z niej wrota, bramy, kolumny i instrumenty muzyczne (2Kl 25:13; 1Kn 15:19; Ps 107:16; Iz 45:2); zbroje, tarcze, broń i okowy (1Sm 17:5, 6, 38; 2Sm 22:35; 2Kl 25:7; 2Kn 12:10). Z metalu tego wyrabiano również bożki (Obj 9:20). Podczas ziemskiej służby Jezusa w obiegu były miedziane monety (Mt 10:9). Pismo Święte mówi też o miedzi w sensie przenośnym i symbolicznym (Kpł 26:19; Hi 6:12; Iz 48:4; 60:17; Jer 1:18; Eze 1:7; Dn 2:32; Obj 1:15; 2:18).

W 1 Koryntian 13:1 greckie słowo chalkòs, tłumaczone na „mosiądz” (NŚ) lub „miedź” (Bg, Bp, BT, Bw, BWP, Wk), może się odnosić do gongu.

Zobacz też GÓRNICTWO; LANE MORZE, MIEDZIANE MORZE; METALE, OBRÓBKA; RAFINACJA, RAFINER.

Zobacz GOLGOTA.

Najskrytsze pomieszczenie w przybytku, a potem w świątyni; nazywane też Świętym Świętych (Wj 26:33, przyp. w NW; 1Kl 6:16). W przybytku pomieszczenie to najwyraźniej miało kształt sześcianu o boku 10 łokci (4,5 m). Miejsce Najświętsze w świątyni wybudowanej przez Salomona miało dwukrotnie większe wymiary niż w przybytku, a zatem jego objętość była ośmiokrotnie większa (Wj 26:15, 16, 18, 22, 23; 1Kl 6:16, 17, 20; 2Kn 3:8).

Arcykapłan wchodził do Miejsca Najświętszego jednego dnia w roku, w Dniu Przebłagania; nikomu innemu nie wolno było wchodzić poza zasłonę oddzielającą to pomieszczenie od Miejsca Świętego (Kpł 16:2). Gdy arcykapłan przebywał w Miejscu Najświętszym, otaczały go kolorowe postacie cherubów wyhaftowane na zasłonie i na wewnętrznej tkaninie okrywającej przybytek (Wj 26:1, 31, 33). W świątyni Salomona ściany i sufity były wyłożone drewnem cedrowym i pokryte złotem; poza tym na ścianach znajdowały się płaskorzeźby przedstawiające cherubów, a także palmy, dyniowate ozdoby i kwiaty (1Kl 6:16-18, 29; 2Kn 3:7, 8).

Z Biblii wynika, że w Dniu Przebłagania arcykapłan wchodził do Miejsca Najświętszego trzykrotnie: najpierw z wonnym kadzidłem i złotą kadzielnicą napełnioną węglami z ołtarza, potem z krwią byka, stanowiącego dar ofiarny za grzech plemienia kapłańskiego, a na koniec z krwią kozła — daru ofiarnego za grzech ludu (Kpł 16:11-15; Heb 9:6, 7, 25). Arcykapłan kropił krwią zwierząt ziemię przed złotą Arką Przymierza, na której pokrywie znajdowały się złote cheruby i nad którą unosił się obłok symbolizujący obecność Jehowy (Wj 25:17-22; Kpł 16:2, 14, 15). Obłok ten przypuszczalnie promieniował blaskiem i stanowił jedyne źródło światła w tym pomieszczeniu przybytku, nie było tam bowiem żadnego świecznika.

Gdy przybytek znajdował się na pustkowiu, nad Miejscem Najświętszym za dnia unosił się obłok, a w nocy słup ognia, widoczny w całym obozie izraelskim (Wj 13:22; 40:38; Lb 9:15; por. Ps 80:1).

Brak Arki w późniejszych świątyniach. Nie wiadomo, kiedy i w jakich okolicznościach zaginęła Arka Przymierza. Gdy w 607 r. p.n.e. Babilończycy splądrowali i zburzyli świątynię, najwyraźniej nie zabrali Arki, bo nie wymieniono jej wśród zrabowanych wtedy sprzętów (2Kl 25:13-17; Ezd 1:7-11). W drugiej świątyni, zbudowanej przez Zerubbabela, i w późniejszej, bardziej okazałej świątyni Heroda w Miejscu Najświętszym nie było już Arki Przymierza. Kiedy umierał Jezus, Bóg okazał swój gniew, sprawiając, że rozdarła się z góry na dół gruba, ciężka zasłona oddzielająca Miejsce Najświętsze od Miejsca Świętego. Kapłani usługujący w Miejscu Świętym mogli wtedy zajrzeć do Miejsca Najświętszego i przekonać się, że nie było tam Arki symbolizującej obecność Boga. Zdarzenie to potwierdzało, że ofiary przebłagalne składane przez żydowskiego arcykapłana nie miały odtąd wartości i że służba kapłanów z plemienia Lewiego przestała być potrzebna (Mt 23:38; 27:51; Heb 9:1-15).

Znaczenie symboliczne. W Miejscu Najświętszym namiotu spotkania, czyli przybytku, znajdowała się Arka Przymierza; jej pokrywa z dwoma złotymi cherubami symbolizowała tron Boga. A zatem całe Miejsce Najświętsze wyobrażało siedzibę Jehowy Boga — samo niebo. Tak właśnie wyjaśnił znaczenie tego pomieszczenia apostoł Paweł w swym natchnionym Liście do Hebrajczyków, gdzie porównał coroczne wejście arcykapłana izraelskiego do Miejsca Najświętszego z wejściem większego Arcykapłana, Jezusa Chrystusa, do miejsca wyobrażanego przez to pomieszczenie, by raz na zawsze złożyć ofiarę za grzechy. Paweł powiedział: „Do drugiej części [czyli do Miejsca Najświętszego] wchodzi raz w roku sam arcykapłan, nie bez krwi, którą ofiaruje za siebie i za grzechy ludu wynikające z nieświadomości. (...) Tenże namiot jest przykładem na czas wyznaczony, który już nastał (...). Kiedy jednak przyszedł Chrystus jako arcykapłan dóbr, które miały nastać, wtedy przez większy i doskonalszy namiot, nie uczyniony rękami, to jest nie z tego stworzenia, wszedł on raz na zawsze — ale nie z krwią kozłów i byczków, lecz z własną krwią — do miejsca świętego i uzyskał dla nas wiecznotrwałe wyzwolenie. Dlatego było konieczne, żeby symboliczne wyobrażenia rzeczy w niebiosach zostały oczyszczone tymi środkami