wojowników asyryjskich (2Kl 18:14, 17-35; 19:8-13, 32-35; Iz 36:1-20; 37:8-13, 33-36).

Oblężenie Lachisz ukazano na płaskorzeźbie z pałacu Sancheriba w Niniwie. Widać na niej, że miasto było otoczone podwójnym murem z wieżami w regularnych odstępach, a pobliskie wzgórza obfitowały w palmy, winorośl i figowce. Scenie, na której widać, jak Sancherib odbiera łupy z Lachisz, towarzyszy następująca inskrypcja: „Sennacheryb, król świata, władca Asyrii, zasiada na tronie-nîmedu i dokonuje przeglądu łupów [zabranych] z Lakisz [La-ki-su]” (Encyklopedia biblijna, Vocatio, Warszawa 1999, s. 653).

Zdobyte przez Babilończyków. Gdy Babilończycy pod wodzą Nebukadneccara najechali Judę (609-607 p.n.e.), Lachisz i Azeka były dwoma ostatnimi z warownych miast, które zostały zdobyte przed upadkiem Jerozolimy (Jer 34:6, 7). Z tego okresu prawdopodobnie pochodzą tzw. listy z Lakisz (zapisane na glinianych skorupach; 18 takich tekstów znaleziono w Tall ad-Duwajr w r. 1935, a 3 kolejne w r. 1938). Jeden z nich, będący najwyraźniej meldunkiem z posterunku skierowanym do dowódcy wojskowego Lachisz, brzmi: „Patrzymy na sygnały z Lakisz według rozkazów, które mój pan wydał, ponieważ nie możemy już dostrzec sygnałów z Azeka”. Notatka ta sugeruje, że Azeka upadła i dlatego nie ma już stamtąd żadnych sygnałów. Co ciekawe, niemal wszystkie czytelne listy zawierają zwrot: „Niech Jahwe sprawi, by pan mój usłyszał wiadomość o pokoju!” Wynika stąd, że powszechnie posługiwano się wtedy imieniem Bożym (S. Gądecki, Archeologia biblijna, Gniezno 1994, t. 1, s. 338).

Po 70-letnim okresie spustoszenia Judy i Jerozolimy Lachisz zostało ponownie zasiedlone przez powracających wygnańców żydowskich (Neh 11:25, 30).

Prorocza wzmianka. W Micheasza 1:13 skierowano do Lachisz proroczą wypowiedź: „Zaprzęgnij rydwan w rumaki, mieszkanko Lachisz. Była ona początkiem grzechu dla córy syjońskiej, bo w tobie znaleziono bunty Izraela”. Słowa te stanowią część orędzia zapowiadającego porażkę i sugerują, by Lachisz przygotowało się do walki. Pismo Święte nigdzie indziej nie wspomina o „grzechu” Lachisz. Niewykluczone, że w mieście tym narodziła się jakaś forma bałwochwalstwa praktykowana w Jerozolimie. Ale ów grzech mógł też mieć związek z poleganiem na koniach i rydwanach, które być może sprowadzano do Lachisz z Egiptu.

Miasto judzkie na terenie Szefeli (Joz 15:20, 33, 40). Utożsamia się je zazwyczaj z Chirbat al-Lahm (Chorbat Lechem), leżącym ok. 5 km na wsch. od Lachisz.

(„mój chleb”).

Brat Goliata Gittyty. W 1 Kronik 20:5 powiedziano m.in., że podczas wojny z Filistynami „Elchanan, syn Jaira, zabił Lachmiego, brata Goliata Gittyty”. Niemniej równoległe sprawozdanie z 2 Samuela 21:19 podaje: „Elchanan, syn Jaare-Oregima Betlejemczyka, zabił Goliata Gittytę”. Wydaje się jednak, że w tym drugim wersecie przepisywacz błędnie odczytał ʼet-lachmí (po pol. „Lachmiego”; hebr. ʼet wskazuje jedynie, że wyraz „Lachmi” stanowi dopełnienie orzeczenia) jako bet hallachmí („Betlejemczyka”). Tak więc tekst oryginalny przypuszczalnie brzmiał: „zabił Lachmiego”, jak w 1 Kronik 20:5. W takim wypadku oba wersety byłyby w tej sprawie zgodne. Lachmi mógł być bratem Goliata, którego uśmiercił Dawid. Ale jest też możliwe, że istniało dwóch Goliatów (zob. GOLIAT).

1. Efraimita, przodek Jozuego (Jehoszui) (1Kn 7:22, 26, 27).

2. Lewita z rodu Gerszona; niektórzy jego potomkowie byli głowami domów patriarchalnych (1Kn 23:7-9; 26:21). Najwyraźniej nosił też imię Libni (Wj 6:17).

(„należący do Boga; Boży”).

Lewita, ojciec Eliasafa, który podczas wędrówki Izraelitów przez pustkowie był naczelnikiem domu patriarchalnego Gerszonitów (Lb 3:24).

Potomek Judy i drugi z wymienionych z imienia dwóch synów Jachata (1Kn 4:1, 2).

(„lew”).

1. Mężczyzna pochodzący z Gallim, ojciec Paltiego (Paltiela), któremu Saul dał za żonę swą córkę Michal, będącą wcześniej małżonką Dawida (1Sm 25:44; 2Sm 3:15).

2. Miasto na pn. Kanaanu zburzone przez Danitów, a następnie odbudowane pod nazwą Dan (Sdz 18:27-29); zwane też Leszem (Joz 19:47; zob. DAN 3).

(„lew”).

Miejscowość na terytorium Beniamina, którą F.-M. Abel utożsamił z miejscem o nazwie ʽIsawija, leżącym ok. 2,5 km na pn. pn. wsch. od Wzgórza Świątynnego w Jerozolimie (Géographie de la Palestine, Paryż 1938, t. II, s. 368). Kiedy Izajasz zapowiadał nadejście