swego symbolicznego męża, Jehowy Boga, by ponownie nawiązać z Nim bliską więź.

„To, czego pragną kobiety”. W proroctwie Daniela o „królu północy” powiedziano: „Na Boga swoich ojców nie będzie zważał; nie będzie też zważał na to, czego pragną kobiety, ani na żadnego innego boga, lecz nad każdego będzie się wywyższał. Ale na swoim miejscu będzie oddawał chwałę bogu twierdz” (Dn 11:37, 38). „Kobiety” mogą tu wyobrażać narody, które niczym słabsze naczynia podlegają „królowi północy” i mu usługują. Mają one swych bogów i chciałyby oddawać im cześć, lecz „król północy” nie zwraca na to uwagi i wielbi boga militaryzmu.

Symboliczne „szarańcze”. W wizji z Objawienia 9:1-11 powiedziano o symbolicznych „szarańczach”, że mają włosy „jak włosy kobiet”. Według Biblii długie włosy kobiety stanowią znak jej podporządkowania wobec męża jako swej głowy. A zatem wzmianka o włosach „szarańczy” musi oznaczać, że ci, których one wyobrażają, są podporządkowani przedstawionemu w tej wizji królowi i wodzowi (zob. ABADDON).

144 000 „tych, którzy się nie skalali z niewiastami”. W Objawieniu 14:1-4 napisano o 144 tysiącach, że stoją z Barankiem na górze Syjon, że zostali „kupieni z ziemi” i że „są to ci, którzy się nie skalali z niewiastami; w rzeczywistości są dziewicami”. Łączy ich z Barankiem bliższa więź niż kogokolwiek innego, gdyż tylko oni potrafią opanować „nową pieśń”. To by sugerowało, że tworzą „oblubienicę” Baranka (Obj 21:9). Skoro stoją z nim na niebiańskiej górze Syjon, muszą być osobami duchowymi. Okoliczność, iż się „nie skalali z niewiastami” i są „dziewicami”, nie oznacza, że nigdy nie byli związani węzłem małżeńskim, gdyż Biblia nie wymaga, by osoby należące do 144 000 współdziedziców Chrystusa pozostawały na ziemi w stanie wolnym (1Tm 3:2; 4:1, 3). Nie znaczy to także, że grono to stanowią wyłącznie mężczyźni, ponieważ w odniesieniu do tych współdziedziców powiedziano, iż „nie ma mężczyzny ani kobiety” (Gal 3:28). A zatem musi tu chodzić o symboliczne niewiasty, zapewne o organizacje religijne, jak Babilon Wielki i jej „córki”, czyli religie fałszywe (Obj 17:5). Gdyby chrześcijanie się do nich przyłączali, istotnie by się kalali. Ten symboliczny opis harmonizuje z wymaganiem podanym w Prawie, według którego arcykapłan w Izraelu mógł pojąć za żonę tylko dziewicę, a przecież Jezus Chrystus jest większym Arcykapłanem Jehowy (Kpł 21:10, 14; 2Ko 11:2; Heb 7:26).

Kwestię używania przez Jezusa określenia „niewiasta” w odniesieniu do Marii omówiono w haśle MARIA 1 (Szanowana i kochana przez Jezusa).

(hebr. péten).

Bardzo jadowity wąż występujący w Azji i Afryce. Kobra sześciokrotnie wspomniana w Biblii to niewątpliwie kobra egipska (Naja haje), często wykorzystywana przez zaklinaczy węży zarówno w czasach biblijnych, jak i obecnie. Rozdrażniona, rozszerza szyjny odcinek tułowia, podobnie jak kobra indyjska i królewska.

Podczas ataku kobra wyrzuca do przodu uniesioną górną część ciała, wydając przy tym głośny syk. Gdy kąsa, silnie zaciska zęby na swej ofierze i wykonuje specjalne ruchy szczękami, żeby do rany dostało się jak najwięcej jadu. Z tego powodu, jak również ze względu na niezwykłą toksyczność jadu, należy do najniebezpieczniejszych zwierząt.

Izraelici dobrze znali tego węża, nie tylko z pobytu w Egipcie, lecz także z czasów wędrówki po pustkowiu. Kiedy Mojżesz przemawiał tam do ludu, wspomniał o „strasznej truciźnie kobr” (Pwt 32:33). Słowo „straszny” trafnie określa skutki działania ich jadu. Opisał je dr Findlay Russell w książce Snake Venom Poisoning (1980, s. 362) — objawy zaczynają się od opadania powiek, a potem następują kłopoty z oddychaniem, paraliż gałek ocznych, języka i gardła, a nawet drgawki i zatrzymanie akcji serca.

Jad kobry poraża układ nerwowy oraz oddechowy i często jest dla ludzi śmiertelny, jeśli szybko nie zostanie podana surowica. O „żółci” i „jadzie kobr” wspomniał Cofar (Hi 20:14, 16).

Psalmista, używając języka przenośnego, nawiązał do zabójczej kobry oraz lwa i oznajmił tym, którzy zaufali Jehowie: „Po młodym lwie i kobrze będziesz stąpać; podepczesz młodego grzywiastego lwa i wielkiego węża” (Ps 91:13). W proroctwie o ponownym zgromadzeniu ludu Jehowy Izajasz zapowiedział zmianę warunków i czasy, gdy „dziecię ssące będzie się bawić nad jamą kobry, a dziecko odstawione od piersi położy rękę na szczelinie świetlnej jadowitego węża” (Iz 11:8, 11, 12).

Jak kobra może „słuchać głosu zaklinaczy”?

Biblia wspomina o uchu kobry i o jej zdolności ‛słuchania głosu zaklinaczy’ (Ps 58:4, 5). Ponieważ węże nie mają otworów słuchowych i przyrodnikom wydawało się, że nie reagują na dźwięk,