Jehowa potrafi uchronić Izraelitów przed dolegliwościami, które dotknęły Egipcjan. Jehowa dał wówczas Izraelitom „przepis”: Jeśli będą posłuszni swemu Bogu, unikną dolegliwości, jakie sprowadził On na Egipcjan (Wj 15:25, 26).

Obozowisko Mara jest zazwyczaj utożsamiane z ʽAjn Hawara, znajdującym się 80 km na pd. pd. wsch. od współczesnego Suezu, kilka km w głąb lądu od Morza Czerwonego.

1. Jeden z repatriantów, którzy powrócili do Jerozolimy i Judy w 537 r. p.n.e. po 70-letnim wygnaniu w Babilonie (Ezd 2:1, 2). Należał do szanowanych przywódców izraelskich, którzy towarzyszyli Zerubbabelowi, i został wymieniony na wstępie wpisów rodowodowych nowo osiedlonej społeczności mieszkańców Judy (Neh 7:5-7).

2. „Syn Jaira, syna Szimeja, syna Kisza Beniaminity” (Est 2:5); kuzyn i opiekun Estery, starszy od niej wiekiem (Est 2:7). Znamy go wyłącznie z biblijnej Księgi Estery, w której opowiedziano o ważnej roli, jaką odegrał w dziejach imperium perskiego w początkach V w. p.n.e. Wiele przemawia za tym, że jest jej pisarzem.

Niektórzy powątpiewają w autentyczność tej księgi lub w istnienie Mardocheusza. Uważają, że musiałby on mieć co najmniej 120 lat, a jego piękna kuzynka byłaby o 100 lat młodsza, lecz zarzut ten opiera się na mylnym założeniu, jakoby z Estery 2:5, 6 wynikało, iż Mardocheusz udał się na wygnanie do Babilonu wraz z królem Jechoniaszem. Tymczasem we wspomnianych wersetach nie chodzi o dzieje Mardocheusza, lecz o jego rodowód. Tym, „który został uprowadzony na wygnanie”, mógł być Kisz — pradziadek lub nawet jeszcze dalszy przodek Mardocheusza. Inne wyjaśnienie jest takie: Mardocheusz urodził się na wygnaniu, ale zgodnie z biblijnym sposobem wyrażania myśli można powiedzieć, że „został uprowadzony” w 617 r. p.n.e., ‛będąc w lędźwiach swych praojców’ (por. Heb 7:9, 10).

Lojalny sługa króla. Mimo iż Mardocheusz należał do wygnańców żydowskich, był w służbie królewskiej. Usłyszał, że król perski Aswerus oddalił królową Waszti i że z całego państwa sprowadza się wszystkie piękne, młode dziewice, spomiędzy których ma zostać wyłoniona jej następczyni. Wśród kandydatek znalazła się Estera, kuzynka Mardocheusza, dziewczyna „ślicznej postaci oraz pięknego wyglądu”, która jednak nie wyjawiła swego żydowskiego pochodzenia (Est 2:7, 8). Właśnie ją wybrano na królową. Mardocheusz dalej pełnił swe obowiązki i „siadywał w bramie królewskiej”. Kiedyś się dowiedział, że dwaj dworzanie, Bigtan i Teresz, zmówili się, aby podnieść rękę na króla Aswerusa. Ostrzegł więc władcę za pośrednictwem Estery, co zostało uznane za dowód lojalności i zapisane „w księdze dziejów” (Est 2:21-23).

Nie chce się kłaniać Hamanowi. Wkrótce potem Aswerus uczynił pierwszym ministrem Agagitę Hamana i nakazał, by wszyscy w bramie królewskiej padali na twarz przed nowo mianowanym dostojnikiem. Mardocheusz stanowczo wzbraniał się przed tym, wyjaśniając, iż jest Żydem (Est 3:1-4). Powołanie się na tę okoliczność dowodzi, że jego zachowanie wynikało z więzi łączącej go z Jehową Bogiem, któremu jako Żyd był całkowicie oddany. Nie uważał padnięcia na twarz przed Hamanem za zwykły pokłon do ziemi, jaki w przeszłości niektórzy Izraelici składali ważnym osobistościom na znak uznawania ich wysokiego stanowiska i władzy (2Sm 14:4; 18:28; 1Kl 1:16). Odmowa oddania pokłonu miała w tym wypadku mocne uzasadnienie. Haman był prawdopodobnie Amalekitą, a Jehowa oznajmił, że „będzie toczył wojnę z Amalekiem z pokolenia na pokolenie” (Wj 17:16; zob. HAMAN). Mardocheusz nie kierował się zatem względami politycznymi, ale niezłomną lojalnością wobec Boga.

Haman wpadł we wściekłość, którą jeszcze spotęgowało odkrycie, iż Mardocheusz jest Żydem. Zapałał taką nienawiścią, że nie potrafił się cieszyć władzą ani zaszczytami, dopóki Mardocheusz zasiadał w bramie i odmawiał oddania mu pokłonu. Pragnął się zemścić, i to nie tylko na nim — skłonił więc króla do wydania dekretu nakazującego wytracenie w państwie perskim całego ludu Mardocheusza (Est 3:5-12).

Przyczynia się do uratowania Izraela. Kiedy wydano rozporządzenie o unicestwieniu wszystkich Żydów w imperium, Mardocheusz wyraził przekonanie, że Estera została wyniesiona do godności królewskiej akurat w tym czasie właśnie po to, by ocalić Żydów. Uświadomił jej, jak wielka odpowiedzialność na niej spoczywa, i polecił błagać króla o łaskę i pomoc. Estera podjęła się tego zadania, choć narażała własne życie (Est 4:7 do 5:2).

W samą porę dla Żydów i samego Mardocheusza (bo chodziło o jego lojalność wobec króla) dręczony bezsennością Aswerus za sprawą Boga skierował swą uwagę na urzędową księgę z zapisem dziejów państwa. W ten sposób przypomniał sobie, że Mardocheusz nie został nagrodzony za