NIEKTÓRZY nazywają te dzieci „nocnymi podróżnikami”; i bynajmniej nie udają się one do miasta, by tam pracować. Powód ich wędrówki jest inny — gdy tylko wieś pogrąża się w ciemnościach, ich własny dom staje się niebezpiecznym miejscem.

Prawie od 20 lat oddziały partyzanckie napadają na wioski i porywają dzieci, a potem znikają w dżungli. Każdego roku uprowadzają z domów setki chłopców i dziewcząt. Robią to zwykle nocą. Dzieci służą im potem za żołnierzy lub tragarzy albo są wykorzystywane seksualnie. Jeżeli stawiają opór, partyzanci odcinają im nosy albo wargi. A za próbę ucieczki karą jest śmierć tak straszliwa, że nie sposób jej tu opisywać.

Do podobnych tragedii dochodzi i w innych rejonach świata. W Sierra Leone żyją nastolatki, którym we wczesnym dzieciństwie odcięto maczetami dłonie i stopy. W Afganistanie zaś chłopcy i dziewczynki tracą palce i oczy, bo nie wiedzą, że kolorowe „motylki”, którymi się bawią, to miny.

Ale bywa i tak, że młode ofiary terroru spotyka inny los. Kiedy w roku 1995 w Oklahoma City dokonano zamachu, zginęło 168 osób, w tym 19 dzieci. Niektóre były jeszcze niemowlętami. Jak podmuch wiatru gasi płomień świecy, tak bomba w jednej chwili pozbawiła życia te malutkie istoty. Terroryści odebrali im prawo do bycia dziećmi — prawo do zabawy, śmiechu i tulenia się do mamy i taty.

Dramaty te rozegrały się niedawno, ale akty terroru nękają ludzkość od stuleci. Szerzej mówi o tym następny artykuł.

JESZCZE nie tak dawno terroryzm zdawał się dotyczyć zaledwie paru miejsc, takich jak Irlandia Północna, Kraj Basków w północnej Hiszpanii czy niektóre rejony Bliskiego Wschodu. Obecnie, zwłaszcza od 11 września 2001 roku, kiedy to w Nowym Jorku runęły bliźniacze wieżowce World Trade Center, terroryzm nagle stał się zjawiskiem ogólnoświatowym. Do zamachów doszło na iście rajskiej wyspie Bali, w Madrycie, Londynie, Sri Lance, Tajlandii, a nawet w Nepalu. Terroryzm nie jest jednak nowym zagrożeniem. Co w ogóle oznacza ten termin?

Definiuje się go jako „umotywowane ideologicznie, planowane i zorganizowane działania pojedynczych osób bądź grup z użyciem siły lub przemocy (naciski psychologiczne, przemoc fizyczna, użycie broni i ładunków wybuchowych) skutkujące naruszeniem istniejącego porządku prawnego i skierowane przeciwko osobom, instytucjom, państwom lub własności” (Britannica — edycja polska). Jak jednak zauważa Jessica Stern, „badając zjawisko terroryzmu, można napotkać setki definicji (...) Ale tylko dwie charakterystyczne cechy zasadniczo odróżniają terroryzm od innych form przemocy”. Co to za cechy? „Po pierwsze, terroryzm wymierzony jest przeciwko osobom cywilnym. (...) Po drugie, terroryści stosują przemoc w celu wywołania dramatycznego efektu: zastraszenie często jest dla nich ważniejsze niż fizyczne skutki. Umyślne wytworzenie atmosfery strachu — właśnie to odróżnia terroryzm od zwykłego zabójstwa czy napadu”.

Początki terroryzmu

W I wieku w Judei istniało ugrupowanie, które stosując przemoc, dążyło do uwolnienia Żydów spod dominacji Rzymu. Byli to zeloci. Najbardziej radykalny ich odłam stanowili sykaryjczycy, czyli sztyletnicy, zwani tak z powodu krótkiej broni noszonej pod ubraniem. Podczas świąt w Jerozolimie wmieszani w tłum sykaryjczycy podrzynali gardła wrogom albo wbijali im sztylety w plecy.a

W roku 66 n.e. zeloci zdobyli Masadę — twierdzę położoną na wzgórzu niedaleko Morza Martwego. Wybili cały stacjonujący w niej garnizon rzymski i założyli tam swoją bazę. Przez kilka lat organizowali stamtąd wypady i nękali Rzymian. W roku 73 namiestnik Flawiusz Silwa ze swym X Legionem ponownie zdobył Masadę, ale nie podporządkował sobie zelotów. Jak wyjaśnia ówczesny historyk, zamiast poddać się Rzymowi, 960 zelotów popełniło zbiorowe samobójstwo — zginęli wszyscy z wyjątkiem dwóch kobiet i pięciorga dzieci.

Niektórzy uważają, że współczesny terroryzm sięga korzeniami buntu zelotów. Bez względu na to, czy się z tym zgadzamy, czy nie, od tamtej pory terroryzm odciska wyraźne piętno na dziejach ludzkości.

