W LUTYM 1987 roku pewien 85-letni mężczyzna odmówił dalszego poddawania się dializom, które utrzymywały go przy życiu. Dwa tygodnie później zmarł spokojnie w swoim domu, mając przy sobie jedynego syna.

W tych ostatnich wspólnych chwilach obaj dużo rozmawiali o czymś, co było już tematem ich wcześniejszych dyskusji — mianowicie: Czy na tym życiu wszystko się kończy? Ojciec, człowiek z wyższym wykształceniem, twierdził, że tak. Był przesiąknięty poglądami ewolucjonistycznymi i czuł odrazę do obłudy, którą dostrzegał w religii. Uważał się za agnostyka — utrzymywał, że kwestii istnienia Boga nie da się zgłębić.

Od syna, pragnącego go pocieszyć i wlać w niego nadzieję, słyszał jednak argumenty przemawiające za tym, że śmierć nie musi być końcem wszystkiego. Ostatecznie przyznał, że chciałby otrzymać drugie życie, gdyby wiązało się to z odzyskaniem sił i zdrowia.

W obliczu śmierci

Większości z nas — jeśli nie wszystkim — podoba się myśl o ponownym życiu w pełni zdrowia i sił, zwłaszcza gdyby na świecie panował pokój. Ludzie różnią się od zwierząt, kierujących się instynktem i przedstawianych w Biblii jako stworzenia „bezrozumne” (2 Piotra 2:12). Urządzamy pogrzeby naszym zmarłym. Rozmyślamy nad przyszłością. Nie chcemy się starzeć, chorować ani umierać — choć tak wygląda nasza smutna rzeczywistość.

Myśl o śmierci — czy to własnej, czy kogoś bliskiego — jest niezmiernie przykra. Ale w Biblii znajdujemy zachętę do odważnego zmierzenia się z tą sprawą. Jak czytamy, „lepiej iść do domu żałoby, niż iść do domu biesiadnego”. Co więcej, „żyjący powinien wziąć to sobie do serca” (Kaznodziei 7:2). Dlaczego warto poświęcać czas na takie rozmyślania?

Zauważmy najpierw, że każdy z nas ma wrodzone pragnienie życia w pokojowym, bezpiecznym świecie. Perspektywa śmierci i niebytu wydaje nam się okropna. Pogodzenie się z nią jest trudne, wręcz niemożliwe. Przyczynę tego stanu rzeczy wyjaśnia Biblia, która mówi o Bogu: „Wieczność włożył w ich serca” (Kaznodziei 3:11, Biblia warszawska). Pragniemy żyć — a nie umierać. Pomyślmy teraz: Czy pragnienie to byłoby tak silne, gdyby Bóg nie stworzył nas do życia wiecznego? Nasuwa się tu jednak inne pytanie: Czy powrót do życia w niekończącym się zdrowiu i szczęściu jest możliwy?

W co wierzyć?

W ubiegłym roku czasopismo wydawane przez Amerykańskie Stowarzyszenie Emerytów i Rencistów (AARP) zamieściło artykuł „Życie po śmierci”. Wywiady przeprowadzone z setkami osób po pięćdziesiątce wykazały, że blisko trzy czwarte (73 procent) respondentów zgadza się z twierdzeniem: „Wierzę w życie po śmierci”. Zaledwie jedna czwarta identyfikuje się z opinią: „Uważam, że śmierć to koniec wszystkiego”. Czy w takim razie ludzie naprawdę chcą wierzyć w ponowne życie?

W tym samym artykule przytoczono wypowiedź Toma, katolika z Nowego Jorku: „Nauczają, że jest życie pozagrobowe. Ale według mnie ludzie wymyślają różne rzeczy, a trzeba mieć własny rozum. Chodzę na msze. Żyję tak, jakby po śmierci miało coś jeszcze być — ale tak naprawdę w to nie wierzę. Jak się potem okaże, że jednak coś jest, będzie nieźle”.

