miesiąc w roku nadzorował dostarczanie żywności z górzystego regionu Dor (1Kl 4:7, 11).

(„ojciec jest rozkoszą”).

Ojciec sędziego Baraka, potomek Naftalego. Najwyraźniej mieszkał w Kedeszu, mieście schronienia na terytorium Naftalego (Sdz 4:6, 12; 5:1, 12).

(„ojciec jest wysoki [wywyższony]”).

1. Rubenita, syn Eliaba, brat Datana i Nemuela. W okresie wyjścia Izraelitów z Egiptu był głową rodziny i należał do wpływowych osób w narodzie (Lb 26:5-9).

Abiram i jego brat Datan poparli Lewitę Koracha, który zbuntował się przeciw władzy Mojżesza i Aarona. Na początku był z nimi jeszcze trzeci Rubenita, imieniem On, ale w dalszej części relacji nie ma o nim wzmianki (Lb 16:1). Zebrawszy przy sobie 250 naczelników, „mężów sławnych”, oskarżyli Mojżesza i Aarona, że samozwańczo wynoszą się ponad zbór (Lb 16:1-3). Z wypowiedzi Mojżesza skierowanej do Koracha jednoznacznie wynika, że Korach i jego poplecznicy wywodzący się z rodu Lewiego zabiegali o urząd kapłański, który został powierzony Aaronowi (Lb 16:4-11); ale najwyraźniej nie dążyli do tego Abiram i Datan, będący Rubenitami. Mojżesz zwrócił się do nich oddzielnie, a oni, odmawiając przybycia na jego wezwanie, rzucili oskarżenie wyłącznie jemu, a nie Aaronowi. Skrytykowali przewodnictwo Mojżesza, mówiąc, że ‛usiłuje we wszystkim odgrywać rolę księcia nad nimi’ i że wbrew obietnicy nie wprowadził ich do ziemi mlekiem i miodem płynącej. Po wysłuchaniu tych zarzutów Mojżesz zwrócił się do Jehowy w modlitwie, w której też bronił tylko siebie, a nie Aarona (Lb 16:12-15).

Wynikałoby stąd, że bunt przebiegał dwutorowo i był wymierzony nie tylko w kapłaństwo Aaronowe, ale też w pozycję Mojżesza, przekazującego narodowi wskazówki od Boga (Ps 106:16). Sytuacja mogła sprzyjać nakłonieniu ogółu do żądania zmian, gdyż nieco wcześniej Izraelici szemrali przeciwko Mojżeszowi, chcieli ustanowić sobie nowego zwierzchnika, który zaprowadziłby ich z powrotem do Egiptu, a nawet mówili o ukamienowaniu Jozuego i Kaleba za popieranie Mojżesza i Aarona (Lb 14:1-10). Ruben był pierworodnym synem Jakuba, ale utracił prawo do przysługującego mu dziedzictwa, gdy dopuścił się niegodziwości (1Kn 5:1). Datan i Abiram mogli więc dążyć do odzyskania pozycji swego przodka i dlatego dawali wyraz niezadowoleniu, że władzę nad nimi sprawuje Mojżesz, wywodzący się z plemienia Lewiego. Z Liczb 26:9 wynika jednak, że wszczęli walkę nie tylko przeciwko Mojżeszowi i Aaronowi, lecz także „przeciwko Jehowie”, który sam powierzył Mojżeszowi i Aaronowi te zaszczytne stanowiska.

Ponieważ ród Kehatytów (do którego należała rodzina Koracha) obozował na pd. od przybytku, tak samo jak Rubenici, Korach mógł mieć namiot niedaleko Datana i Abirama (Lb 2:10; 3:29). Kiedy Bóg wykonywał wyrok, Datan i Abiram stali u wejścia do swoich namiotów, a Korach z 250 buntownikami zgromadzili się przy wejściu do namiotu spotkania, trzymając w rękach swe kadzielnice. Mojżesz wezwał lud, by odsunął się od namiotów tych trzech prowodyrów, i wtedy Bóg pokazał, że potępia ich zuchwałe postępowanie — pod ich namiotami rozstąpiła się ziemia, pochłaniając Datana i Abirama oraz ich rodziny (Lb 16:16-35; Pwt 11:6; Ps 106:17). Zginęli również domownicy Koracha, z wyjątkiem jego synów. A Koracha i 250 buntowników pochłonął ogień przed przybytkiem (Lb 16:35; 26:10, 11). W ten sposób został szybko stłumiony bunt przeciwko władzy ustanowionej przez Boga, a Abiram stracił życie za to, że w nim uczestniczył.

