czynią bezprawie”. Takie „chwasty” („synowie niegodziwca”) zostaną wrzucone do symbolicznego ognistego pieca, natomiast ludzie przyrównani do „pszenicy” („synowie królestwa”) zostaną zachowani i „będą świecić jasno jak słońce w królestwie ich Ojca” (Mt 13:24-30, 36-43).

Jak wynika z wizji Jana, opisanej w Objawieniu, owo dzieło zbierania i rozdzielania nadzoruje wyniesiony do chwały Król Jezus Chrystus, którego ukazano jako „kogoś podobnego do syna człowieczego, mającego na swej głowie złotą koronę, a w swej ręce ostry sierp”. Jan ujrzał też, że w odpowiedzi na wezwanie anioła: „Zapuść swój sierp i żnij, ponieważ nadeszła godzina żęcia, bo żniwo ziemi całkowicie dojrzało” Chrystus „rzucił swój sierp na ziemię i ziemia została zżęta”. Następnie „winorośl ziemi” zebrano i wrzucono do „wielkiej winnej tłoczni gniewu Bożego” (Obj 14:14-20; por. 19:11-16).

Pasterze powiadomieni przez aniołów o urodzinach Jezusa znaleźli go w żłobie, w którym położyła go matka (Łk 2:7, 12, 16). „Żłób” jest tłumaczeniem greckiego słowa fátne, które oznacza miejsce karmienia, a może się też odnosić do przegrody dla zwierząt (por. Łk 13:15). W greckiej Septuagincie jest ono odpowiednikiem hebrajskiego słowa ʼewús, oddawanego przeważnie przez „żłób”, a także trzech innych wyrazów hebrajskich, przetłumaczonych na „stajnie”, „zagrody” (2Kn 32:28), „ogrodzenia” (Hab 3:17) i „pasza” (Hi 6:5).

Archeolodzy odkryli na terenie Palestyny duże koryta, które najprawdopodobniej były żłobami. Każde zostało wycięte z jednej bryły wapienia i miało długość ok. 90 cm, szerokość 50 cm i głębokość 60 cm. Możliwe też, że podobnie jak w bliższych nam czasach, żłoby wykuwano bezpośrednio w ścianach jaskiń, w których trzymano zwierzęta.

(hebr. cifʽoní, ʼefʽéh; gr. aspís, échidna).

Jadowity wąż wyposażony w specjalne zęby jadowe, które gdy nie są używane, odchylają się do tyłu i układają równolegle do podniebienia. W Palestynie występuje kilka gatunków tych zwierząt; każdy wytwarza inny jad. Jedną z najgroźniejszych żmij jest żmija nosoroga (Vipera ammodytes), zamieszkująca dolinę Jordanu. Inna to żmija z gatunku Vipera palaestina. Hebrajski wyraz ʼefʽéh na ogół kojarzy się z arabskim słowem ʼafʽan, odnoszącym się do efy pstrej, jadowitego węża występującego na piaszczystych równinach wokół Jerycha.

O mocy jadu żmii wspomniano w Hioba 20:16, gdzie Cofar oznajmił, że „język żmii” może zabić. Gdy apostoł Paweł jako rozbitek znalazł się na Malcie, zebrał wiązkę chrustu i położył ją na ogniu. Wtedy wypełzła z niej żmija i uczepiła się jego ręki. Paweł jednak „strząsnął to jadowite stworzenie w ogień i nie doznał żadnej szkody”, choć obecni tam ludzie spodziewali się, że „dostanie zapalenia i spuchnie lub nagle padnie martwy” (Dz 28:3-6).

W Rzymian 3:13 użyto greckiego słowa aspís, które występuje w Biblii tylko raz. Apostoł Paweł napisał o grzesznikach, że „jad żmij jest za ich wargami”. Zacytował tu fragment z Psalmu 140:3: „Pod ich wargami — jad żmii rogatej”. A zatem w Rzymian 3:13 zapewne również chodzi o żmije rogate (zob. ŻMIJA ROGATA).

Znaczenie przenośne. Do niebezpiecznego ukąszenia żmii przyrównano w Przysłów 23:32 skutki pijaństwa. Mędrzec powiedział tam o winie: „Kąsa jak wąż i wydziela jad niczym żmija [hebr. uchecifʽoní]”. Nawiązując do niegodziwości ludu Bożego, Izraela, prorok Izajasz napisał: „Wysiadują jaja jadowitego węża (...). Kto by jadł ich jaja, umrze, a z rozbitego jaja wylęgłaby się żmija” (Iz 59:5). Węże na ogół składają jaja i choć nie dotyczy to większości żmij, niektóre również są jajorodne.

Jan Chrzciciel nazwał faryzeuszy i saduceuszy „pomiotem żmijowym” (Mt 3:7; Łk 3:7). Jezus Chrystus użył tego samego wyrażenia w stosunku do uczonych w piśmie i faryzeuszy ze względu na ich niegodziwość oraz na śmiertelnie groźne szkody duchowe, jakie wyrządzali nieświadomym ludziom (Mt 12:34; 23:33).

(hebr. ʽachszúw, szefifòn).

Jeden z jadowitych węży zamieszkujących Palestynę; wyróżnia się parą małych, ostrych wyrostków nad oczami, przypominających rogi. Według R. Ditmarsa żmija rogata (Cerastes cornutus) występuje w pn. Afryce, od Algierii po Egipt, jak również na Półwyspie Arabskim i w pd. Palestynie.

Ponieważ żmija rogata ma silny jad (choć zazwyczaj jej ukąszenie nie jest dla człowieka śmiertelne), Dawid słusznie powiedział o ludziach dopuszczających się przemocy, że „wyostrzyli swój język jak wężowy; pod ich wargami — jad żmii rogatej” (Ps 140:3; zob. ŻMIJA).

Żmija rogata, osiągająca długość do 80 cm, ma jasną skórę w kolorze piasku, więc łatwo może się w nim zaczaić na ofiarę. Niewprawne oko z trudem