kurierów na rączych koniach do 127 prowincji swego imperium, rozciągającego się od Indii po Etiopię. Dokumenty, które mieli dostarczyć, uprawniały Żydów do tego, by 13 dnia miesiąca Adar, czyli prawie dziewięć miesięcy później, podjęli walkę we własnej obronie (Est 8:9-14).

Srebrzyste zabarwienie włosów spowodowane utratą pigmentu, do której dochodzi na skutek przemian chemicznych w organizmie. Zdarza się, że ktoś siwieje przedwcześnie. Zazwyczaj jednak jest to oznaka podeszłego wieku i właśnie w takim kontekście występuje w hebrajskim tekście Biblii czasownik siw („siwieć”) oraz pojawiający się częściej rzeczownik sewáh („siwizna; siwowłosy; starość”) (Rut 4:15; 1Sm 12:2; 1Kl 2:6, 9; Hi 15:10; Ps 71:18). Na przykład o Abrahamie, Gedeonie i Dawidzie powiedziano, że dożyli „późnej starości [sewáh]” (Rdz 15:15; 25:8; Sdz 8:32; 1Kn 29:28).

W Biblii wspomniano o atutach zarówno wieku młodzieńczego, jak i sędziwego: „Pięknem młodzieńców jest ich moc, a wspaniałością starców jest ich siwizna” (Prz 20:29). To ostatnie twierdzenie dotyczy zwłaszcza osób, które wiernie służą Jehowie: „Siwizna jest koroną piękna, gdy się ją znajduje na drodze prawości” (Prz 16:31). „Zasadzeni w domu Jehowy (...) wciąż będą się mieć dobrze, choć już okryci siwizną” (Ps 92:13, 14). Bóg ich nie opuści (Iz 46:4). W swoim prawie nakazał: „Przed siwym włosem winieneś wstać i masz okazywać względy osobie starca” (Kpł 19:32).

Proces siwienia nie jest zależny ani od płci, ani od naturalnego koloru włosów — czy są one jasne, czy ciemne. Już dawno temu zauważono, że człowiek nie może powstrzymać ani cofnąć siwienia. Nawiązał do tego Jezus, gdy mówił, że nie wolno przysięgać na swą głowę (Mt 5:36).

Farby do włosów nie są wcale nowym wynalazkiem, używali ich już starożytni Grecy i Rzymianie. Jak donosi Józef Flawiusz, Herod Wielki podobno farbował włosy, by ukryć swój wiek (Dawne dzieje Izraela, XVI, VIII, 1).

W hebrajskiej części Pisma Świętego występuje wyraz cur, który odnosi się do skały lub głazu, oraz wyraz sélaʽ, oznaczający urwistą skałę. Obu użyto zarówno w sensie dosłownym, jak i przenośnym. Można je znaleźć obok siebie w 2 Samuela 22:2, 3 i w Psalmie 18:2: „Jehowa jest mą urwistą skałą (...). Bóg mój jest moją skałą”.

W Biblii zachowały się nazwy niektórych skał. Na przykład ludzie Gedeona zabili midianickiego księcia Oreba przy skale zwanej Oreb; z pewnością nazwano ją tak po tym zdarzeniu (Sdz 7:25; Iz 10:26). Wspomniano też o urwistej skale Etam, przy której przez jakiś czas mieszkał Samson (Sdz 15:8), oraz o zębach skalnych Bocec i Sene, skąd Jonatan i jego giermek zaatakowali placówkę filistyńską (1Sm 14:4, 5). W Meriba niedaleko Kadesz (było też inne Meriba, leżące koło Refidim w górzystym rejonie Horebu; Wj 17:7) Mojżesz i Aaron tak się rozgniewali na Izraelitów, że gdy wydobyli dla nich wodę ze skały, nie uświęcili imienia Jehowy (Lb 20:11-13; Ps 106:32, 33; zob. MASSA 2; MERIBA 1 i 2).

Znaczenie przenośne. W sensie przenośnym określenie „skała” opisuje cechy Jehowy: jako Ojca Izraela (Pwt 32:18), jako twierdzy (2Sm 22:32, 33; Iz 17:10), jako bezpiecznego wzniesienia i schronienia dla swego ludu (Ps 62:7; 94:22) oraz jako jego wybawienia (Pwt 32:15; Ps 95:1). Niektórzy za swą „skałę” uznawali fałszywych bogów (Pwt 32:37). W innych wypadkach „skała” ogólnie symbolizuje bezpieczne miejsce, gdzie można się ukryć i schronić (Iz 2:10, 19, 21). W Izajasza 8:14 powiedziano proroczo o Chrystusie Jezusie, że jest „skałą”, o którą się potkną „oba domy Izraela” (por. Mt 21:42-44).

W przypowieści Jezusa o siewcy miejsca skaliste, na które padła część ziaren, określono greckim przymiotnikiem petròdes — spokrewnionym z rzeczownikiem pétros (Mt 13:3-5, 20). Ów rzeczownik jest także używany jako imię własne Piotr (Jn 1:42). W dziele Vine’s Expository Dictionary of Old and New Testament Words (1981, t. 4, s. 76) czytamy na temat tego słowa: „Pétros oznacza fragment skały, oddzielny głaz lub kamień — w przeciwieństwie do wyrazu pétra, oznaczającego masyw skalny”. A w książce Word Studies in the New Testament (1957, t. I, s. 91) M. R. Vincent tak pisze o użyciu wyrazu pétros: „W klasycznej grece słowo to oznacza odłamek skały, jak na przykład u Homera, gdzie Ajaks rzuca w Hektora kamieniem, (...) a Patrokles chwyta i ukrywa w ręku ostry kamień”.

Greckie słowo trachýs, przetłumaczone na „wyboisty” (Łk 3:5), dotyczy w Dziejach 27:29 poszarpanych, ostrych skał przybrzeżnych.

Inne słowo greckie, spilás, najwyraźniej odnosi się do skały albo rafy ukrytej pod wodą. Użył go Juda, by opisać pewnych ludzi, którzy wślizgnęli się do zboru chrześcijańskiego, mając nieczyste pobudki. Tak jak niewidoczne skały są zagrożeniem dla statków, tak owi ludzie stanowili prawdziwe niebezpieczeństwo dla pozostałych członków zboru. Juda powiedział o nich: „To skały ukryte pod