Chrześcijaństwo splamione terrorem

Przez dwa stulecia od roku 1095 Europa raz po raz podejmowała wyprawy krzyżowe na Bliski Wschód przeciwko muzułmanom z Azji i północnej Afryki. Każda ze stron chciała zyskać przewagę i przejąć kontrolę nad Jerozolimą. W wielu bitwach owi „święci wojownicy” urządzali krwawe masakry. Od ich toporów i mieczy ginęli też niewinni ludzie. Żyjący w XII wieku duchowny Wilhelm z Tyru tak opisał wkroczenie krzyżowców do Jerozolimy w roku 1099:

„Przemierzali ulice z mieczami i włóczniami w rękach. Bezlitośnie mordowali każdego, kogo napotkali — mężczyzn, kobiety i dzieci. Nie oszczędzali nikogo. (...) Uśmiercili tylu, że na ulicach zalegały stosy ciał; nie dało się tamtędy przejść ani ich wyminąć; trzeba było deptać po leżących trupach. (...) Przelano tyle krwi, że spływały nią wszystkie kanały i rynsztoki, a wszystkie ulice miasta były pokryte zwłokami”.b

W późniejszych stuleciach ludzie stosujący terror zaczęli używać materiałów wybuchowych i broni palnej, co miało fatalne następstwa.

Miliony zabitych

Dzień 28 czerwca 1914 roku uważany jest przez historyków za punkt zwrotny w dziejach Europy. Młody mężczyzna, postrzegany przez niektórych jako bohater, zastrzelił austriackiego następcę tronu, arcyksięcia Franciszka Ferdynanda, co w konsekwencji doprowadziło do wybuchu I wojny światowej. Wojna ta pochłonęła dwadzieścia milionów istnień ludzkich.

Nieco później wybuchła II wojna światowa; przyniosła obozy koncentracyjne, masowe bombardowania i akcje odwetowe, w których ginęły niewinne ofiary. Wojna się skończyła, ale w dalszym ciągu dopuszczano się mordów. W latach siedemdziesiątych na polach śmierci w Kambodży zginęło przeszło milion ludzi. A mieszkańcy Ruandy wciąż nie mogą się otrząsnąć po masakrze z lat dziewięćdziesiątych, w której pozbawiono życia ponad 800 000 osób.

Od roku 1914 z powodu terroryzmu cierpią mieszkańcy wielu krajów. Mimo to niektórzy postępują tak, jakby historia niczego ich nie nauczyła. W zamachach ciągle giną setki osób, tysiące są okaleczane, a miliony pozbawiane spokoju i poczucia bezpieczeństwa. Bomby wybuchają na targowiskach, płoną całe wioski, kobiety są gwałcone, dzieci zabierane do niewoli. Ludzie wciąż giną i giną. Pomimo wprowadzenia określonych przepisów i mimo powszechnego oburzenia nie ma końca tym okrucieństwom. Czy istnieje realna nadzieja, że kiedyś nastąpi ich kres?

NIEKTÓRZY wierzą, że wolność polityczną oraz czystość religijną można osiągnąć tylko na drodze przemocy i że do wyeliminowania niechcianych władz wystarczy użycie niszczycielskiej siły. Również niektóre rządy stosują terror, aby utrzymać w kraju porządek i kontrolować społeczeństwo. Ale gdyby to była skuteczna metoda rządzenia i wprowadzania reform, jej rezultatem powinien być pokój, dobrobyt i stabilność. Po jakimś czasie przemoc i strach powinny zniknąć. Czy tak się faktycznie dzieje?

W rzeczywistości terroryzm osłabia szacunek dla życia i prowadzi do rozlewu krwi i okrucieństw. Rozgoryczone ofiary często szukają zemsty. To z kolei wywołuje dalsze represje i akty odwetu.

Przemoc nie jest rozwiązaniem

Już od tysięcy lat ludzie na własną rękę próbują rozwiązać problemy społeczne, polityczne i religijne. Ale wszystkie ich wysiłki zawodzą. Jest tak, jak powiedział jeden z pisarzy biblijnych: „Dobrze wiem, Jehowo, że do ziemskiego człowieka jego droga nie należy. Do męża, który idzie, nie należy nawet kierowanie swym krokiem” (Jeremiasza 10:23). Jezus oznajmił: „O mądrości świadczą jej dzieła” (Mateusza 11:19, Biblia Towarzystwa Świętego Pawła). Powyższe zasady pomagają zrozumieć, że terroryzm daje fałszywą nadzieję. Przynosi śmierć, cierpienia i zniszczenie, a nie wolność i szczęście. Dobitnie potwierdził to wiek XX i jak dotąd nic się pod tym względem nie zmieniło. Wielu uważa, że terroryzm nie jest rozwiązaniem, tylko jednym z problemów.

„Każdego dnia żyję nadzieją, że nie zginie nikt z mojej rodziny ani przyjaciół (...) Chyba potrzebujemy jakiegoś cudu”. Słowa te napisała pewna młoda mieszkanka kraju ogarniętego falą przemocy. Niejedna osoba doszła do podobnych wniosków: rozwiązanie problemów takich jak terroryzm leży poza możliwościami człowieka. Potrafi tego dokonać jedynie Stwórca ludzkości, Jehowa. Ale dlaczego mielibyśmy Mu zaufać?

