1. Ojciec Gedaliasza, jednego z książąt judzkich odpowiedzialnych za wrzucenie Jeremiasza do cysterny (Jer 38:1, 4, 6).

2. Książę, jeden z wysłanników króla Sedekiasza, którzy mieli zapytać Jeremiasza o przyszłość Jerozolimy (Jer 21:1, 2). Prosił też króla o wydanie Jeremiasza na śmierć (Jer 38:1, 4, 6). W obu fragmentach tekstu nazwano Paszchura „synem Malkijasza”. „Paszchur, syn Malkijasza” występuje także w genealogii rodu kapłanów, którzy wrócili z niewoli babilońskiej (1Kn 9:12; Neh 11:12). Jeśli książę Paszchur rzeczywiście był kapłanem, od niego mogli wziąć nazwę „synowie Paszchura” (poz. 4).

3. Kapłan, „syn [lub dalszy potomek] Immera, (...) naczelny pełnomocnik w domu Jehowy”. Źle usposobiony do proroctw Jeremiasza, uderzył go i zakuł w dyby, z których uwolnił go następnego dnia. Dlatego Jehowa poprzez Jeremiasza zapowiedział Paszchurowi wygnanie i śmierć w Babilonie i stosownie do tego zmienił mu imię na „Trwoga Dookoła” (hebr. Magòr missawíw) (Jer 20:1-6). Wyrażenie to występuje w Księdze Jeremiasza szereg razy (Jer 6:25; 20:3, 10; 46:5; 49:29).

4. „Synowie Paszchura” to członkowie kapłańskiego domu patriarchalnego; w 537 r. p.n.e. 1247 z nich wróciło z wygnania razem z kapłanem Jeszuą (Ezd 2:1, 2, 36, 38; Neh 7:41). Sześciu poślubiło cudzoziemki, które jednak odesłali po przybyciu Ezdrasza w 468 r. p.n.e. (Ezd 10:22, 44; zob. poz. 2).

5. Kapłan lub przodek kapłana, który za czasów namiestnika Nehemiasza potwierdził umowę zabraniającą poślubiania cudzoziemek (Neh 9:38; 10:1, 3, 8).

Port w Licji, gdzie prawdopodobnie w r. 56 n.e. apostoł Paweł i jego towarzysze podróży przesiedli się na statek płynący do Fenicji (Dz 21:1, 2). Patarę utożsamia się dziś ze starożytnymi ruinami w wiosce Gelemis, położonej na górzystym pd.-zach. wybrzeżu Azji Mniejszej, ok. 10 km na wsch. od ujścia rzeki Ksantos (Koca Çay). Był to główny port obsługujący miasta leżące w dolinie rzeki Ksantos, a zawijały tam statki m.in. z Italii, Egiptu i Syrii.

W Dziejach 21:1 niektóre starożytne rękopisy po wzmiance o Patarze dodają „i do Miry”. Jeśli dodatek ten jest autentyczny, to statek płynący z Miletu albo ominął Patarę, albo zatrzymał się w tamtejszym porcie, ale Paweł i inni przesiedli się na drugi statek dopiero w Mirze.

Wyspa, na którą zesłano apostoła Jana „za mówienie o Bogu i świadczenie o Jezusie” (Obj 1:9). Tam właśnie otrzymał Objawienie. Według starożytnej tradycji Jan, zesłany na wyspę Patmos przez Domicjana, został po jego śmierci (96 n.e.) zwolniony (Euzebiusz z Cezarei, Historia kościelna, III, 18⁠¹, 23⁠⁶).

Patmos leży na Morzu Ikaryjskim (będącym częścią Morza Egejskiego), ok. 55 km od zach. wybrzeża Azji Mniejszej, a zatem jakieś 60 km na zach. pd. zach. od Miletu i niecałe 240 km od wszystkich siedmiu zborów, do których skierowano orędzia zawarte w 2 i 3 rozdz. Objawienia. Ta mała wyspa wulkaniczna ma bardzo nieregularną linię brzegową, jest skalista i dość jałowa. Obecnie uprawia się tam jednak pszenicę, oliwki i winorośl. Najwyraźniej ze względu na swe odosobnienie służyła za miejsce zesłania dla więźniów, podobnie jak inne wyspy na Morzu Egejskim.

