Malty, władająca innym językiem. W tym wypadku Przekład Nowego Świata oddaje sens słowa bárbaroi wyrażeniem „obcojęzyczni mieszkańcy” (Dz 28:1, 2, 4). Pisząc na temat daru języków, Paweł dwukrotnie odniósł wyraz bárbaros („cudzoziemiec”) do kogoś mówiącego niezrozumiałym językiem (1Ko 14:11; zob. też Kol 3:11). Podobnie w greckiej Septuagincie użyto słowa bárbaros w Psalmie 113:1 (114:1 w wersjach hebr. i wielu przekładach pol.) oraz w Ezechiela 21:36 (w części przekładów pol. — 21:31).

Ponieważ Grecy uważali swój język i swoją kulturę za wyższe od wszystkich innych, a przy tym doznawali zniewag ze strony nieprzyjaciół, określenie „barbarzyńca” stopniowo nabrało znanego dziś negatywnego znaczenia.

Inna postać określenia Bacharumita, oznaczającego mieszkańca wioski Bachurim (por. 2Sm 23:31 z 1Kn 11:33; zob. BACHURIM; BACHARUMITA).

(„uciekinier; zbieg”).

Daleki potomek Dawida poprzez Salomona (1Kn 3:1, 10, 22).

(„syn Jezusa”).

Żyd z I w. n.e.; mieszkał w Pafos na Cyprze i był „czarnoksiężnikiem, fałszywym prorokiem” (Dz 13:6). W związku z wykonywanym zajęciem nosił przydomek lub tytuł „Elimas”, co znaczyło właśnie „czarnoksiężnik” (zob. ELIMAS).

Bar-Jezus najprawdopodobniej pełnił funkcję nadwornego maga i doradcy Sergiusza Pawła, rzymskiego prokonsula w Pafos — a zatem miał duże wpływy. Jako „kapłan” wróżbiarstwa, oczywiście był wrogiem chrystianizmu. W obawie przed utratą lukratywnego stanowiska zaciekle atakował działającego tam Pawła i Barnabasa. Kiedy Sergiusz Paweł „usilnie zabiegał o to, by usłyszeć słowo Boże”, Elimas „zaczął się im sprzeciwiać, usiłując odwrócić prokonsula od wiary” (Dz 13:7, 8).

Paweł spojrzał wtedy w oczy temu szatańskiemu wróżbicie i „napełniony duchem świętym”, rzekł: „O, pełen wszelkiego oszustwa i wszelkiej nikczemności, synu Diabła, nieprzyjacielu wszystkiego, co prawe — czy nie przestaniesz wypaczać słusznych dróg Jehowy? Oto więc jest nad tobą ręka Jehowy i oślepniesz, i przez pewien czas nie będziesz widział światła słonecznego”. Bar-Jezusa natychmiast dotknęła ślepota. Na widok tego cudu — pierwszego odnotowanego cudu Pawła — prokonsul od razu „uwierzył, niezmiernie zdumiony nauką Jehowy” (Dz 13:9-12).

Zobacz RAMIONA.

Przodek pewnych netynejczyków, którzy wrócili do Jerozolimy z Zerubbabelem (Ezd 2:43, 53; Neh 7:46, 55).

(„syn pocieszenia”).

Wybitny chrześcijanin z I w. n.e. Pierwszą biblijną wzmiankę o nim znajdujemy w Dziejach 4:34-36. Łukasz zanotował tam, że pobożny Barnabas był Lewitą i pochodził z Cypru, ale chwilowo przebywał w Jerozolimie. Spośród wielu współwyznawców, którzy wkrótce po Pięćdziesiątnicy 33 r. sprzedali swe pola i domy i oddali pieniądze apostołom, by wesprzeć działalność chrześcijańską, tylko on został wymieniony imiennie. Miał na imię Józef, lecz apostołowie — zgodnie z powszechnym wówczas zwyczajem nadawania charakterystycznych przydomków — nazwali go Barnabas, co znaczy „syn pocieszenia”.

Barnabas był życzliwy i hojny — nie szczędził sił i środków, by gorliwie popierać sprawy Królestwa. Chętnie ‛przychodził z pomocą braciom’ (Dz 9:27), a gdy zetknął się z nowo zainteresowanymi, „uradował się i zaczął ich wszystkich zachęcać, aby zgodnie z postanowieniem serca trwali w Panu”. Ten „człowiek dobry oraz pełen ducha świętego i wiary” (Dz 11:23, 24) działał jako prorok i nauczyciel w Antiochii Syryjskiej (Dz 13:1). Apostołowie zaliczyli go też do „umiłowanych”, którzy „wydali swe dusze za imię naszego Pana, Jezusa Chrystusa” (Dz 15:25, 26). Chociaż nie należał do grona 12 apostołów, słusznie został nazwany apostołem (Dz 14:14), gdyż był jednym z „wysłanych przez ducha świętego” (Dz 13:4, 43).

Wieloletnia zażyłość Barnabasa z Pawłem zaczęła się w Jerozolimie, kiedy jakieś trzy lata po swym nawróceniu Paweł chciał nawiązać łączność z tamtejszym zborem. Nie wiadomo, jak doszło do ich pierwszego spotkania. Jednak to właśnie Barnabas miał zaszczyt przedstawić Pawła Piotrowi i uczniowi Jakubowi (Dz 9:26, 27; Gal 1:18, 19).

Mniej więcej w tym czasie pewni greckojęzyczni Żydzi z Cypru i Cyreny rozbudzili w Antiochii Syryjskiej wielkie zainteresowanie chrystianizmem. Jerozolimskie ciało kierownicze posłało tam Barnabasa, który miał krzepić i umacniać w wierze nowo pozyskanych. Jako Cypryjczyk mówiący po grecku, doskonale nadawał się do tego zadania. Gdy jednak „znaczny tłum został dołączony do Pana”, Barnabas pośpieszył do Tarsu i namówił Pawła, żeby przybył do Antiochii i mu pomógł. Ponieważ w tym okresie bracia w Antiochii usłyszeli Boże ostrzeżenie o nadchodzącym głodzie, zebrali wiele darów, które za pośrednictwem Barnabasa i Pawła w odpowiedniej chwili wysłali do zboru w Jerozolimie (Dz 11:22-24, 27-30; 12:25).