rozwijają i pielęgnują wielkoduszną cierpliwość (Heb 6:11-15). Osoby takie cieszą się, że naśladują ten przymiot Boga, że spełniają Jego wolę i zaskarbiają sobie Jego uznanie. Poza tym dzięki swej wielkodusznej cierpliwości mogą pomóc jeszcze innym poznać Boga i zyskać życie wieczne (1Tm 4:16).

Zobacz MAŁŻEŃSTWO.

Ozdobna wiązanka w kształcie koła noszona na głowie. Hebrajskie określenie cefiráh („wieniec”) pojawia się w znaczeniu symbolicznym w proroctwie dotyczącym wyroku wydanego przez Jehowę na Samarię, stolicę Efraima (dziesięcioplemiennego królestwa Izraela). W Samarii było wtedy wielu politycznych „pijaków”, odurzonych myślą o niezależności północnego królestwa od Judy i o przymierzach z Syrią oraz innymi wrogami królestwa judzkiego, reprezentującego władzę Jehowy (zob. Iz 7:3-9). Tak jak pijacy podczas libacji nosili na głowach wieńce z kwiatów, tak też Samaria pyszniła się „wieńcem” swej suwerenności. Była to piękna ozdoba, ale z więdnącego, przemijającego „kwiecia”. Natomiast dla pozostałych ze swego ludu sam Jehowa miał się stać „zdobną koroną i pięknym wieńcem [„diademem”, BT, Bw]” (Iz 28:1-5).

To samo hebrajskie słowo występuje w Ezechiela 7:7, 10. Tłumacze nie są jednak zgodni co do jego znaczenia w tym miejscu. Podobne słowo aramejskie znaczy „poranek” i np. w Biblii gdańskiej w wersetach tych jest mowa o „poranku”. Niektórzy łączą to hebrajskie określenie z pokrewnym rzeczownikiem arabskim i oddają je wyrażeniem „zgubny los” (BT) lub „zły los” (Bp). Jeszcze inni uważają, że wywodzi się ono od rdzenia oznaczającego „chodzić w koło”, i tłumaczą je na „kolej”, w znaczeniu następstwa wydarzeń (Bw, BWP).

W Chrześcijańskich Pismach Greckich — w Dziejach 14:13 — pojawia się słowo stémma („wieniec”) w liczbie mnogiej. Powiedziano tam, że gdy mieszkańcy Listry uznali Pawła i Barnabasa za bogów, kapłan Zeusa przyprowadził do bram miasta byki i przyniósł wieńce, by złożyć ofiary. Być może chcieli włożyć te wieńce na głowę Pawłowi i Barnabasowi (czasami przyozdabiano tak bożki) lub sobie i zwierzętom ofiarnym. Takie wieńce na ogół robiono z liści rośliny poświęconej danemu bogu (Dz 14:8-18; zob. KORONA).

(hebr. cafcafáh).

Drzewo, którego hebrajska nazwa odpowiada arabskiemu słowu safsaf, oznaczającemu „wierzbę”. W Palestynie rosną dwa gatunki wierzb: wierzba biała (Salix alba) i o wiele powszechniejsza wierzba z gatunku Salix acmophylla.

Wspomniane hebrajskie słowo pojawia się w Biblii tylko raz, w Ezechiela 17:5, gdzie o ‛nasionach kraju’ — do których najwyraźniej zaliczono Sedekiasza — powiedziano symbolicznie, że król Babilonu ‛zasadził je jak wierzbę nad rozległymi wodami’. Wierzby można spotkać nad brzegami rzek i płytkich strumieni, a także w innych wilgotnych miejscach, gdzie łatwo zapuszczają korzenie i szybko rosną. Są znacznie niższe od topoli, a gdy występują w postaci krzewów albo drzewek, często tworzą nad potokami gęste zarośla. Uroku dodają im wąskie, długie liście zwisające ze smukłych pędów i gałęzi.

Zobacz MIASTO.

Budowla (lub jej fragment), która góruje nad otoczeniem i której wysokość zwykle przewyższa średnicę. Pierwszą wieżę zaczęto wznosić krótko po potopie, gdy mieszkańcy równiny Szinear oznajmili: „Nuże, zbudujmy sobie miasto oraz wieżę, której szczyt sięgałby niebios” (Rdz 11:2-4). Jak się uważa, miała ona kształt piramidy, podobnie jak odkryte na tych terenach zigguraty, służące do celów religijnych (zob. ARCHEOLOGIA [Babilonia]; BABEL).

Proste wieże budowano w winnicach jako punkty obserwacyjne dla strażników, strzegących winorośli przed złodziejami i zwierzętami (Iz 5:1, 2; Mt 21:33; Mk 12:1).

W obwarowaniach miast stawiano wieże obronne, które wyrastały ponad mur — zwłaszcza w narożnikach i przy bramach (2Kn 26:9; 32:5; Eze 26:4, 9; Sof 1:16; 3:6). Wieże tworzyły niekiedy łańcuch wysuniętych placówek pogranicznych, a na odludnych terenach zapewniały schronienie pasterzom i innym ludziom (2Kn 26:10; 27:4; zob. FORTYFIKACJE; STRAŻNICA).

Wieże często budowano też wewnątrz miasta i wtedy służyły jako twierdze. Taki charakter miały wieże w Szechem, Tebecu i Penuelu (Sdz 8:9, 17; 9:46-54). Ruiny wież miejskich odnaleziono także w Jerychu, Bet-Szan, Lachisz, Megiddo, Micpie i Samarii.

Hebrajskie słowo migdál, czyli „wieża” (Eze 29:10; 30:6), wchodzi w skład niektórych nazw miejscowych, takich jak Migdal-Gad („wieża pomyślności”) oraz Migdal-El („wieża Boga”) (Joz 15:37; 19:38).

Wojska atakujące warowne miasta budowały nieraz „wieże oblężnicze”. Z takich wysokich pozycji strzelano z łuku i miotano kamienie. Niektóre