2. Pierworodny syn Chiela Betelczyka. W Jozuego 6:26 zanotowano przysięgę Jozuego dotyczącą zburzonego Jerycha, że ktokolwiek podejmie się jego odbudowy, uczyni to kosztem swego pierworodnego. Zapowiedź tę zlekceważył Chiel, który za panowania króla Achaba (ok. 940-920 p.n.e.), pięć stuleci po czasach Jozuego, założył fundament Jerycha. Wtedy jego syn Abiram stracił życie, najwyraźniej przedwcześnie, co zostało odnotowane jako spełnienie wspomnianego proroctwa (1Kl 16:34).

Młoda dziewica z miasta Szunem, leżącego na pn. od Jizreel i góry Gilboa, na terytorium Issachara (Joz 19:17-23). Była „nader piękna” i słudzy Dawida wybrali ją, by pielęgnowała sędziwego już króla (1Kl 1:1-4).

Dawid miał wtedy ok. 70 lat (2Sm 5:4, 5) i ze względu na stan zdrowia ciągle było mu zimno. Abiszag usługiwała mu w ciągu dnia, niewątpliwie upiększając otoczenie swą urodą i młodzieńczym wigorem, a w nocy ‛leżała u jego piersi’, by go ogrzewać, lecz „król z nią nie współżył”. Jednak późniejsze zachowanie Salomona w jej sprawie wskazuje, że była uznawana za żonę lub nałożnicę Dawida. Dlatego zgodnie ze zwyczajami starożytnego Wschodu po śmierci króla miała się stać własnością jego dziedzica.

Relację o Abiszag zamieszczono bezpośrednio przed opisem próby przywłaszczenia sobie korony przez Adoniasza, prawdopodobnie najstarszego żyjącego wówczas syna Dawida; zapewne miała ona pomóc zrozumieć zachowanie Adoniasza już za panowania Salomona. Po wstąpieniu na tron Salomon warunkowo darował Adoniaszowi karę. Później jednak Adoniasz nakłonił Batszebę, matkę króla, żeby poprosiła syna o danie mu za żonę Abiszag. Salomon był przekonany, że prośba Adoniasza wynikała nie tylko z jego zauroczenia Abiszag, lecz stanowiła również subtelną próbę umocnienia roszczeń do tronu, i dlatego skazał go na śmierć (1Kl 2:13-25). O Abiszag nie ma już dalszych wzmianek, ale bardzo możliwe, że została jedną z żon lub nałożnic Salomona (zob. ADONIASZ 1).

(prawdopodobnie: „ojciec jest [istnieje]”).

Syn Cerui, siostry Dawida (być może przyrodniej); brat Joaba i Asahela (2Sm 2:18; 1Kn 2:15, 16).

Abiszaj był mężniejszy niż 30 dzielnych wojowników, którymi dowodził; pewnego razu jedną ręką zabił 300 wrogów i miał taką opinię, jak trzej najwięksi mocarze Dawida, ale „pozycją nie dorównał pierwszym trzem” (2Sm 23:18, 19).

Lojalnie popierając Dawida, swego wuja, Abiszaj uczestniczył w jego wyprawach zbrojnych, ale działał pochopnie i bezwzględnie, toteż niekiedy trzeba było hamować jego temperament. Na przykład gdy Dawid zakradł się nocą do obozu wojsk Saula, to gdyby nie powstrzymał Abiszaja, ten przebiłby śpiącego Saula, „pomazańca Jehowy”, włócznią (1Sm 26:6-9). W czasie buntu Absaloma trzeba było dwukrotnie powstrzymywać Abiszaja, żeby nie zabił Szimeja, który urągał królowi. Dawid nie zdołał jednak zapobiec współudziałowi Abiszaja w zabójstwie Abnera (2Sm 3:30; 16:9-11; 19:21-23).

