Ze względu na ważną funkcję pełnioną w bramie miejskiej Hiob budził szacunek nawet u sędziwych mężczyzn i książąt (Hi 29:5-11). Jako bezstronny sędzia, kierował się sprawiedliwością; stawał w obronie wdów i był niczym ojciec dla „chłopca nie mającego ojca”, dla uciśnionych i dla tych, którzy nie mieli wspomożyciela (Hi 29:12-17). Wystrzegał się niemoralności, chciwego materializmu oraz bałwochwalstwa i hojnie wspierał ubogich i potrzebujących (Hi 31:9-28).

Nieskazitelna lojalność Hioba. Szatan zakwestionował lojalność Hioba wobec Boga. Wówczas Jehowa, pewny lojalności swego sługi, a zarazem świadomy, że potrafi mu wynagrodzić wszelkie cierpienia, pozwolił Szatanowi w pełni go wypróbować, z wyjątkiem odebrania mu życia. Choć Szatan — używając różnych sposobów — pozbawił Hioba stad i sług, a potem dzieci (Hi 1:13-19), ten ani razu nie oskarżył Boga o niegodziwość czy zło. Nie odwrócił się od Niego nawet pod naciskiem innych, w tym również własnej żony (Hi 1:20-22; 2:9, 10). Wypowiadał się o Bogu zgodnie z prawdą (Hi 42:8). Przyjął skarcenie za to, że skwapliwie usiłował udowodnić własną prawość, a zapomniał o oczyszczeniu z zarzutów Boga (Hi 32:2). W końcu zaś wyznał przed Nim swe grzechy (Hi 42:1-6).

Jehowa miłował Hioba. Gdy więc ten okazał się wierny w próbie, ustanowił go kapłanem dla jego trzech towarzyszy, którzy się z nim spierali, i przywrócił mu poprzednią pozycję. Hiob znów miał wspaniałe dzieci (zapewne z tą samą żoną) oraz majątek dwa razy większy niż wcześniej. Wszyscy jego krewni i dawni znajomi przychodzili wyrazić mu szacunek i wręczyć prezenty (Hi 42:7-15). Za swego życia Hiob doczekał się potomków do czwartego pokolenia (Hi 42:16).

Za pośrednictwem proroka Ezechiela Bóg wskazał na Hioba jako na przykład prawości (Eze 14:14, 20). Jego wytrwałe znoszenie cierpień stanowi wzór dla chrześcijan, a szczęście, jakiego zaznał w końcowych latach życia, uwydatnia tkliwe uczucia i miłosierdzie Jehowy (Jak 5:11). Relacja z ciężkich przeżyć Hioba ogromnie pokrzepia i wzmacnia chrześcijan; księga nosząca jego imię uwypukla i pomaga zrozumieć wiele zasad biblijnych.

Zarówno uczeni żydowscy, jak i wczesnochrześcijańscy uznają za pisarza tej księgi Mojżesza. Styl i język fragmentów poetyckich poświadczają, że oryginał powstał w języku hebrajskim. Część napisana prozą wykazuje liczne podobieństwa do Pięcioksięgu, co przemawia właśnie za Mojżeszem. Historię cierpień Hioba mógł on poznać podczas 40-letniego pobytu w Midianie, a o końcowym okresie jego życia mógł się dowiedzieć w r. 1473 p.n.e., gdy Izrael w drodze do Ziemi Obiecanej znalazł się w pobliżu krainy Uc.

Układ księgi. Księga Hioba nie ma sobie podobnych, gdyż po większej części składa się z dyskusji między prawdziwym sługą Jehowy Boga a trzema ludźmi, którzy wprawdzie twierdzili, iż Mu służą, lecz w swych próbach skorygowania Hioba opierali się na błędnych poglądach. Mylnie sądzili, że dosięgła go kara Boża za jakiś potajemny rażący grzech. Idąc tym tokiem rozumowania, w gruncie rzeczy stali się jego prześladowcami (Hi 19:1-5, 22). Dyskusja składa się z trzech serii wystąpień każdego z czterech uczestników — jedynie w ostatniej rundzie nie zabiera głosu Cofar, uciszony argumentami Hioba. Potem wszyscy zostają skorygowani przez Elihu, będącego rzecznikiem Jehowy, a na koniec przez samego Boga.

