w lesie i najwyraźniej będą uciekać przez Temę, którą wezwano, by dostarczyła uciekinierom wody i żywności (Iz 21:11-15; Jer 49:8). Podobnie jak Edom, Dedan miał w końcu zostać zmuszony do ‛picia z kielicha wina złości’ Jehowy (Jer 25:15, 21, 23).

Uczeni łączą Dedan z oazą Al-Ula, leżącą ok. 120 km na pd. zach. od Tajmy (Temy).

Pozostałe wzmianki o Dedanie nie pozwalają wnioskować, czy chodzi o lud chamicki, czy semicki. Na przykład w Ezechiela 27:15, 20 powiedziano, że Dedan handlował z Tyrem. Poza tym miał upatrywać dla siebie korzyści w planowanym przez Goga z Magog złupieniu ludu Bożego (Eze 38:13).

Zobacz DZIESIĘĆ SŁÓW.

(„dziesięciogród”).

Związek lub liga dziesięciu miast (od gr. déka: „dziesięć” i pòlis: „miasto”). Nazwa ta odnosiła się też do obszaru, na którym leżała większość z tych miast (Mt 4:25).

Po podboju Syrii i Palestyny przez Aleksandra Wielkiego (ok. 332 p.n.e.) powstały tam kolonie greckie, w których najwidoczniej osiedlili się weterani z armii Aleksandra, a potem imigranci mówiący po grecku. Kolonie te często zakładano na terenie dawnych miast żydowskich, ale niekiedy też w nowych miejscach, zwłaszcza na wsch. od Jordanu. Za panowania syryjskich Seleucydów i egipskich Ptolemeuszów przeżywały one rozkwit, lecz powstanie państwa żydowskiego pod rządami Machabeuszów (po 168 p.n.e.) poważnie zagroziło ich względnej niezależności. Chociaż niewątpliwie mieszkało w nich wielu Żydów, stanowiły ośrodki greckiej kultury i administracji, co było całkowicie sprzeczne z celami Machabeuszów. Kiedy w r. 63 p.n.e. Pompejusz Wielki podbił i zreorganizował Palestynę, te hellenistyczne miasta znalazły się pod ochroną Rzymian i zyskały uprzywilejowaną pozycję. Wprawdzie podlegały Rzymowi oraz władzom prowincji Syrii, a także musiały płacić podatki i posyłać mężczyzn do służby wojskowej, ale mogły bić własną monetę i zachowały znaczną autonomię.

Powstanie związku. Prawdopodobnie między podbojem Pompejusza a śmiercią Heroda Wielkiego (ok. 1 p.n.e.) dziesięć z tych hellenistycznych miast utworzyło luźny związek znany jako Dekapol. Chodziło zapewne o nawiązanie bliskich stosunków handlowych oraz obronę przed antyhellenistycznymi ruchami z Palestyny lub agresywnymi koczowniczymi plemionami z pustynnych regionów położonych dalej na wsch. Określenie „Dekapol” po raz pierwszy pojawia się w Chrześcijańskich Pismach Greckich oraz w dziełach Józefa Flawiusza i Pliniusza Starszego (wszystkie z I w. n.e.). Chociaż Pliniusz przyznaje, że istniały