Wiele osób przejawia podobny sceptycyzm. Mężczyzna wspomniany na początku tego artykułu mawiał do syna: „Religia jest dla ludzi, którzy nie potrafią się pogodzić z tym, że trzeba umrzeć”. Tacy sceptycy muszą jednak przyznać, że wiara we wszechmocnego Stwórcę pozwala wyjaśnić cudowne zjawiska, które w przeciwnym razie byłyby niewytłumaczalne.

Na przykład już trzy tygodnie od momentu poczęcia zaczynają się formować komórki mózgu dziecka. Mnożą się w zawrotnym tempie — do 250 tysięcy na minutę! Po dziewięciu miesiącach rodzi się dziecko wyposażone w niesamowicie chłonny umysł. Biolog molekularny James Watson nazwał mózg ludzki „najbardziej skomplikowaną rzeczą, jaką odkryto do tej pory we wszechświecie”.

Większość ludzi jest pod wrażeniem takich cudów. Czy ty również? Rozmyślanie nad nimi może ci pomóc znaleźć odpowiedź na pytanie, które zadał ktoś w starożytności: „Jeśli krzepki mąż umrze, czyż może znowu żyć?”. Człowiek ten z pełnym zaufaniem zwrócił się do Boga: „Ty zawołasz, a ja ci odpowiem. Zatęsknisz za dziełem swych rąk” (Hioba 14:14, 15).

Z pewnością warto rozważyć dowody przemawiające za tym, że śmierć nie musi być końcem wszystkiego.

W JEDNYM z filmów sprzed kilkunastu lat można zobaczyć następującą scenę: Młody człowiek stoi przy grobie ukochanej. „Mama zawsze mówiła, że umieranie jest częścią życia” — wspomina. W kadrze pojawia się zbliżenie nagrobka, a mężczyzna dodaje: „Wolałbym, żeby tak nie było”.

Słowa te wyrażają uczucia miliardów osób, które straciły kogoś bliskiego. Śmierć jest przerażającym wrogiem! Na szczęście Bóg obiecuje, że ‛ma ona zostać unicestwiona jako ostatni nieprzyjaciel’ (1 Koryntian 15:26). Ale właściwie dlaczego człowiek umiera, skoro wiele przemawia za tym, że jest przygotowany do życia bez końca? I w jaki sposób śmierć zostanie unicestwiona?

Dlaczego człowiek starzeje się i umiera

O Jehowie Bogu, naszym Stwórcy, Biblia mówi: „Doskonałe są wszystkie jego poczynania” (Powtórzonego Prawa 32:4; Psalm 83:18). Pierwszy człowiek, Adam, został stworzony doskonały i miał przed sobą perspektywę życia wiecznego w rajskim ogrodzie Eden, który dostał od Boga na mieszkanie (Rodzaju 2:7-9). Dlaczego stracił ten rajski dom, zestarzał się i umarł?

Krótko mówiąc, dlatego że złamał zakaz jedzenia owoców z pewnego drzewa. Dobrze wiedział, jaką karę poniesie w razie nieposłuszeństwa. Usłyszał przecież od Boga: „Z całą pewnością umrzesz” (Rodzaju 2:16, 17). Mimo to razem ze swą żoną, Ewą, zbuntował się przeciw Bogu i w rezultacie oboje zostali wypędzeni z Edenu. Warto zwrócić uwagę na przyczynę, dla której Bóg bezzwłocznie przystąpił do działania. Jak informuje Biblia, chodziło o to, „żeby [Adam] nie wyciągnął ręki i nie wziął owocu również z drzewa życia [rosnącego w tym ogrodzie], i nie jadł — i żyłby po czas niezmierzony” (Rodzaju 3:1-6, 22).

Adam i Ewa umarli z powodu własnego nieposłuszeństwa, ale dlaczego starzeją się i umierają wszyscy ich potomkowie? Ponieważ odziedziczyli po Adamie grzech, grzech zaś pociąga za sobą niedoskonałość i śmierć. Biblia wyjaśnia: „Przez jednego człowieka [Adama] grzech wszedł na świat, a przez grzech — śmierć, i w taki sposób śmierć rozprzestrzeniła się na wszystkich ludzi, ponieważ wszyscy zgrzeszyli” (Rzymian 5:12).

