tego musi ją potwierdzać uczynkami, choć nie jest zobowiązany do spełniania uczynków nakazanych w Prawie Mojżeszowym (Rz 3:20; Jak 2:21-26). Wiara może się wzmocnić w czasie prób. Jest tarczą chroniącą chrześcijanina w duchowym boju — pomaga mu pokonać Diabła i osiągać zwycięstwo nad światem (Ef 6:16; 1Pt 1:6, 7; 5:9; 1Jn 5:4).

Ale wiara nie jest nikomu dana raz na zawsze, a jej utratę nazwano „grzechem, który nas łatwo omotuje”. Chcąc zachować silną wiarę, trzeba o nią ciężko walczyć — stronić od ludzi namawiających do niemoralności, przeciwstawiać się uczynkom ciała, unikać sideł materializmu, wystrzegać się podkopujących wiarę filozofii i tradycji ludzkich. Przede wszystkim zaś należy pilnie się wpatrywać „w Naczelnego Pełnomocnika i Udoskonaliciela naszej wiary, Jezusa” (Heb 12:1, 2; Gal 5:19-21; Kol 2:8; 1Tm 6:9, 10; Judy 3, 4).

Hebrajskie słowo rúach, często tłumaczone na „duch”, niekiedy oznacza też poruszające się powietrze, czyli wiatr (Kzn 1:6). Inne hebrajskie określenia i wyrażenia można oddać jako „wicher” (2Kl 2:11; Oz 8:7), „nawałnica”, „wirująca nawałnica” (Jer 23:19; 25:32) i „huraganowy wiatr” (Ps 148:8). W języku greckim „wiatr” jest najczęściej odpowiednikiem słowa ánemos (Mt 7:25, 27; 11:7; Jn 6:18), chociaż w Jana 3:8 przetłumaczono w ten sposób wyraz pneúma (na ogół oddawany przez „duch”). Wyrażenie „wietrzna pora [hebr. rúach] dnia” najprawdopodobniej odnosiło się do godzin wieczornych, na krótko przed zachodem słońca, kiedy w okolicach, gdzie przypuszczalnie znajdował się ogród Eden, zazwyczaj pojawia się chłodny, orzeźwiający wietrzyk (Rdz 3:8; zob. DUCH).

Biblia nazywa Jehowę Boga „Stworzycielem wiatru” (Am 4:13). Wprawdzie nie jest On literalnie obecny w wietrze (1Kl 19:11; por. Hi 38:1; 40:6; Ps 104:3), niemniej panuje nad nim i używa go do realizacji swych zamierzeń; np. posłużył się nim po potopie, żeby doprowadzić do opadnięcia wód (Rdz 8:1; Wj 14:21; Lb 11:31; Ps 78:26; 107:25, 29; 135:7; 147:18; Jer 10:13; Jon 1:4). Jego Syn podczas pobytu na ziemi potrafił uciszyć wiatry, czym pokazał, że również ma nad nimi władzę (Mt 8:23-27; 14:24-32; Mk 4:36-41; 6:48, 51; Łk 8:22-25). Szatan najwyraźniej tylko za przyzwoleniem Jehowy mógł wywołać „silny wiatr” lub tak nim pokierować, by uśmiercić dzieci Hioba (Hi 1:11, 12, 18, 19).

Wiatry na ogół nazywano od kierunku, z którego nadchodziły, np. „wiatr wschodni” wiał ze wschodu na zachód (Wj 10:13, 19; Ps 78:26; PnP 4:16). Wzmianki o „czterech wiatrach” nieba lub ziemi odnoszą się do wszystkich czterech stron świata (Jer 49:36; Eze 37:9; Dn 8:8; Mt 24:31). W Objawieniu 7:1 opisano „czterech aniołów stojących na czterech narożnikach ziemi, trzymających mocno cztery wiatry ziemi”. „Aniołowie” umiejscowieni na „narożnikach” mieli uwolnić te wiatry z każdego kierunku, żeby żaden zakątek ziemi nie zdołał się uchronić przed ich niszczycielskimi porywami.

Wiatry północne były chłodne i przynosiły ulewne deszcze (Hi 37:9; Prz 25:23). Wiatr południowy nadciągał do Palestyny z terenów pustynnych, mógł więc sprowadzić falę upałów (Łk 12:55); z tego samego kierunku nadchodziły też wichry (Iz 21:1; Za 9:14). W porze suchej gorący wiatr wschodni, docierający do Egiptu i Palestyny znad wielkich pustyń, wysuszał i wypalał roślinność (Rdz 41:6, 23, 27; Eze 17:7-10; por. Oz 13:15; Jon 4:8). W porze deszczowej wiatry zachodnie znad Morza Śródziemnego przynosiły do Palestyny wilgoć i zapewniały opady deszczu (1Kl 18:42-45). Kiedy na zachodzie pojawiał się obłok, można się było spodziewać burzy (Łk 12:54). Codzienna bryza wiejąca od Morza Śródziemnego pozwalała znieść letnie upały (zob. CHMURA; EURAKWILO).

Znaczenie przenośne. Wiatr może pojawić się nagle i równie nagle ucichnąć, dobrze więc przedstawia krótkotrwałość życia człowieka (Hi 7:7). Ponieważ nie ma w sobie nic stałego, może też obrazować nieprzydatną wiedzę lub pracę, puste słowa i bezpodstawne nadzieje (Hi 15:1, 2; 16:3; Kzn 5:16; Oz 12:1), jak również nicość (Iz 26:18; 41:29; Jer 5:13). Daremne przedsięwzięcia do niczego nie prowadzą i dlatego przypominają „pogoń za wiatrem” (Kzn 1:14; 2:11). A kto na swój dom ściąga klątwę, ten „posiądzie wiatr” — nie zyska nic uchwytnego, nic, co by miało prawdziwą wartość (Prz 11:29).

Wiatry przenoszą i rozrzucają przedmioty, toteż ‛rozproszenie na wszystkie wiatry’ albo ‛podzielenie ku czterem wiatrom’ jest całkowite i doszczętne (Jer 49:36; Eze 5:10; 12:14; 17:21; Dn 11:4). Podobnie jak statek miotany wichurą porusza się bez ustalonego kursu, tak osoby, którym brak chrześcijańskiej dojrzałości, mogą być „unoszone tu i tam każdym wiatrem nauki wskutek oszukaństwa ludzi, wskutek przebiegłości w wymyślaniu błędu” (Ef 4:13, 14).

Człowiek najwyraźniej obdarzony przez Boga zdolnością wnikliwego zrozumienia Jego woli, dzięki czemu niejako przejrzał na oczy i potrafi dostrzec lub pojąć coś, co jest zakryte dla ogółu. Hebrajskie słowo roʼéh, tłumaczone