a czasem bladozielonym lub niebieskim. Najczęściej spotyka się odcień czerwonawożółty. Nazwa pochodzi od greckiego słowa topázion, które nawiązuje do wyspy Topazos na Morzu Czerwonym, skąd Grecy pozyskiwali topazy znane Pliniuszowi Starszemu i innym dawnym pisarzom. W Hioba 28:19 wspomniano o topazie z krainy Kusz, leżącej nad Morzem Czerwonym.

Topaz umieszczono wśród drogocennych kamieni na „napierśniku sądu”, noszonym przez arcykapłana Aarona. Znajdował się w środku pierwszego rzędu kamieni i wygrawerowano na nim nazwę jednego z 12 plemion izraelskich (Wj 28:2, 15, 17, 21; 39:10). Fundamenty „miasta świętego — Nowej Jerozolimy, zstępującej z nieba od Boga” — „były przyozdobione wszelkim drogocennym kamieniem”; dziewiątym z kolei był topaz (Obj 21:2, 19, 20).

(hebr. ʽarawím [lm.]).

Hebrajska nazwa tego drzewa odpowiada arabskiemu słowu gharab, odnoszącemu się do topoli eufrackiej (Populus euphratica). Z tego powodu współcześni leksykografowie na ogół właśnie tak tłumaczą to hebrajskie określenie, chociaż zarówno topole, jak i wierzby należą do tej samej rodziny drzew i powszechnie występują na Bliskim Wschodzie (zob. L. Koehler i W. Baumgartner, Lexicon in Veteris Testamenti Libros, Lejda 1958, s. 733; A Hebrew and English Lexicon of the Old Testament, red. F. Brown, S. R. Driver i C. A. Briggs, 1980, s. 788; The New Westminster Dictionary of the Bible, red. H. Gehman, 1970, s. 998).

Topole licznie rosną nad brzegami Eufratu (natomiast wierzba występuje tam stosunkowo rzadko), co harmonizuje z treścią Psalmu 137:1, 2, gdzie powiedziano, że płaczący żydowscy wygnańcy wieszali na nich swoje harfy. Małe, delikatne, sercowate liście topoli eufrackiej zwisają z gałązek na spłaszczonych ogonkach i kołyszą się przy najlżejszym podmuchu wiatru, co może się kojarzyć z drżeniem osób płaczących ze smutku.

Topola eufracka występuje też nad rzekami i strumieniami w Syrii i Palestynie, zwłaszcza w dolinie Jordanu. Razem z tamaryszkiem tworzy tam gęste zarośla, a w innych miejscach osiąga wysokość ok. 10-15 m. Wszystkie biblijne wzmianki o topolach mają związek z potokami lub dolinami potoków. Gałęzi topoli używano podczas Święta Szałasów (Kpł 23:40). Rosnące nad rzeką topole zapewniały osłonę potężnemu „Behemotowi” (hipopotamowi) (Hi 40:15, 22), a ich bujne rozrastanie się w obficie nawodnionych miejscach posłużyło w Izajasza 44:3, 4 do zilustrowania szybkiego wzrostu będącego wynikiem błogosławieństw Jehowy i oddziaływania Jego ducha.

W Izajasza 15:7 prorok opisuje pierzchających Moabitów, którzy uciekają ze swymi dobrami „przez topolową dolinę”. Jeżeli kierowali się na pd., co jest najbardziej prawdopodobne, to owa wzmianka może dotyczyć „doliny potoku Zered” (Lb 21:12; Pwt 2:13), która stanowiła pd. granicę Moabu, oddzielającą go od Edomu. „Dolinę potoku Zered” na ogół utożsamia się z Wadi al-Hasaʼ, które uchodzi do Morza Martwego na jego pd. krańcu. W swym dolnym biegu przecina niewielką, gdzieniegdzie nieco podmokłą równinę, na której topole miały sprzyjające warunki do rozwoju (zob. ZERED, DOLINA POTOKU).

Zobacz BROŃ, ZBROJA; SIEKIERA, TOPÓR.

Worek, zwykle skórzany, noszony na ramieniu m.in. przez podróżnych, pasterzy i rolników. Wkładano do niego żywność, odzież i różne zapasy, natomiast pieniądze (złote, srebrne i miedziane) przechowywano w trzosach (Mt 10:9; Mk 6:8). „Torbę pasterską” miał np. Dawid (1Sm 17:40). Gdy Jezus Chrystus wysyłał najpierw 12 apostołów, a potem 70 uczniów, by głosili w Izraelu, powiedział im, żeby nie zabierali ze sobą toreb (Mt 10:5, 9, 10; Łk 9:3; 10:1, 4). Jehowa miał zaspokajać ich potrzeby za pośrednictwem Izraelitów, wśród których panował zwyczaj okazywania gościnności. Na krótko przed swą śmiercią Jezus wskazał, że wskutek sprzeciwu warunki się zmienią, i dlatego polecił swym uczniom zabierać zarówno sakiewkę, jak i torbę. Nie mieli jednak zamartwiać się o potrzeby materialne, lecz najpierw szukać Królestwa Bożego, dając tym dowód, że polegają na Jehowie Bogu i ufają, iż zatroszczy się o nich w służbie (Mt 6:25-34; Łk 22:35, 36).

Zobacz TOI, TOU.

Kiedy apostoł Paweł przestrzegał chrześcijan przed złym towarzystwem (1Ko 15:33), użył greckiego rzeczownika homilía, spokrewnionego z czasownikiem homiléo, oznaczającym m.in. „rozmawiać” (Dz 20:11). Słowo homilía odnosi się do przebywania, rozmawiania z kimś, a czasami także do obcowania płciowego. W greckiej Septuagincie użyto go jako odpowiednika hebrajskich terminów tłumaczonych na „przekonujące słowa” (Prz 7:21) i ‛to, co się należy w małżeństwie’ (Wj 21:10).

Kto chce się cieszyć uznaniem Bożym, szuka towarzystwa osób miłujących prawość i prawdę (2Tm 2:22). Prócz tego ‛przestaje obcować’ (dosł.