Powrót do życia — jak stał się możliwy?

Jak już wspomnieliśmy, ‛śmierć ma zostać unicestwiona’ — usunięta na zawsze! (1 Koryntian 15:26). W jaki sposób? Biblia podaje: „Przez jeden akt usprawiedliwienia dochodzi w wypadku ludzi wszelkiego pokroju do uznania ich za prawych, ku życiu” (Rzymian 5:18). Co daje Bogu podstawę do uznania ludzi za prawych i obdarzenia ich życiem wiecznym?

Podstawą tą jest zmazanie grzechu, który wszyscy ludzie odziedziczyli po praojcu Adamie. W Biblii oznajmiono: „Darem, który daje Bóg, jest życie wieczne przez Chrystusa Jezusa, naszego Pana” (Rzymian 6:23). O tym darze związanym z ‛uznaniem ludzi za prawych, ku życiu’ Jezus powiedział: „Bóg tak bardzo umiłował świat [ludzki], że dał swego jednorodzonego Syna, aby nikt, kto w niego wierzy, nie został zgładzony, lecz miał życie wieczne” (Jana 3:16).

Pomyślmy, jak głęboką miłością darzy nas Bóg! Podobną miłość okazał nam Jego Syn, Jezus Chrystus, który tyle za nas wycierpiał i o którym apostoł Paweł napisał: ‛Umiłował mnie i wydał za mnie samego siebie’ (Galatów 2:20). Dlaczego tylko Jezus mógł „dać swoją duszę jako okup” za nas i tym samym uratować nas od śmierci spowodowanej odziedziczonym grzechem? (Mateusza 20:28).

Otóż Jezus jako jedyny człowiek nie odziedziczył grzechu po Adamie. Jak to możliwe? Życie Jezusa zostało w cudowny sposób przeniesione z nieba do łona Marii, która była dziewicą. W rezultacie urodziła syna, będącego — jak powiedział anioł — „świętym, Synem Bożym” (Łukasza 1:34, 35). To dlatego nie odziedziczył grzechu po „pierwszym człowieku, Adamie” i jest nazywany „ostatnim Adamem” (1 Koryntian 15:45). Dzięki swej bezgrzeszności mógł złożyć „odpowiedni okup” — ofiarować życie stanowiące równowartość doskonałego, bezgrzesznego życia pierwszego człowieka (1 Tymoteusza 2:6).

Dostarczając okup, Bóg umożliwił nam odzyskanie tego, co stracił Adam — życia wiecznego w raju na ziemi. Większość ludzi dostąpi tych błogosławieństw dzięki zmartwychwstaniu. Czy taka perspektywa nie wydaje się wspaniała? Ale czy nie jest zbyt piękna, żeby była prawdziwa?

Podstawy wiary

Czy trudno jest uwierzyć, że Jehowa Bóg, Stwórca życia, dysponuje mocą potrzebną do odtworzenia osoby, która już kiedyś istniała? Weźmy pod uwagę zdolności rozrodcze, którymi obdarzył pierwszą kobietę. „Adam współżył ze swoją żoną” i jakieś dziewięć miesięcy później urodził się w pełni rozwinięty mały człowiek, będący poniekąd kopią rodziców (Rodzaju 4:1). Rozwój dziecka — proces, który zachodził w łonie Ewy — wciąż jest nazywany cudem, czymś niemal przerastającym ludzkie możliwości pojmowania! (Psalm 139:13-16).

Narodziny dziecka traktowane są jednak jako coś oczywistego, bo codziennie na świat przychodzą setki tysięcy dzieci. Natomiast wskrzeszenie kogoś, kto żył już wcześniej, uchodzi za niewiarygodne. Kiedy Jezus powiedział ludziom lamentującym po śmierci pewnej dziewczynki, że ona śpi, „zaczęli się z niego pogardliwie śmiać” — bo wiedzieli, że naprawdę umarła. Ale on rzekł do niej: „‚Wstań!’ I dziewczę natychmiast wstało i zaczęło chodzić”. Dalej czytamy: „I od razu ogarnął ich [wszystkich obecnych] wielki zachwyt” (Marka 5:39-43; Łukasza 8:51-56).