Chrześcijanin ze zboru w Rzymie, którego Paweł pozdrowił w swym liście (Rz 16:14).

Nazwa zazwyczaj kojarzona z Egiptem (hebr. Micrájim) (Eze 30:13, 14). Większość uczonych łączy ją z egipskim wyrażeniem oznaczającym „kraj południa”, najprawdopodobniej określającym Górny Egipt. Z reguły przyjmuje się, że Górny Egipt zaczynał się nieco na pd. od Memfis i obejmował dolinę Nilu aż do Syene (współczesny Asuan) przy pierwszej katarakcie. Słowa z Izajasza 11:11 zapowiadające powrót izraelskich wygnańców z ‛Egiptu (Micraim), Patros i Kusz’ zdają się potwierdzać, że Patros leżało w Górnym Egipcie i graniczyło od pd. z Kusz (starożytna Etiopia). Podobne zestawienie zawiera asyryjska inskrypcja króla Asarhaddona, w której wymieniono „Egipt (Musur), Paturisi i Nubię [Kusu, czyli Kusz]” (Ancient Near Eastern Texts, red. J. Pritchard, 1974, s. 290).

W Ezechiela 29:14 Patros nazwano „ziemią ich [Egipcjan] pochodzenia”. Najwyraźniej poświadcza to egipska tradycja, na którą powołuje się Herodot (Dzieje, II, 4, 15, 99), pisząc, że w Górnym Egipcie, a dokładniej w okolicach Teb, znajdowała się siedziba pierwszego w kraju króla, Mina (Menesa) — choć warto zaznaczyć, iż w dokumentach egipskich nie natrafiono na to imię. Podobny pogląd wyraża Diodor Sycylijczyk (I w. p.n.e.) (Bibliotheca historica, I, 45, 1). Egipska tradycja przekazana przez tych greckich historyków może być dalekim echem prawdziwej relacji historycznej przedstawionej w Biblii: o Micraimie (którego imię stało się synonimem Egiptu) i o jego potomkach, m.in. Patrusim (Rdz 10:13, 14).

Po spustoszeniu Judy przez Nebukadneccara ocalali Żydzi uciekli do Egiptu. Wśród miejsc, w których zamieszkali, wymieniono Migdol, Tachpanches, Nof (miasta leżące w Dolnym Egipcie) oraz „ziemię Patros” (Jer 44:1). Ponieważ wdali się tam w bałwochwalstwo, Jehowa ich potępił i ostrzegł przed nadciągającym atakiem Nebukadneccara (Nebukadreccara) na Egipt (Jer 44:15, 26-30). Papirusy z V w. p.n.e. poświadczają, że na Elefantynie, wyspie na pd. krańcu starożytnego Egiptu, w pobliżu Syene, istniała kolonia żydowska.

(„z [należący do] Patros”).

Piąte imię z listy potomków Micraima, syna Chama (Rdz 10:6, 13, 14; 1Kn 1:11, 12). Jest prawdopodobnie liczbą mnogą nazwy Patros (Eze 29:14). Wynikałby stąd wniosek, że plemię Patrusim osiedliło się lub dominowało w Górnym Egipcie.

Miasto w Edomie będące siedzibą króla Hadara (Hadada) (Rdz 36:31, 39; 1Kn 1:43, 50). Obecnie nie wiadomo, gdzie leżało.

(hebr. tukkijím [lm.]).

Duży ptak z rodziny kurowatych (bażantowatych) wielkości indyka. Samiec pawia (Pavo muticus i Pavo cristatus) słynie z olśniewającego ubarwienia, a zwłaszcza z imponującego trenu, który tworzą opalizujące zielone i złote pióra ozdobione wielkimi niebieskimi okami. W dowolnej chwili ptak może rozłożyć tren, tworząc półkolisty wachlarz sięgający po obu stronach do ziemi. Kiedy nim potrząsa, pióra szeleszczą i mienią się kolorami tęczy. Także szyja i pierś mają piękną, zielonkawoniebieską barwę o metalicznym połysku. Ze względu na niezwykły wdzięk paw był bardzo ceniony już w starożytności.

