-
Bet-ChoronWnikliwe poznawanie Pism, tom 1: Aaron-Mazzarot
-
-
BET-CHORON
Bet-Choron Górne i Bet-Choron Dolne to dwie miejscowości strategicznie położone przy prastarej drodze prowadzącej z Joppy i równiny nadbrzeżnej w górę doliny Ajjalon do Betel lub do Gibeonu i Jerozolimy. Obecnie znajdują się tam dwie wioski, górna Bajt ʽUr al-Foka (Bet Choron ʽEljon) i dolna — Bajt ʽUr at-Tahta (Bet Choron Tahton). Bet-Choron Górne było usytuowane na wzgórzu ok. 16 km na pn. zach. od Jerozolimy, a Bet-Choron Dolne 2,5 km na zach. pn. zach. od Górnego, na innym wzniesieniu.
Obie miejscowości pierwotnie zbudowała (bądź założyła) Szeera — córka lub wnuczka Efraima (1Kn 7:22-24). Leżały na pd. granicy plemienia Efraima (Joz 16:3, 5), podczas gdy granica Beniamina dochodziła do „góry, która jest na południe od Bet-Choron Dolnego” (Joz 18:13, 14). Z tego wynika, że jedno i drugie miasto było położone na terytorium Efraima. Później Bet-Choron (być może tylko jedno z nich) przekazano synom Kehata z plemienia Lewiego (Joz 21:20, 22; 1Kn 6:68).
Przez oba miasta przechodził ważny szlak z równiny nadbrzeżnej w góry, którym często ciągnęły różne wojska. Podczas podboju Kanaanu Jozue pokonał pięciu królów amoryckich, którzy wspólnie wyruszyli przeciw Gibeonowi, po czym Izraelici „ścigali ich drogą po zboczu Bet-Choron”. Tam wielki grad zesłany przez Jehowę wygubił wielu Amorytów, gdy uciekali „zboczem Bet-Choron” (Joz 10:6-12). Najprawdopodobniej chodzi o zbocze dzielące Bet-Choron Górne od Dolnego, między którymi różnica wysokości wynosi ok. 240 m.
W późniejszych czasach, za panowania Saula, „droga do Bet-Choron” była jedną z trzech, którymi grabieżcze bandy Filistynów wyruszały na rozbój z Michmasz (1Sm 13:16-18). Król Salomon zbudował, czy też umocnił oba miasta, wyposażając je w mury, wrota i zasuwy, zapewne po to, by powstrzymywały najeźdźców z Egiptu lub Filistei (2Kn 8:5). Faraon Sziszak, który napadł na Judę za rządów Rechoboama, wymienił Bet-Choron wśród miast rzekomo zdobytych lub jemu podporządkowanych (1Kl 14:25; 2Kn 12:2-9). Kiedy król judzki Amacjasz przed bitwą z Edomitami odprawił najemników z Efraima, owi rozzłoszczeni żołnierze z północnego królestwa (ze stolicą w Samarii) zaczęli napadać na miasta judzkie aż po Bet-Choron (2Kn 25:5-13).
-
-
Bet-CurWnikliwe poznawanie Pism, tom 1: Aaron-Mazzarot
-
-
BET-CUR
(„dom skały”).
Miasto w górzystym regionie Judy, wymienione między Chalchul a Gedorem (Joz 15:58). Jego nazwa zachowała się w nazwie miejscowości Burdżi as-Sur, chociaż wykopaliska wykazały, że starożytne miasto leżało ok. 0,5 km dalej na pn. zach., w Chirbat at-Tubajka (Bet Sur), ok. 7,5 km na pn. od Hebronu. Gedor jest położony ok. 5 km dalej na pn. pn. zach., a Chalchul — ok. 1,5 km na pd. pd. wsch. Było to jedno z najwyżej usytuowanych miast w Palestynie — jego ruiny znajdują się na wzgórzu o wysokości 1007 m n.p.m. Bet-Cur miało znaczenie strategiczne, gdyż strzegło dróg prowadzących do Mareszy i Libny na zach., a poza tym leżało przy głównej drodze biegnącej z pn. na pd. wzdłuż działu wodnego.
Po podziale królestwa Bet-Cur należało do 15 miast odbudowanych i umocnionych przez króla Rechoboama, by strzegły terytorium Judy i Beniamina przed najazdem (2Kn 11:5-12). Było też jednym z miast, w których zamieszkali Żydzi po powrocie z niewoli babilońskiej (Neh 3:16). W okresie machabejskim Bet-Cur (nazywane wtedy Bet-Sur) odegrało istotną rolę w walkach Żydów z królami Syrii z dynastii Seleucydów; apokryficzna Księga 1 Machabejska opisuje wielkie zwycięstwo nad wojskami syryjskimi odniesione tam przez Judę Machabeusza (165 p.n.e.), który później ponownie umocnił to miasto (1 Machabejska 4:61; 6:26). Jednak w r. 162 p.n.e. zostało ono oblężone przez Syryjczyków i w końcu z powodu braku zapasów żywności skapitulowało (1 Machabejska 6:30-50). Wódz Bakchides umieścił w nim syryjską załogę i jeszcze bardziej je ufortyfikował (1 Machabejska 9:52).
Wykopaliska archeologiczne prowadzone w Bet-Cur w latach 1931 i 1957 odsłoniły ślady silnych obwarowań. Znaleziono też mnóstwo monet pochodzących z czasów od IV do II w. p.n.e., m.in. srebrne monety żydowskie prawdopodobnie z okresu perskiego lub z IV w. p.n.e.
Bet-Cur pojawia się również w 1 Kronik 2:45, w rodowodzie potomków Kaleba, brata Jerachmeela. Powiedziano tam o Maonie, że „był ojcem Bet-Curu”. Według wielu komentatorów określenie Bet-Cur dotyczy miasta noszącego tę nazwę, a zatem Maon był ojcem tych, którzy się tam osiedlili, albo naczelnikiem bądź inną ważną osobą pochodzącą z tego miasta.
-
-
Bet-DagonWnikliwe poznawanie Pism, tom 1: Aaron-Mazzarot
-
-
BET-DAGON
(„dom Dagona”).
1. Miejscowość przydzielona plemieniu Judy (Joz 15:21, 41). Chociaż została wspomniana razem z miastami Szefeli, przypuszcza się, że chodzi o Chirbat Dadżan, leżące na równinach filistyńskich,
-