Gdy Jezus polecił otworzyć grobowiec, w którym spoczywał jego ukochany przyjaciel Łazarz, jedna z sióstr zmarłego zaprotestowała: „Zapewne już cuchnie, bo to czwarty dzień”. Tymczasem Jezus przywrócił Łazarzowi życie. Jakaż musiała wtedy zapanować radość! (Jana 11:38-44). Z cudami Jezusa zetknęło się wiele osób. Uczniowie Jana Chrzciciela, przebywającego w więzieniu, opowiadali mu o działalności Jezusa: „Umarli są wskrzeszani” (Łukasza 7:22).

Nowe życie po zmartwychwstaniu

Po co Jezus dokonywał takich cudów, skoro wskrzeszeni przez niego ludzie z czasem i tak chorowali i ponownie zmarli? Chciał udowodnić, że to, co zaprzepaścił pierwszy człowiek, Adam — życie wieczne w raju na ziemi — może zostać i naprawdę zostanie przywrócone. Pokazywał, jak dojdzie do tego, że miliony ludzi „posiądą ziemię i będą na niej przebywać na zawsze” (Psalm 37:29).

My również możemy należeć do grona osób mających widoki na życie wieczne! W tym celu musimy przejawiać „zbożne oddanie”. Oddanie takie, jak mówi Biblia, „zawiera obietnicę życia teraźniejszego oraz tego, które ma nadejść”. Życie, „które ma nadejść” zostało też nazwane „rzeczywistym życiem” (1 Tymoteusza 4:8; 6:19).

Zobaczmy teraz, jak będzie wyglądać to przyszłe życie w sprawiedliwym nowym świecie.

JEZUS wiedział, że przyszłe życie jest pewne, i uczył tego swoich naśladowców. Obiecał, że odziedziczą życie wieczne „przy odtworzeniu”. Co miał na myśli? (Mateusza 19:25-29).

Jak donosi równoległe sprawozdanie ewangeliczne sporządzone przez Łukasza, Jezus powiedział, że „życie wieczne” uczniowie otrzymają ‛w nadchodzącym systemie rzeczy’ (Łukasza 18:28-30). Dlaczego w Biblii utożsamiono ‛nadchodzący system rzeczy’ z „odtworzeniem”?

Uwydatniono w ten sposób myśl, że Jehowa Bóg zadba o zrealizowanie swego pierwotnego zamierzenia, zgodnie z którym ludzie mieli cieszyć się życiem wiecznym w ziemskim raju. Przywróci im doskonałość, jaką odznaczali się Adam i Ewa przed popełnieniem grzechu. A zatem ‛w nadchodzącym systemie rzeczy’ nastąpi „odtworzenie” rajskich warunków, jakie panowały w ogrodzie Eden.

Jak zostanie przywrócony raj

Czym posłuży się Bóg, by przywrócić na ziemi rajskie warunki? Rządem, o który Jezus w czasie pobytu na ziemi polecił swym naśladowcom się modlić: „Niech przyjdzie twoje królestwo. Niech się dzieje twoja wola, jak w niebie, tak i na ziemi” (Mateusza 6:10). Tak więc Bóg zaprowadzi na całej ziemi rajskie warunki za pośrednictwem Królestwa, którego Władcą będzie Jego Syn.

W Biblii powiedziano o nim: „Narodziło się nam dziecko, syn został nam dany; a na jego barkach spocznie władza książęca. I będą go zwać imieniem (...) Książę Pokoju. Obfitości tej władzy książęcej i pokojowi nie będzie końca” (Izajasza 9:6, 7). Ale w jaki sposób rząd poddany tej „władzy książęcej” urzeczywistni zamierzenie Boże?

