(Szelomit). Jak się wydaje, oficjalne imię babilońskie Zerubbabela brzmiało Szeszbaccar (Ezd 1:8, 11; 5:14, 16; por. Ezd 3:8).

W 537 r. p.n.e., po uwolnieniu z niewoli babilońskiej, Zerubbabel poprowadził ostatek Żydów do Jerozolimy i Judy (Ezd 2:1, 2; Neh 7:6, 7; 12:1; MAPA, t. 2, s. 332). Jako namiestnikowi ustanowionemu przez króla Cyrusa, powierzono mu złote i srebrne święte naczynia, które przed laty zabrał ze świątyni Nebukadneccar (Ezd 5:14, 15). W Jerozolimie pod kierownictwem Zerubbabela i arcykapłana Jeszui w siódmym miesiącu (Etanim, inaczej Tiszri — wrzesień/październik) wzniesiono ołtarz świątynny (Ezd 3:1, 2), a w drugim miesiącu (Ziw, inaczej Ijar — kwiecień/maj) drugiego roku, czyli r. 536 p.n.e., rozpoczęła się właściwa budowa świątyni (Ezd 3:8). Zerubbabel, Jeszua i naczelnicy domów patriarchalnych dostrzegli złe pobudki nie-Żydów, którzy chcieli przyłączyć się do tej budowy, dlatego powiedzieli im: „Nic wam do naszej budowy domu naszego Boga, bo my sami będziemy wspólnie budować dla Jehowy, Boga Izraela, jak nam nakazał Król Cyrus, król Persji” (Ezd 4:1-3).

Owi nie-Żydzi wciąż jednak próbowali zniechęcić budowniczych świątyni, aż w 522 r. p.n.e. zdołali doprowadzić do wydania oficjalnego zakazu prac. Po dwóch latach Zerubbabel i Jeszua (Jozue) pod wpływem zachęt proroków Aggeusza i Zachariasza odważnie wznowili budowę świątyni pomimo zakazu (Ezd 4:23, 24; 5:1, 2; Ag 1:1, 12, 14; Za 1:1). Później dokumenty odnalezione w archiwach perskich potwierdziły, że budowa jest zgodna z prawem (Ezd 6:1-12). Przez cały ten czas prorocy Aggeusz i Zachariasz udzielali zachęt Zerubbabelowi i zapewniali go o przychylności Boga (Ag 2:2-4, 21-23; Za 4:6-10). W 515 r. p.n.e. świątynia została ukończona (Ezd 6:13-15). Za czasów namiestnika Zerubbabela zadbano również o potrzeby Lewitów: śpiewacy i odźwierni otrzymywali przydziały „według codziennego zapotrzebowania” (Neh 12:47).

(prawdopodobnie od rdzenia oznaczającego: „oliwka; drzewo oliwne”).

Lewita, potomek Ladana z rodu Gerszonitów. Stał na czele domu patriarchalnego i powierzono mu opiekę nad skarbami świątynnymi (1Kn 23:7-9; 26:22).

(od rdzenia oznaczającego: „oliwka; drzewo oliwne”).

Potomek Beniamina poprzez Jediaela i Bilhana (1Kn 7:6, 10).

Jeden z siedmiu dworzan, których król Aswerus wysłał, żeby przyprowadzili do niego Waszti (Est 1:10, 11).

Najwyższy z bogów czczonych przez politeistycznych Greków, odpowiednik rzymskiego Jowisza (Jupitera). Zeusa uznawano za boga nieba, pana wiatru, chmur, deszczu i gromów, który rozporządzał tymi siłami natury zarówno w pożytecznych, jak i niszczycielskich celach. Według starożytnego poety Homera był silniejszy niż wszyscy pozostali bogowie razem wzięci (Iliada, VIII, 1-25). Jednakże nie uważano go za najwyższego w sensie absolutnym; niekiedy opisywano, jak padał ofiarą podstępu i musiał ulec woli bogiń losu i przeznaczenia.

Mity dotyczące Zeusa relacjonują wydarzenia związane z jego narodzinami, dzieciństwem i zdobyciem władzy, lecz najwięcej uwagi poświęcają jego licznym romansom. Opowiadają, jak uwodził boginie i ziemskie kobiety i miał z nimi wiele nieślubnych dzieci. Zaskakujące jest więc, że sam zabił Jazjona (śmiertelnika) za niemoralne stosunki z boginią Demeter. Ale ciągłe zdrady Zeusa nie były jedynym problemem trapiącym jego małżeństwo z Herą. Czuł się on tak udręczony ciągłym łajaniem przez żonę, że nieraz gorzko się na to użalał przed zgromadzeniem bogów.

Czasami dochodziło do konfliktu między kultem tego fałszywego boga a czystym wielbieniem Jehowy. Król Antioch IV Epifanes, chcąc zniszczyć religię żydowską, nakazał sprofanować świątynię w Jerozolimie i poświęcić ją Zeusowi Olimpijskiemu. Donosi o tym apokryficzna Księga 2 Machabejska 6:1, 2.

Kiedy w I w. n.e. apostoł Paweł w towarzystwie Barnabasa uzdrowił w Listrze ułomnego człowieka, tamtejsi mieszkańcy uznali ich za bogów; Pawła utożsamili z Hermesem, a Barnabasa z Zeusem. Kapłan Zeusa przyprowadził nawet byki i przyniósł wieńce, by wraz z tłumem złożyć ofiary (Dz 14:8-13). W Listrze rzeczywiście czczono obu tych bogów, co potwierdzają dwie starożytne inskrypcje odkryte w 1909 r. w pobliżu tego miasta. Jedna wspomina o „kapłanach Zeusa”, a druga o „Hermesie Najwyższym” i „Zeusie, bogu słońca” (The International Standard Bible Encyclopaedia, red. J. Orr, 1960, t. III, s. 1944).

Statek, którym Paweł jako więzień odpłynął z Malty, miał figurę dziobową „Synowie Zeusa”; chodziło o braci bliźniaków — Kastora i Polluksa (Dz 28:11).

W mitologii greckiej i rzymskiej synami Zeusa, czyli Dioskurami, byli bliźniacy Kastor i Polluks, których Zeusowi urodziła Leda. Uważano ich m.in. za opiekunów żeglarzy, ratujących ich z opresji na morzu. Wierzono, że