięciu satysfakcji seksualnej.

Punkt widzenia Biblii:

◼ „Raduj się żoną twej młodości (...) Obyś stale się rozkoszował jej miłością” (Przysłów 5:18, 19; zobacz też Rodzaju 1:28; 2:24; 1 Koryntian 7:3).

Treści przekazywane przez pornografię:

◼ Kobiety istnieją tylko po to, by zaspokajać żądze mężczyzn.

Punkt widzenia Biblii:

◼ „Jehowa Bóg przemówił: (...) Uczynię dla niego pomoc jako jego uzupełnienie” (Rodzaju 2:18; zobacz też Efezjan 5:28).

Treści przekazywane przez pornografię:

◼ Mężczyznami i kobietami rządzą pragnienia seksualne.

Punkt widzenia Biblii:

◼ „Zadajcie śmierć członkom waszego ciała, które są na ziemi, jeśli chodzi o rozpustę, nieczystość, żądzę seksualną, szkodliwe pragnienie oraz zachłanność, która jest bałwochwalstwem” (Kolosan 3:5).

‛Każdy z was powinien wiedzieć, jak mieć swe naczynie w uświęceniu i szacunku’ (1 Tesaloniczan 4:4).

Traktuj „starsze kobiety jak matki, młodsze kobiety jak siostry, z wszelką czystością” (1 Tymoteusza 5:1, 2; zobacz też 1 Koryntian 9:27).

[Ilustracja na stronie 7]

Zdaniem niektórych uczonych kontakt z pornografią może niekorzystnie wpływać na rozwój mózgu dziecka

[Ilustracja na stronie 8]

Pornografia podkopuje zaufanie i otwartość w małżeństwie

[Ilustracja na stronie 10]

Żarliwe modlitwy nie pozostaną bez odpowiedzi