Biblia odpowiada: „Za dni tych królów Bóg nieba ustanowi królestwo [wspomnianą „władzę książęcą”], które nigdy nie zostanie obrócone wniwecz. I to królestwo nie przejdzie na żaden inny lud. Zmiażdży ono wszystkie owe królestwa i położy im kres, lecz samo będzie trwać po czasy niezmierzone” (Daniela 2:44).

Warto rozmyślać o warunkach, jakie zapanują na ziemi „przy odtworzeniu” raju, kiedy to Syn Boży będzie sprawował „władzę książęcą” w Królestwie swego Ojca.

Rajskie warunki

Zmartwychwstanie umarłych

„Nadchodzi godzina, w której wszyscy w grobowcach pamięci usłyszą jego [Jezusa] głos i wyjdą” (Jana 5:28, 29).

„Nastąpi zmartwychwstanie zarówno prawych, jak i nieprawych” (Dzieje 24:15).

Życie bez chorób, starości i śmierci

„W owym czasie otworzą się oczy ślepych, zostaną też otworzone uszy głuchych. Wówczas kulawy będzie się wspinał niczym jeleń, a język niemowy krzyknie wesoło” (Izajasza 35:5, 6).

„Będzie z nimi sam Bóg. I otrze z ich oczu wszelką łzę, i śmierci już nie będzie ani żałości, ani krzyku, ani bólu już nie będzie. To, co poprzednie, przeminęło” (Objawienie 21:3, 4).

Obfitość żywności

„Ziemia na pewno wyda swój plon; Bóg, nasz Bóg, będzie nam błogosławił” (Psalm 67:6).

„Mnóstwo zboża będzie na ziemi; nadmiar będzie na wierzchu gór” (Psalm 72:16).

Wygodne domy i ciekawa praca dla wszystkich

„Pobudują domy i będą w nich mieszkać; zasadzą winnice i będą spożywać ich owoce. Nie będą budować, aby ktoś inny mieszkał; nie będą sadzić, aby ktoś inny jadł” (Izajasza 65:21, 22).

Kres przestępczości, przemocy i wojen

„Niegodziwi (...) zostaną z ziemi wytraceni” (Przysłów 2:22).

„Przekują swe miecze na lemiesze, a swe włócznie na noże ogrodnicze. Naród nie podniesie miecza przeciw narodowi ani się już nie będą uczyć wojowania” (Izajasza 2:4).

Pokój i poczucie bezpieczeństwa

„Będą mieszkać bezpiecznie, a nikt nie będzie ich przyprawiał o drżenie” (Ezechiela 34:28).

„Nie będą wyrządzać szkody ani przywodzić do zguby na całej mojej świętej górze; gdyż ziemia będzie napełniona poznaniem Jehowy, tak jak wody pokrywają morze” (Izajasza 11:9).

Ileż przyjemności będzie sprawiać życie na takiej ziemi, wśród ludzi, którzy kochają Boga i bliźnich! (Mateusza 22:37-39). Możemy być pewni, że spełnią się wtedy wszelkie Boże obietnice. „Ja to powiedziałem”, oświadcza Bóg, „ja też to uczynię” (Izajasza 46:11).

Ale jest jeszcze wiele szczegółów, których powinieneś się dowiedzieć o Jehowie Bogu i obiecanym przez Niego nowym świecie. Co na przykład dowodzi, że ten świat nastanie już wkrótce? Jak Królestwo Boże zastąpi wszystkie ziemskie rządy? I jakie wydarzenia to poprzedzą? Świadkowie Jehowy z przyjemnością pomogą ci znaleźć odpowiedzi na te pytania (więcej informacji podano na stronie 32 tego czasopisma).

Ludzkość od dawna tęskni za sprawiedliwym nowym światem. Pragnienie to już niedługo się spełni. Ci, którzy zmarli, w przeważającej większości zostaną wskrzeszeni. Ponowne życie — „to, które ma nadejść” — jest zatem możliwe. Co więcej, jest wolą Bożą. Będzie to „rzeczywiste życie” (1 Tymoteusza 4:8; 6:19).