A zatem czytając lub cytując tę księgę, trzeba pamiętać, że wywody Elifaza, Bildada i Cofara są błędne. Ci trzej towarzysze Hioba czasami wypowiadają prawdziwe twierdzenia, lecz podają je w złym kontekście bądź mylnie uzasadniają. Taką właśnie taktyką posłużył się Szatan wobec Jezusa Chrystusa, gdy „wziął go do miasta świętego i postawił na blanku świątyni, i powiedział do niego: ‚Jeżeli jesteś synem Bożym, rzuć się w dół; jest bowiem napisane: „Aniołom swoim wyda nakaz co do ciebie i będą cię nosili na rękach, byś nigdy nie uderzył stopą o kamień”’. Jezus rzekł do niego: ‚Jest jeszcze napisane: „Jehowy, twego Boga, nie wolno ci wystawiać na próbę”’” (Mt 4:5-7).

Towarzysze Hioba mówili, iż Bóg karze niegodziwych. I jest to zgodne z prawdą (2Pt 2:9). Ale wyciągnęli z tego wniosek, że wszelkie cierpienia są skutkiem jakichś grzechów, że są karą wymierzaną przez Boga. Stąd też jeśli ktoś cierpi, to musiał dopuścić się rażącego grzechu. Nie mówili więc prawdy o Bogu (Hi 42:7). Rzucali na Niego oszczerstwa. Przedstawiali Go jako kogoś wyzutego z miłosierdzia. Utrzymywali, że nie ma upodobania w prawym człowieku i że nie ufa swym sługom, nawet aniołom. Jest to sprzeczne z licznymi wypowiedziami biblijnymi, w myśl których Jehowa miłuje swoich sług. Dowód zaufania do swych wiernych czcicieli dał np. podczas rozmów z Szatanem, kiedy to skierował uwagę na Hioba i — głęboko przekonany o jego lojalności — pozwolił Diabłu poddać go próbie. Warto jednak zauważyć, że chronił życie Hioba (Hi 2:6). Chrześcijański pisarz Jakub tak skomentował Jego postępowanie wobec Hioba: „Jehowa jest bardzo tkliwy w uczuciach i miłosierny” (Jak 5:11).

Znaczenie. Księga Hioba w połączeniu z Rodzaju 3:1-6 i innymi wersetami ma zasadnicze znaczenie dla wyjaśnienia nie tylko wielkiej kwestii spornej dotyczącej prawowitości zwierzchnictwa Boga, lecz także tego, jaki związek ma z nią lojalność Jego ziemskich sług. Hiob nie rozumiał tej kwestii, ale mimo to nie pozwolił, by trzej towarzysze podkopali w nim wiarę we własną nieskazitelność (Hi 27:5). Nie pojmował, dlaczego spadły na niego nieszczęścia, skoro nie był zatwardziałym grzesznikiem. Przy tym za bardzo się usprawiedliwiał, niewątpliwie pod wpływem nieustannych oskarżeń swoich rozmówców. Niesłusznie też nalegał, żeby Bóg wyjaśnił mu, czemu cierpi — a przecież powinien wiedzieć, iż nikt nie ma prawa pytać Jehowy: „Dlaczego tak mnie uczyniłeś?” (Rz 9:20). Mimo to Jehowa miłościwie udzielił mu odpowiedzi zarówno przez swego sługę Elihu, jak i osobiście — przemawiając z wichru. Księga ta wyraźnie zatem uzmysławia, jak niewłaściwe są próby samodzielnego usprawiedliwiania się przed Bogiem (Hi 40:8).

Autentyczność i wartość. O Hiobie wspominają Ezechiel i Jakub (Eze 14:14, 20; Jak 5:11). Mocnym argumentem na rzecz kanoniczności tej księgi jest to, że Żydzi stawiali ją na równi z innymi natchnionymi księgami Pism Hebrajskich, chociaż jej bohater nie był Izraelitą.

Chyba najbardziej przekonującym dowodem autentyczności Księgi Hioba jest jej zgodność z resztą Biblii. Dużo też można się z niej dowiedzieć o wierzeniach i zwyczajach społeczeństwa patriarchalnego. Co więcej, porównanie jej z innymi natchnionymi wypowiedziami ogromnie pomaga badaczom Biblii lepiej zrozumieć zamierzenia Jehowy. Wiele poruszonych w niej myśli znajduje swe odpowiedniki w rozmaitych wersetach — niektóre wymieniono w załączonej tabeli.