Arkijczykiem był Chuszaj, wierny doradca Dawida (1Kn 27:33; zob. CHUSZAJ).

Określenie użyte w stosunku do potomków Kanaana, syna Chama, którzy utworzyli jeden z 70 rodów istniejących po potopie (Rdz 10:17; 1Kn 1:15). Osiedlili się na wybrzeżu Morza Śródziemnego, na zach. od gór Liban.

Zobacz HAR-MAGEDON.

(„z [urodzony w] wieży mieszkalnej”).

Jeden z dwóch synów Saula urodzonych przez jego nałożnicę Ricpę. Żeby zmazać winę krwi, jaką ściągnął Saul, siedmiu jego potomków, w tym Armoniego, wydano Gibeonitom, którzy następnie ich zabili, a ich zwłoki zostawili na górze. Ricpa pilnowała ciał, by nie zbezcześciły ich ptaki ani dzikie zwierzęta, aż do czasu, gdy Dawid kazał pochować kości zabitych (2Sm 21:5-14).

Imię występujące na liście potomków króla Dawida. Arnan żył w okresie po niewoli babilońskiej (1Kn 3:1, 21).

Mężczyzna wymieniony wśród przodków Jezusa Chrystusa. Jedna z form greckiego odpowiednika hebrajskiego imienia Ram, które w greckiej Septuagincie oddano jako Aram (1Kn 2:10; Łk 3:33; zob. RAM 1).

Mniej więcej w połowie wsch. brzegu Morza Martwego wysoki płaskowyż jest rozcięty głęboką doliną potoku Arnon, który nosi dziś nazwę Wadi al-Modżib (Nachal Arnon). Zasilają go liczne strumienie (Lb 21:14) i poza Jordanem stanowi jedyny ważniejszy dopływ Morza Martwego. Z obu stron wąskiej doliny, na której dnie płynie ten niewysychający, przejrzysty strumień, obfitujący w ryby, gwałtownie opadają urwiste zbocza z czerwonego i żółtego piaskowca. Brzegi potoku bujnie porastają wierzby, oleandry i inne rośliny. W miejscu, gdzie opuszcza przepaściste koryto i wylewa się na płaskie wybrzeże Morza Martwego, ma szerokość od 12 do 30 m, a głębokość od 0,3 do 1,2 m.

Imponujący wąwóz, szeroki u góry na jakieś 3 km i głęboki na ponad 500 m, przecina tylko kilka przełęczy (Iz 16:2), toteż siłą rzeczy stanowił on naturalną granicę. W okresie podboju Kanaanu przez Izraelitów po pd. stronie wąwozu mieszkali Moabici, a po pn. — Amoryci (Lb 21:13), którzy jeszcze przed nadciągnięciem Izraela odebrali ów teren Ammonitom, co wynika z oświadczenia przesłanego tym ostatnim przez Jeftego (Sdz 11:12-27). Izrael po przejściu terytorium Moabu dotarł nad Arnon, najprawdopodobniej w jego górnym biegu. Zaatakowany przez Amorytów, pokonał króla Sychona i wziął w posiadanie ziemię od Arnonu aż do Jabboku (Lb 21:21-24; Pwt 2:24-36; zob. JABBOK, DOLINA POTOKU). Te pierwsze podbite obszary przydzielono potem plemionom Rubena i Gada (Pwt 3:16; Joz 12:1, 2; 13:8, 9, 15-28).

W późniejszych czasach tereny te zostały zagarnięte przez Chazaela z Syrii, ponieważ Jehu nie trzymał się ściśle prawa Jehowy (2Kl 10:32, 33). Arnon jest wymieniony w 26 wierszu słynnej steli Meszy, w którym król moabski chełpi się przeprowadzeniem drogi przez dolinę owego potoku. Archeolodzy odkryli w tym rejonie szereg umocnień i mostów, co potwierdza strategiczną rangę Arnonu. Jego nazwa występuje w proroctwach przeciw Moabowi (Iz 16:2; Jer 48:20).

Szósty z wymienionych synów Gada; przybył do Egiptu z rodziną Jakuba w 1728 r. p.n.e. Został głową rodziny Arodytów, których uwzględniono w spisie ludności na pustkowiu w 1473 r. p.n.e. (Rdz 46:8, 16; Lb 26:17).

(„jałowiec”).