Dlaczego Bóg jest godny naszego zaufania

Po pierwsze dlatego, że dał nam życie i pragnie, byśmy się nim rozkoszowali, zaznając pokoju i szczęścia. Jego prorok Izajasz napisał: „Teraz, Jehowo, tyś naszym Ojcem. My jesteśmy gliną, a tyś naszym Garncarzem; i wszyscy jesteśmy dziełem twej ręki” (Izajasza 64:8). Jehowa jest Ojcem wszystkich ludzi. Są oni cenni w Jego oczach niezależnie od narodowości. Nie odpowiada za niesprawiedliwość i nienawiść, które rodzą terroryzm. Mądry król Salomon oświadczył: „Prawdziwy Bóg uczynił ludzi prostolinijnymi, lecz oni sami obmyślili wiele planów” (Kaznodziei 7:29). U podłoża terroryzmu leży niegodziwość człowieka oraz wpływ demonów, a nie nieudolność Boga (Efezjan 6:11, 12).

Po drugie, możemy ufać Jehowie, ponieważ jako Stwórca lepiej niż ktokolwiek inny rozumie przyczynę naszych problemów i zna ich rozwiązanie. Biblia wyjawia tę prawdę w Księdze Przysłów 3:19: „Jehowa założył fundamenty ziemi mądrością. Mocno utwierdził niebiosa rozeznaniem”. W pełni polegając na Bogu, pewien mężczyzna napisał dawno temu: „Skąd nadejdzie moja pomoc? Pomoc moja jest od Jehowy, Twórcy nieba i ziemi” (Psalm 121:1, 2).

Po trzecie, Jehowa dysponuje odpowiednimi środkami, żeby powstrzymać przemoc i rozlew krwi. W czasach Noego „ziemia została napełniona przemocą” (Rodzaju 6:11). Ale Bóg szybko wykonał wyrok na wszystkich niegodziwcach: „Nie powstrzymał się od ukarania starożytnego świata (...), gdy sprowadził potop na świat ludzi bezbożnych” (2 Piotra 2:5).

Biblia mówi, czego możemy się nauczyć z wydarzeń z czasów Noego: „Jehowa wie, jak ludzi przejawiających zbożne oddanie wyzwolić z doświadczenia, a nieprawych zachować na dzień sądu, żeby zostali wytraceni” (2 Piotra 2:9). Bóg potrafi odróżnić osoby szczerze pragnące lepszego życia od tych, którzy przysparzają cierpień innym. Tych ostatnich przeznaczył na „zagładę ludzi bezbożnych”. Ale dla miłujących pokój przygotowuje ‛nową ziemię, w której zamieszka prawość’ (2 Piotra 3:7, 13).

Pokój na ziemi — już na zawsze!

Pisarze biblijni często używali słowa „ziemia” w odniesieniu do ludzi. Na przykład w Księdze Rodzaju 11:1 czytamy, że „cała ziemia” — ówczesne społeczeństwo — mówiła tym samym językiem. Właśnie to znaczenie miał na myśli apostoł Piotr, gdy pisał o „nowej ziemi”. Jehowa Bóg odnowi społeczeństwo ludzkie w taki sposób, że usunie przemoc i nienawiść, a na ziemi na stałe „zamieszkają” prawość i sprawiedliwość. W Księdze Micheasza 4:3 zanotowano następujące proroctwo: „Wyda wyrok wśród wielu ludów oraz uporządkuje sprawy dotyczące dalekich, potężnych narodów. I przekują swe miecze na lemiesze, a swe włócznie na noże ogrodnicze. Nie podniosą miecza, naród przeciw narodowi, ani się już nie będą uczyć wojowania”.

Jak będzie wyglądało życie ludzi, gdy spełni się to proroctwo? Prorok Micheasz napisał dalej: „Będą siedzieć, każdy pod swą winoroślą i pod swym drzewem figowym, i nikt nie będzie ich przyprawiał o drżenie”. W ziemskim raju nikogo nie będzie paraliżował strach przed kolejnym zamachem terrorystycznym. Czy możemy ufać tej obietnicy? Jak najbardziej — „powiedziały to bowiem usta Jehowy Zastępów” (Micheasza 4:4).

W czasach, gdy terroryzm przybiera na sile, a ludzie żyją w ciągłym lęku, osoby miłujące pokój pokładają ufność w Jehowie. Nie ma takich problemów, z którymi On by sobie nie poradził. Usunie wszelkie rany, cierpienia, a nawet śmierć. Biblia zapewnia: „Pochłonie on śmierć na zawsze i Wszechwładny Pan, Jehowa, otrze łzy z każdego oblicza” (Izajasza 25:8). Wszędzie tam, gdzie dzisiaj ludzie doświadczają bólu i strachu z powodu terroryzmu, wkrótce na stałe zagości pokój. Pokój ten — obiecany przez Boga, „który nie może kłamać” — jest tym, czego obecnie ludzkość rozpaczliwie potrzebuje (Tytusa 1:2; Hebrajczyków 6:17, 18).