Flota okrętów Tarszisz należąca do króla Salomona raz na trzy lata odbywała wyprawę, z której przywoziła „złoto i srebro, kość słoniową i małpy, i pawie” (1Kl 10:22). Co prawda część okrętów Salomona pływała do Ofiru (najwyraźniej w okolice Morza Czerwonego; 1Kl 9:26-28), niemniej w 2 Kronik 9:21 wspomniane towary, m.in. właśnie pawie, wymieniono w kontekście okrętów, które „wyruszały do Tarszisz” (prawdopodobnie w Hiszpanii). Dlatego nie jest pewne, skąd sprowadzano pawie. Jak się przyjmuje, te piękne ptaki, spotykane powszechnie w Indiach i Sri Lance, pochodzą z pd.-wsch. Azji. Część badaczy wiąże ich hebrajską nazwę (tukkijím) ze słowem tokej, które w języku starotamilskim oznacza pawia. Być może flota Salomona kupowała pawie w jakimś ośrodku handlowym, który leżał na jej szlaku, a utrzymywał kontakty z Indiami. Interesującą informację podaje też F. Drimmer w książce The Animal Kingdom (1954, t. II, s. 988): „Przez stulecia uczeni uważali, że w Afryce nie ma pawi — znanym domem tych ptaków były Indie i pd.-wsch. Azja. Przyrodnicy musieli zrewidować swe poglądy, gdy w 1936 r. w Kongu Belgijskim odkryto pawia kongijskiego [Afropavo congensis]”.

Niektórzy wolą łączyć hebrajskie słowo tukkijím z egipskim ky, określającym pewien gatunek małpy.

(z łac.: „mały”).

1. Izraelita z plemienia Beniamina, apostoł Jezusa Chrystusa (Ef 1:1; Flp 3:5). Chociaż prawdopodobnie od dzieciństwa nosił dwa imiona: hebrajskie Saul i rzymskie Paweł (Dz 9:17; 2Pt 3:15), zapewne postanowił posługiwać się rzymskim imieniem ze względu na powierzone mu zadanie głoszenia dobrej nowiny nie-Żydom (Dz 9:15; Gal 2:7, 8).

Paweł urodził się w Tarsie, ważnym mieście w Cylicji (Dz 21:39; 22:3). Jego rodzice byli Hebrajczykami i najwyraźniej wyznawali judaizm faryzejski (Dz 23:6; Flp 3:5). Paweł od urodzenia był obywatelem rzymskim (Dz 22:28); jego ojciec mógł otrzymać obywatelstwo za jakieś zasługi. Być może od niego Paweł nauczył się wyrabiania namiotów (Dz 18:3). Ale w Jerozolimie kształcił się u uczonego faryzeusza Gamaliela, co sugeruje, że pochodził ze znamienitej rodziny (Dz 5:34; 22:3). Znał co najmniej dwa języki, grecki i hebrajski (Dz 21:37-40). W czasie pełnienia służby misjonarskiej nie był żonaty (1Ko 7:8). Mniej więcej w tym okresie, a może też wcześniej, siostra Pawła i jej syn mieszkali w Jerozolimie (Dz 23:16-22).

Apostoł Paweł miał zaszczyt napisać więcej ksiąg (a dokładniej listów) wchodzących w skład Chrześcijańskich Pism Greckich niż ktokolwiek inny. Otrzymał też nadprzyrodzone wizje (2Ko 12:1-5) i za sprawą ducha świętego mówił wieloma językami obcymi(1Ko 14:18).

Prześladowanie chrześcijan, nawrócenie i początki służby. Biblia po raz pierwszy wspomina o Pawle (Saulu) jako o „młodym mężczyźnie”, u którego stóp złożyli szaty wierzchnie fałszywi świadkowie biorący udział w kamienowaniu Szczepana, ucznia Chrystusa (Dz 6:13; 7:58). Paweł pochwalał zamordowanie Szczepana i powodowany źle ukierunkowaną gorliwością dla tradycji żydowskiej, zaczął gnębić innych