Abiszaj wsławił się dowodzeniem w wyprawie, w której pobito 18 000 Edomitów, oraz w walkach z Ammonitami. Miał też udział w stłumieniu buntu nicponia Szeby z plemienia Beniamina. W ostatniej opisanej bitwie Dawida król straciłby życie z rąk wielkiego Filistyna, gdyby nie szybka pomoc Abiszaja (2Sm 20:1, 6; 21:15-17; 1Kn 18:12; 19:11-15).

Zobacz ABSALOM.

(prawdopodobnie: „ojciec jest pomocą”).

1. Beniaminita z rodu Beli (1Kn 8:1-4). Chociaż można odnieść wrażenie, że był synem Beli, różnice między sprawozdaniami z Liczb 26:40, 1 Kronik 7:7 oraz 1 Kronik 8:1-4 skłaniają niektórych do wniosku, iż słowo „synowie” odnosi się raczej do „potomków”.

2. Syn Pinechasa i prawnuk Aarona, ojciec Bukkiego (1Kn 6:4, 5, 50, 51). W Ezdrasza 7:1-5 został zaliczony do przodków Ezdrasza. Flawiusz przedstawia Abiszuę (Abisue) jako arcykapłana (Dawne dzieje Izraela, V, XI, 5; VIII, I, 3). Jeżeli informacja ta jest zgodna z prawdą, był czwartym arcykapłanem w Izraelu. Harmonizowałoby to z obietnicą Jehowy złożoną ojcu Abiszui, Pinechasowi, że urząd kapłański pozostanie przy jego rodzie (Lb 25:11-13).

(„ojciec jest murem [obronnym]”).

Potomek Judy pochodzący z linii rodowej Checrona, z domu Jerachmeela. Najwyraźniej był drugim synem Szammaja, a z żoną Abichail miał dwóch synów (1Kn 2:28, 29).

(„ojciec jest rosą”).

Jedna z sześciu żon Dawida, które urodziły mu synów w Hebronie, gdzie panował siedem i pół roku (1077-1070 p.n.e.). Jej syn miał na imię Szefatiasz (2Sm 3:4; 1Kn 3:3).

(„ojciec jest dobrocią”).

Beniaminita, najwidoczniej syn Szacharaima i jego żony Chuszim (1Kn 8:8, 11).

(prawdopodobnie: „ojciec jest dostojeństwem”).

Grecka forma hebrajskiego imienia Abihud. Potomek Zerubbabela i jeden z przodków Chrystusa Jezusa (Mt 1:13). Określenie „ojciec” użyte przez Mateusza może oznaczać „przodek”. Niektórzy bibliści sugerują, że być może jest to „Joda” wymieniony w Łukasza 3:26. Nie ma jednak potrzeby utożsamiać ze sobą tych dwóch osób, gdyż rodowody podane przez Mateusza i Łukasza są tylko równoległe, a nie identyczne, natomiast te zawarte w Księdze 1 Kronik są bardziej szczegółowe. W rodowodzie Mesjasza wymieniono też syna Abiuda, Eliakima (Mt 1:13).

(„ojciec jest lampą”).

Syn Nera z plemienia Beniamina. W 1 Samuela 14:50, 51 najwyraźniej właśnie Abnera nazwano „wujem Saula”, choć w tekście hebrajskim określenie to może się odnosić albo do Abnera, albo do jego ojca, Nera. Józef Flawiusz twierdzi, że Abner i Saul byli kuzynami, a ich ojcowie, Ner i Kisz — braćmi (Dawne dzieje Izraela, VI, VI, 6). Jednakże natchnione sprawozdanie z 1 Kronik 8:33 i 9:39 podaje, że Kisz był synem Nera, a zatem bratem Abnera. Wobec tego należy uznać Abnera za wuja Saula (zob. też ramkę w haśle ABIEL 1).

Abner był wodzem armii Saula, która niekiedy liczyła do 200 000 ludzi (1Sm 15:4). Przy szczególnych okazjach zasiadał przy stole obok Saula (1Sm 20:25). Choć niewątpliwie był mężnym