dojdziemy do niezwykle istotnego roku, w którym miał się pojawić Mesjasz Wódz.

Od r. 455 p.n.e. do 1 r. n.e. upłynęło pełne 455 lat. Uwzględnienie pozostałych 28 lat (brakujących do 483) prowadzi nas do r. 29 n.e. — a właśnie wtedy Jezus z Nazaretu został ochrzczony w wodzie, namaszczony duchem świętym i rozpoczął swą publiczną służbę jako Mesjasz, czyli Chrystus (Łk 3:1, 2, 21, 22).

Upadek i podział imperium. O następcach Artakserksesa I na tronie perskim Diodor Sycylijczyk pisze: „W Azji król Kserkses zmarł po panowaniu trwającym rok lub — jak donoszą niektórzy — dwa miesiące, a na tronie zasiadł jego brat Sogdianos i rządził przez siedem miesięcy. Został zamordowany przez Dariusza, który królował lat dziewiętnaście” (Bibliotheca historica, XII, 71, 1). Król ten miał właściwie na imię Ochos, ale po objęciu władzy przybrał imię Dariusz (II). Najprawdopodobniej o tym „Dariuszu” wspomniano w Nehemiasza 12:22.

Następcą Dariusza II był Artakserkses II (Mnemon), za którego rządów zbuntował się Egipt i pogorszyły się stosunki z Grecją. Jego panowanie datowane jest na lata 404-359 p.n.e., po czym tron objął jego syn Artakserkses III (również noszący imię Ochos), któremu przypisuje się 21 lat rządów (358-338 p.n.e.); uchodzi on za najbardziej krwawego ze wszystkich władców Persji. Największym jego osiągnięciem było ponowne podbicie Egiptu. Historia świecka wspomina po nim o dwuletnich rządach Arsesa i pięcioletnich Dariusza III (Kodomanusa). Za panowania tego ostatniego zamordowano Filipa Macedońskiego (336 p.n.e.), a jego następcą został syn Aleksander. W 334 r. p.n.e. Aleksander zaatakował imperium perskie i pokonał Persów najpierw nad Granikiem, w pn.-zach. części Azji Mniejszej, a potem pod Issos, na przeciwległym krańcu tego półwyspu (333 p.n.e.). Grecy zdobyli Fenicję i Egipt, po czym w bitwie pod Gaugamelą (331 p.n.e.) zdławili ostatni opór Persów i położyli kres ich mocarstwu.

Po śmierci Aleksandra jego imperium się rozpadło, a władzę nad większą częścią terytoriów azjatyckich, w których sercu leżała Persja, przejął Seleukos I (Nikator). Założona przez niego dynastia Seleucydów panowała do 64 r. p.n.e. Seleukos Nikator najwyraźniej jest pierwszym władcą przedstawionym w proroctwie Daniela jako „król północy”, który podjął zmagania z egipskimi Ptolemeuszami, reprezentującymi początkowo symbolicznego „króla południa” (Dn 11:4-6).

Po najazdach Partów, którzy w III i II w. p.n.e. podbili tereny Persji właściwej, Seleucydzi zostali zepchnięci do zach. części swego państwa. W III w. n.e. Partowie ulegli Sasanidom, których panowanie potrwało aż do podboju arabskiego w VII stuleciu.

W proroctwie Ezechiela (27:10) wymieniono Persów wśród wojowników pozostających w służbie zamożnego Tyru i przydających mu świetności. Persję wyliczono też wśród narodów tworzących hordy wiedzione przez symbolicznego „Goga z krainy Magog” przeciw ludowi związanemu przymierzem z Jehową (Eze 38:2, 4, 5, 8, 9).

(„Persjanka”).

Umiłowana chrześcijanka z Rzymu, którą Paweł pozdrowił i pochwalił za to, że „poniosła wiele trudów w Panu” (Rz 16:12).

(od rdzenia oznaczającego: „oddzielić”).

Praojciec rodu sług Salomona; nazwany też Perida (Ezd 2:55; Neh 7:57).

Jedno z plemion mieszkających w ziemi Kanaan przed Izraelitami (Rdz 13:3-7; 34:30; Wj 3:8, 17). Nie ma ich na liście 70 rodów powstałych po potopie, na której wymieniono „rodziny Kananejczyka” (Rdz 10:15-18). Ich pochodzenie jest nieznane.

Peryzzyci zajmowali część ziemi, którą Bóg obiecał potomstwu Abrahama (Rdz 15:18-21; Neh 9:7, 8). W czasie izraelskiego podboju Ziemi Obiecanej zamieszkiwali górzysty region Kanaanu (Joz 11:3). Kiedy plemię Judy obejmowało przydzielone mu terytorium, pokonało Peryzzytów i Kananejczyków w Bezek, leżącym najwyraźniej na zach. od Jerozolimy (Joz 24:11; Sdz 1:4, 5). Po podziale ziemi kananejskiej między Izraelitów część Peryzzytów pozostała na terytorium Efraima i Manassesa (Joz 17:15-18).

Peryzzyci byli jednym z siedmiu licznych i potężnych narodów, które Jehowa wielokrotnie nakazywał Izraelitom wytracić po wejściu do Ziemi Obiecanej. Nie mogli się z nimi sprzymierzać ani spowinowacać, nie mieli też okazać im łaski (Wj 23:23, 24; 33:2; 34:11-13; Pwt 7:1-3; Joz 3:10). Ale Izraelici ich nie zgładzili i zgodnie z zapowiedzią Peryzzyci stali się dla nich sidłem (Pwt 7:4; 20:17, 18; Sdz 3:5, 6).

Za dni Salomona niektórzy Peryzzyci wykonywali pracę przymusową (1Kl 9:20, 21; 2Kn 8:7, 8). W czasach Ezdrasza spowinowacali się z nimi Żydzi powracający z niewoli babilońskiej. Jednakże po zachęcie Ezdrasza Żydzi odprawili cudzoziemskie