Małżeństwo a zmartwychwstanie. Grupa niewierzących w zmartwychwstanie przeciwników Jezusa chciała go wprawić w zakłopotanie pewnym pytaniem. Odpowiadając, Jezus wyjaśnił, że „poczytani za godnych dostąpienia owego systemu rzeczy oraz zmartwychwstania spośród umarłych ani się nie żenią, ani nie wychodzą za mąż” (Łk 20:34, 35; Mt 22:30).

Znaczenie symboliczne. Na kartach Pisma Świętego Jehowa niejednokrotnie mówi o sobie jako o Małżonku narodu izraelskiego (Iz 54:1, 5, 6; 62:4). Kiedy więc Izrael buntował się przeciw Niemu, dopuszczając się bałwochwalstwa lub innych grzechów, nazywano to nierządem uprawianym przez niewierną żonę i stanowiącym podstawę do rozwodu (Iz 1:21; Jer 3:1-20; Oz 2).

W 4 rozdz. Listu do Galatów apostoł Paweł przyrównuje naród izraelski do niewolnicy Hagar, będącej nałożnicą Abrahama, a samych Żydów do jej syna, Ismaela. Tak jak Ismael był synem drugorzędnej żony Abrahama, tak też Żydzi byli dziećmi drugorzędnej „żony” Jehowy, narodu izraelskiego związanego z Nim przymierzem Prawa. Natomiast do żony Abrahama, Sary, będącej kobietą wolną, apostoł Paweł przyrównał „Jerozolimę górną” — symboliczną „niewiastę” Jehowy. Duchowymi dziećmi tej wolnej „niewiasty” są chrześcijańscy pomazańcy (Gal 4:21-31; por. Iz 54:1-6).

Jehowa Bóg, Ojciec Jezusa Chrystusa, podobnie jak niegdyś Abraham, nadzoruje wybór oblubienicy dla swego Syna. Nie jest nią żadna ziemska kobieta, lecz zbór chrześcijański (Rdz 24:1-4; 2Ts 2:13; 1Pt 2:5). Pierwsi członkowie tego zboru zostali przedstawieni Jezusowi przez „przyjaciela oblubieńca”, czyli Jana Chrzciciela, którego Jehowa posłał przed swoim Synem (Jn 3:28, 29). Ta zbiorowa oblubienica stanowi ciało Chrystusa, „jest z nim jednym duchem” (1Ko 6:17; Ef 1:22, 23; 5:22, 23). Panna młoda w Izraelu kąpała się i przystrajała i tak samo Jezus Chrystus ‛oczyszcza kąpielą’ swą oblubienicę, aby była doskonale czysta, bez plamy i bez skazy (Ef 5:25-27). Jak wynika z Psalmu 45 oraz 21 rozdz. Objawienia, jest ona przepięknie przyozdobiona dla swego małżonka

W Księdze Objawienia Jehowa przepowiedział też, że gdy zbliżą się zaślubiny Jego Syna, oblubienica będzie przygotowana i przystrojona w jasny, czysty, delikatny len. Zaproszonych na wieczerzę zaślubin Baranka nazwano szczęśliwymi (Obj 19:7-9; 21:2, 9-21). Ostatniej nocy przed swą śmiercią Jezus ustanowił uroczystość Wieczerzy Pańskiej, zwaną Pamiątką, i nakazał uczniom ją obchodzić (Łk 22:19). Mieli to robić, „aż on przybędzie” (1Ko 11:26). Tak jak w starożytności oblubieniec przychodził do domu oblubienicy i zabierał ją od rodziców do mieszkania, które przygotował dla niej w domu swego ojca, tak Jezus Chrystus przybywa i zabiera swych namaszczonych naśladowców z ich dotychczasowego ziemskiego mieszkania, żeby byli tam, gdzie on — w domu jego Ojca w niebie (Jn 14:1-3).

Zobacz LEWIRACKIE, MAŁŻEŃSTWO.

W starożytności „mamka” (hebr. menéket; Rdz 24:59; 35:8; Wj 2:7, „kobieta karmiąca”; 2Kl 11:2; 2Kn 22:11; Iz 49:23) zastępowała matkę w karmieniu dziecka piersią. Na przykład Debora była mamką Rebeki, a później została jej służącą i niewykluczone, że nawet po śmierci swej pani dalej usługiwała rodzinie (Rdz 24:59, 67; 35:8). Natomiast zadanie piastunki polegało na opiekowaniu się dziećmi, ludźmi chorymi lub starymi. Zajęcie to mogły wykonywać osoby obojga płci — zarówno mężczyźni (hebr. ʼomén; Lb 11:12; Iz 49:23, „opiekunowie”), jak i kobiety (hebr. ʼoménet; 2Sm 4:4). Taką piastunką była Noemi, która już w podeszłych latach opiekowała się swym wnukiem Obedem, a także piękna dziewica imieniem Abiszag, która pielęgnowała króla Dawida (Rut 4:13, 16, 17; 1Kl 1:1-4).

W 1 Tesaloniczan 2:7 apostoł Paweł przyrównał siebie i swoich towarzyszy do „karmiącej matki” (gr. trofòs). Podkreślił w ten sposób, że byli naprawdę delikatni wobec swych macedońskich współwyznawców.

Zobacz BOGACTWO.

(prawdopodobnie: „utuczony; wypasiony”).

1. Naczelnik amorycki, który wraz ze swymi braćmi Anerem i Eszkolem pomógł Abrahamowi pokonać króla Kedorlaomera i jego sojuszników. Wsparli oni Abrahama najwyraźniej dlatego, że wcześniej zawarli z nim przymierze (Rdz 14:13, 24).

2. Miejsce utożsamiane na ogół z Ramat al-Chalil, położonym ok. 3 km na pn. od Hebronu, choć niektórzy na podstawie Rodzaju 23:17 sądzą, że leżało bardziej na zach. (zob. MACHPELA). Było to główne miejsce pobytu Abrahama, a także Izaaka (przynajmniej przez jakiś czas). Obaj zostali pogrzebani wraz z żonami w pobliskiej jaskini Machpela, która stała się też miejscem pochówku Jakuba i Lei (Rdz 13:18; 35:27; 49:29-33;