nienawidzi swego syna, ale miłuje go ten, kto go dogląda z karceniem” (Prz 13:24; 19:18; 29:15; 1Sm 2:27-36).

Jehowa Bóg, ‛Ojciec życia duchowego’ chrześcijan, nie szczędzi „rózgi” swym dzieciom. Natchniony pisarz Listu do Hebrajczyków oznajmił: „Bóg obchodzi się z wami jak z synami. Bo jakiż to syn, którego ojciec nie karci? (...) On zaś czyni to dla naszego pożytku, abyśmy mogli mieć udział w jego świętości” (Heb 12:7, 9, 10). Pragnąc zapewnić zborowi chrześcijańskiemu odpowiednie karcenie, Jehowa powierzył władzę wiernym mężczyznom, w szczególności apostołom. Mieli z niej korzystać ‛ku budowaniu braci, a nie ku burzeniu’ (2Ko 10:1-11). Obejmowała ona prawo do karcenia błądzących. Kiedy zbór w Koryncie odstąpił od prawości i zaczął się zwracać ku ludziom zamiast ku Chrystusowi, Paweł napisał do tamtejszych chrześcijan karcący list i zapytał: „Cóż chcecie? Czy mam do was przyjść z rózgą, czy z miłością i łagodnością ducha?” (1Ko 4:21).

Laska przywódcy, pasterza. Pasterz używał swej laski lub kija, by kierować trzodą, bronić jej i pomagać. Jehowa i Jego Syn, Jezus Chrystus, zapewniają trzodzie Bożej podobną opiekę pasterską. Jehowa często mówił o Izraelu, który pozostawał z Nim w przymierzu, jak o swej trzodzie. Dawid napisał: „Jehowa jest moim Pasterzem. (...) Wiedzie mnie szlakami prawości przez wzgląd na swe imię. Nawet gdy chodzę doliną głębokiego cienia, nie boję się niczego złego, bo ty jesteś ze mną; rózga twoja i twa laska — te mnie pocieszają” (Ps 23:1-4). A Micheasz modlił się: „Paś swój lud twą laską, trzodę swego dziedzictwa” (Mi 7:14; por. Jn 10:11, 14; Heb 13:20; 1Pt 2:25; 5:4).

Miejsce wymienione w najwcześniejszym opisie „granicy Kananejczyka” (Rdz 10:19). Dokładne położenie Laszy nie jest pewne. Mogła leżeć „blisko” Ceboim (NŚ), ale granica mogła też biec koło Ceboim „aż do” Laszy (BT, Bw, BWP). Na podstawie ustaleń Hieronima oraz tradycji żydowskiej często umiejscawia się Laszę w Kalliroe, na wsch. brzegu Morza Martwego, poniżej Wadi Zarka Maʽin. Według innych Lasza to Laisz (Dan).

Miasto kananejskie, którego króla pokonali Izraelici pod wodzą Jozuego (Joz 12:7, 8, 18). Często kojarzy się je z okręgiem pod nazwą Sarona, umiejscawianym przez Euzebiusza z Cezarei między górą Tabor a Morzem Galilejskim. W tym starożytnym miejscu może się znajdować dzisiejsze osiedle Sarona (Szarona), położone ok. 10 km na pd. zach. od Tyberiady.

Zobacz PTAKI.

Zobacz GAŁĄŹ, LATOROŚL.

(hebr. ʼòren).

Wiecznie zielone drzewo (lub krzew), osiągające wysokość do 15 m. Całe drzewo (liście, kora, korzenie i owoce) zawiera olejek od dawna wykorzystywany w medycynie. Liście są podłużne i skórzaste, z wierzchu błyszczące.

Hebrajska nazwa tego drzewa występuje w Biblii tylko raz, w Izajasza 44:14, gdzie zostało wymienione obok innych drzew. Dzieło Lexicon in Veteris Testamenti Libros (L. Koehler i W. Baumgartner, Lejda 1958, s. 88) utożsamia je z drzewem laurowym (Laurus nobilis), nazywanym także wawrzynem szlachetnym (zob. też The Interpreter’s Dictionary of the Bible, red. G. A. Buttrick, 1962, t. 2, s. 293). Rośnie ono w różnych krajach śródziemnomorskich, m.in. na wybrzeżu i w górzystych rejonach w głębi Palestyny.

Starożytni Grecy wykonywali z liści laurowych wieńce, które wkładano na głowy zwycięzcom igrzysk pytyjskich, a także przyznawano jako wyróżnienie pewnym urzędnikom.

(prawdopodobnie od słowa akad. oznaczającego: „krowa” lub od arab. oznaczającego: „dzika krowa”).

Starsza córka Labana, wnuka brata Abrahama. Laban był bratem Rebeki, matki Jakuba, więc Lea była kuzynką Jakuba (Rdz 22:20-23; 24:24, 29; 29:16). Nie wyróżniała się tak pięknym wyglądem jak jej młodsza siostra, Rachela; jej oczy nie miały blasku (Rdz 29:17). A w krajach Wschodu to właśnie błyszczące oczy są jednym z wyznaczników kobiecej urody (por. PnP 1:15; 4:9; 7:4).

Lea została pierwszą żoną Jakuba, gdy Laban oszukał go, dając mu ją w nocy zamiast Racheli, którą on pokochał. Kiedy Jakub potem zaprotestował, Laban wyjaśnił, że miejscowy zwyczaj nie pozwala na wydanie młodszej córki przed starszą. Zgodnie ze wschodnią tradycją obowiązującą oblubienice Lea najwyraźniej miała zasłoniętą twarz, co z pewnością przyczyniło się do powodzenia tego podstępu. W rezultacie Jakub, który przez siedem lat służył za Rachelę, otrzymał jej siostrę. Wprawdzie po tygodniu świętowania z Leą dostał za żonę również Rachelę, ale musiał pracować za nią następne siedem lat (Rdz 29:18-28).

Biblia mówi, że Lea była „znienawidzona” (Rdz 29:31, 33). Jednak według tej samej relacji Jakub „okazywał więcej miłości Racheli niż Lei” (Rdz