1. Miasto na pn. brzegu głębokiego wąwozu, którym płynie potok Arnon. Gdy Aroer został podbity przez Izraelitów (ok. 1474 p.n.e.), leżał na pd. skraju królestwa Amorytów (Pwt 2:36; 4:47, 48; Joz 12:2). Zajęło go potem plemię Rubena, choć wspomniano, że został odbudowany przez synów Gada (Lb 32:33, 34; Pwt 3:12; Joz 13:8, 9, 15, 16; 1Kn 5:8). Był najbardziej wysuniętym na pd. miastem izraelskim na wsch. brzegu Jordanu, podobnie jak Beer-Szeba po zach. stronie tej rzeki.

Jakieś 300 lat później Ammonici zaczęli zgłaszać pretensje do terenów pomiędzy Arnonem i Jabbokiem, lecz sędzia Jefte odrzucił ich roszczenia, wykazując, że Izraelici odbili ten kraj — łącznie z Aroerem — z rąk Amorytów (Sdz 11:13, 22, 26).

Przypuszczalnie właśnie od tego Aroeru rozpoczął się spis ludności zarządzony przez króla Dawida, którego urzędnicy powędrowali potem na pn. do Dan-Jaan, stamtąd skręcili w stronę Sydonu i Tyru, a następnie ruszyli na pd., aż dotarli do Beer-Szeby w Negebie (2Sm 24:4-8). Wzmianka o „mieście, które jest w środku doliny potoku”, pokrywa się z podobnymi informacjami z Powtórzonego Prawa 2:36 i Jozuego 13:9, 16. To anonimowe miasto bywa utożsamiane z Chirbat al-Madajina, leżącym ok. 11 km na pd. wsch. od Aroeru.

Do Aroeru nad Arnonem dotarł władca Syrii Chazael, gdy za panowania króla izraelskiego Jehu (ok. 904-877 p.n.e.) najechał terytorium Gada i Rubena (2Kl 10:33). Być może właśnie w tym czasie Mesza, król Moabu, umocnił to miasto i zbudował drogę przez Arnon, o czym donosi 26 wiersz steli Meszy. Kiedy Jeremiasz wypowiadał proroctwo przeciw Moabitom, sprawowali oni władzę nad Aroerem (Jer 48:19).

Jak się uważa, ten starożytny Aroer to obecne Chirbat ʽAraʽir, położone ok. 23 km na wsch. od Morza Martwego i ok. 6 km na pd. wsch. od Dibonu, w pobliżu Drogi Królewskiej, głównego szlaku pn.-pd. po tej stronie Jordanu. Znajdują się tam pozostałości po pradawnej twierdzy, wzniesionej na skraju imponującego wąwozu, która mogła kontrolować przeprawy przez Arnon.

2. Miejscowość na terytorium Gada, ‛leżąca naprzeciw Rabby’ (współczesnego Ammanu), głównego miasta Ammonitów (Joz 13:24, 25). Być może właśnie ten Aroer wymieniono w Sędziów 11:33, gdzie opisano zwycięstwo Jeftego nad Ammonitami. Trudno go dokładnie zlokalizować, gdyż określenie „naprzeciw” jest zbyt ogólnikowe, choć często uważa się, że oznacza „na wschód od”.

3. Miejscowość na pd. terytorium Judy. Tamtejszym starszym Dawid przekazał część łupu zdobytego w zwycięskiej walce z amalekickimi rabusiami (1Sm 30:26, 28). Ten Aroer bywa identyfikowany z Chirbat ʽArʽara (Chorbat ʽAroʽer), leżącym ok. 17 km na pd. wsch. od Beer-Szeby, gdzie zachowały się ruiny jakiejś warowni. Zdaniem niektórych uczonych może być tożsamy z „Adadą” z Jozuego 15:22, gdzie zamiast hebrajskiej litery resz (ר) dwukrotnie występuje dálet (ד).

W Izajasza 17:2 jest wzmianka o „miastach Aroer”, co może dotyczyć któregokolwiek z pierwszych dwóch miast omówionych powyżej. Proroctwo zajmuje się głównie Damaszkiem, a ponieważ Syryjczycy podbili terytorium Izraela aż do Aroeru nad Arnonem, wspomniane wyrażenie może się odnosić do pd. krańca ich wpływów na wsch. brzegu Jordanu (2Kl 10:33).