Chrystusa, która dokonuje rzeczywistego przebłagania (Heb 9:11-14; 10:3, 4).

Znaczenie przenośne i prorocze. Włosy Szulamitki przyrównano do stada kóz, być może ze względu na ich lśniący czarny kolor lub na jej gęste loki (PnP 4:1; 6:5). Niewielka armia Izraela w porównaniu z wojskiem Syryjczyków przypominała „dwie trzódki kóz” (1Kl 20:27). Kozy czasami obrazowały ludzi, zwłaszcza przeciwstawiających się Jehowie (Iz 34:6, 7; por. Jer 51:40; Eze 34:17; Za 10:3). W przypowieści Jezusa o owcach i kozach wyobrażają osoby, które nie chciały wyświadczać dobra jednemu z najmniejszych spośród jego braci (Mt 25:31-46).

Kozioł z proroctwa Daniela symbolizował mocarstwo greckie (grecko-macedońskie) (Dn 8:5-8, 21). W związku z tym w dziele The Imperial Bible-Dictionary (red. P. Fairbairn, Londyn 1874, t. I, s. 664) powiedziano: „Warto zauważyć, że sami Macedończycy uznawali go [kozła] za symbol swego narodu. Do dziś istnieją zabytki, na których widnieje ten symbol; np. na jednym z pilastrów w Persepolis przedstawiony jest kozioł z ogromnym rogiem na czole oraz Pers trzymający ten róg, co miało wskazywać na zależność Macedonii od Persji” (Persowie podporządkowali sobie Macedonię pod koniec VI w. p.n.e.).

Koziorożec. Hebrajskie słowo jeʽelím, tłumaczone na „koziorożce” (NŚ) lub „kozice” (BT), jest na ogół odnoszone do koziorożca nubijskiego (Capra ibex nubiana), który zamieszkuje góry i ma duże, karbowane, zagięte do tyłu rogi. Zwierzę to dobrze się czuje w wysokich górach (Ps 104:18), gdzie z wdziękiem porusza się po stromych poszarpanych zboczach i wąskich półkach skalnych. W czasie ciąży samice przebywają w miejscach trudno dostępnych dla ludzi. Być może do tego nawiązano w Hioba 39:1. Zadane tam pytanie podkreśla, że zwierzęta te są niezależne od człowieka i że nie ogląda on narodzin ich młodych.

W 24 rozdz. 1 Samuela opisano pościg Saula za Dawidem w skalistych okolicach En-Gedi (co znaczy „źródło koźlęcia”) po zach. stronie Morza Martwego. Dawida i jego ludzi szukano „na nagich skałach, gdzie żyją koziorożce” (1Sm 24:2). Zwierzęta te widywano tam nawet w czasach współczesnych.

W Przysłów 5:18, 19 użyto formy żeńskiej: jaʽaláh. Żonę młodości przyrównano do „uroczej kozicy” (a ściślej, samicy koziorożca), zapewne ze względu na wdzięk tego zwierzęcia.

W Powtórzonego Prawa 14:4, 5, gdzie wymieniono zwierzęta nadające się na pokarm, hebrajskie określenie ʼakkò oddano jako „koziorożec” (Bp, BT, BWP, NŚ). Zdaniem wielu uczonych odnosi się ono do tego samego zwierzęcia, co jeʽelím, czyli do koziorożca nubijskiego.

Córka midianickiego naczelnika Cura. W czasie, gdy 24 000 Izraelitów poniosło śmierć za uprawianie nierządu w związku z Baalem z Peor, Kozbi, przyprowadzona przez Symeonitę Zimriego do jego namiotu, zginęła razem z nim z rąk Pinechasa, który przebił ją dzidą przez jej narządy rozrodcze (Lb 25:1, 6-9, 15, 18). Wkrótce potem stracił życie również jej ojciec (Lb 31:7).

(prawdopodobnie: „kłamca”).

Miejscowość w Judzie, gdzie osiedlili się potomkowie Szeli, syna Judy (1Kn 4:21, 22). Większość uczonych utożsamia Kozebę z Achzibem wspomnianym w Rodzaju 38:5 („Kezib”, BT; „Kezyba”, Bw) i Jozuego 15:44 („Akzib”, BT); na tej podstawie przypuszczają, że chodzi o Tall al-Bajda (Chorbat Lawnin), 5 km na zach. pd. zach. od Adullamu. Najwyraźniej również do mieszkańców Kozeby odnosi się stwierdzenie: „Byli to garncarze” (1Kn 4:23; zob. ACHZIB 1).

(hebr. zémer).

Zwierzę z rodziny krętorogich podobne do kozy; ma charakterystyczne hakowato zagięte rogi i słynie ze zwinnego i pewnego poruszania się nawet w wysokich górach. Dorosły samiec osiąga 80 cm wysokości w kłębie i może ważyć ponad 30 kg. Latem kozice mają płową sierść, która na zimę ciemnieje. W Prawie Mojżeszowym wymieniono je wśród zwierząt nadających się na pokarm (Pwt 14:5).

Nie ma pewności, jakie dokładnie zwierzę określa hebrajski wyraz zémer; bywa on tłumaczony różnie: „kozica” (BT, BWP, NŚ), „dzika koza” (Bp), „sarna” (Bw), „kózka skalna” (Bg), a nawet „żyrafa” (Wk). Hebrajski rdzeń, od którego pochodzi słowo zémer, może być spokrewniony z arabskim określeniem zamara („skakać; uciekać”), co wskazywałoby na skoczne, płochliwe zwierzę podobne do gazeli. Niektórzy zoolodzy twierdzą, że kozica (Rupicapra rupicapra) nigdy nie występowała na terenie Palestyny. Warto jednak zauważyć, że w Karpatach i na Kaukazie spotyka się lokalne odmiany kozic, możliwe więc, że kiedyś jakaś odmiana zamieszkiwała też góry Libanu.

Zobacz KOZA.

Hebrajskie słowo saʽír (dosł. „owłosiony; włochaty”) określa kozę, kozła lub koźlę (Kpł 16:18; Lb 7:16). Jednakże zdaniem większości tłumaczy w czterech wersetach (Kpł 17:7; 2Kn 11:15; Iz 13:21;