-
GallimWnikliwe poznawanie Pism, tom 1: Aaron-Mazzarot
-
-
GALLIM
(„kopce”).
Miejsce pochodzenia Paltiego, któremu Saul po wygnaniu Dawida dał za żonę swą córkę Michal (1Sm 25:44). Być może chodzi o to samo Gallim, którego mieszkańcy setki lat później głośno rozpaczali z powodu zbliżającej się armii asyryjskiej pod wodzą Sancheriba (Iz 10:24, 30). Część uczonych identyfikuje Gallim z Chirbat Kakul (Chorbat Kaʽkul), położonym ok. 4,5 km na pn. pn. wsch. od Wzgórza Świątynnego.
-
-
GallioWnikliwe poznawanie Pism, tom 1: Aaron-Mazzarot
-
-
GALLIO
Prokonsul Achai. Przed jego fotelem sędziowskim Żydzi oskarżyli Pawła o ‛zaszczepianie ludziom innego przekonania w sprawie oddawania czci Bogu’. Gallio jednak oświadczył, że w grę nie wchodzi pogwałcenie prawa rzymskiego, i odmówił rozpatrzenia tej skargi. Wtedy tłum zaczął bić Sostenesa, przełożonego synagogi, ale Gallio wcale się tym nie przejął (Dz 18:12-17).
Według źródeł świeckich Gallio urodził się blisko początku I w. n.e. w miejscowości Corduba (obecnie Kordowa) na terenie Hiszpanii. Jego ojcem był Seneka Starszy (Retor), a młodszym bratem — Seneka Młodszy (Filozof). Gallio nazywał się najpierw Lucjusz Anneusz Nowatus, lecz gdy został adoptowany przez retora Lucjusza Juniusza Galliona, przyjął jego nazwisko.
W ustaleniu czasu urzędowania Galliona w Achai pomaga inskrypcja znaleziona w Delfach (Dz 18:12). Wprawdzie jej tekst był niepełny i wymagał rekonstrukcji, ale bez wątpienia zawierał wzmiankę o „[Lucjuszu Ju]niuszu Gallionie, (...) prokonsulu”. Historycy na ogół są zgodni, że jest to list od cesarza Klaudiusza i że występująca w nim liczba 26 dotyczy 26. aklamacji imperatorskiej Klaudiusza. (To właśnie on przywrócił Achai status samodzielnej prowincji, odpowiadającej przed senatem i mającej prokonsula). Przypuszcza się, że list ten pochodzi z pierwszej połowy 52 r., bo jak wynika z innych inskrypcji, 27. aklamacja Klaudiusza nastąpiła przed 1 sierpnia 52 r. Według pewnej inskrypcji karyjskiej oraz napisu na rzymskim akwedukcie Aqua Claudia 26. i 27. aklamacja imperatorska Klaudiusza miała miejsce w 12 roku pełnienia przezeń funkcji trybuna, tzn. między 25 stycznia 52 r. a 24 stycznia 53 r. A zatem Gallio był prokonsulem Achai prawdopodobnie od lata 51 r. do lata 52 r. (urząd ten obejmowano zazwyczaj z początkiem lata na rok), chociaż niektórzy uczeni opowiadają się za następną kadencją.
Fragment inskrypcji z imieniem Galliona (ΓΑΛΛΙΩΝ)
-
-
Gałąź, latoroślWnikliwe poznawanie Pism, tom 1: Aaron-Mazzarot
-
-
GAŁĄŹ, LATOROŚL
Gałąź to pęd wyrastający z pnia drzewa. Różne hebrajskie i greckie słowa użyte w Biblii tłumaczy się na „gałąź”, „gałązka”, „latorośl”, „odrośl”, „konar”, „liście” i „wierzchołek [drzewa]”. Gałęzie drzew odgrywały pewną rolę w religii Izraelitów. Podczas Święta Szałasów, obchodzonego w siódmym miesiącu, zwanym Etanim lub Tiszri, mieszkali oni w szałasach zrobionych z gałęzi palm, drzew oliwnych, mirtów i topoli (Kpł 23:40; Neh 8:15).
Gdy Jezus wjeżdżał do Jerozolimy 9 Nisan 33 r. n.e., Żydzi, którzy przybyli do miasta na Paschę i Święto Przaśników, witali go jako króla Izraela i pozdrawiali, machając gałęziami palmowymi (Jn 12:12, 13). Podobnie członkowie „wielkiej rzeszy” z wizji Jana opisanej w 7 rozdz. Objawienia trzymają w rękach gałęzie palmowe i swe wybawienie przypisują Bogu zasiadającemu na tronie oraz Barankowi (Obj 7:9, 10).
Znaczenie przenośne. Jezus wychowywał się w niewielkiej miejscowości Nazaret, której nazwa prawdopodobnie znaczy „miasto-latorośl”. Nawiązując do wypowiedzi z Izajasza 11:1, apostoł Mateusz wskazał, że nazywanie Jezusa Nazarejczykiem (przypuszczalnie od hebr. nécer: „latorośl”) było spełnieniem zawartego tam proroctwa (Mt 2:23).
Apostoł Paweł przyrównał zbór Żydów, którzy byli naturalnymi kandydatami do udziału w niebiańskim Królestwie, do drzewa oliwnego z określoną ilością gałęzi wyrastających z pnia. Ponieważ tylko nieliczni z nich przyjęli Chrystusa, a większość go odrzuciła, te naturalne gałęzie zostały „wyłamane”, a w ich miejsce wszczepiono gałęzie z dzikiego drzewa oliwnego (ludzi z narodów, czyli pogan). W ten sposób pełna liczba ustalona przez Boga została skompletowana i obejmuje zarówno Żydów, jak i pogan (Rz 11:17-24).
-