dostrzegł kierownictwo Jehowy w tej sprawie. Powiedział więc do Ezawa: „Oto mieszkanie twoje będzie z dala od żyznych gleb ziemi i z dala od rosy niebios w górze. I będziesz żył ze swego miecza, a bratu swemu będziesz służył. Lecz gdy się zniecierpliwisz, niechybnie zrzucisz jego jarzmo ze swej szyi” (Rdz 25:33; 27:30-40; Heb 12:17).

Ezaw wiedział, że Jakub miał prawo do tego błogosławieństwa, gdyż legalnie nabył prawa pierworodnego. (Świadectwa archeologiczne potwierdzają, że wśród starożytnych ludów na Bliskim Wschodzie istniał zwyczaj wymiany prawa pierworodztwa na dobra materialne. Na przykład pewien tekst z Nuzi wspomina o bracie, który otrzymał trzy owce za odstąpienie swego działu w dziedzictwie). Ale podobnie jak niegdyś Kain, Ezaw pałał nienawiścią do swego brata i szukał sposobności, by go zabić. Usłyszawszy o tym, Rebeka poradziła Jakubowi, żeby uciekł do jej brata Labana do Charanu. Chcąc uzyskać zgodę Izaaka w tej sprawie, mądrze nie wspomniała mu o morderczych zamiarach Ezawa, ale powiedziała, że bardzo by ją zmartwiło, gdyby Jakub wziął sobie za żonę jakąś córkę Heta. Wtedy Izaak wezwał Jakuba, pobłogosławił go i polecił mu udać się do Paddan-Aram do krewnych Rebeki, by tam znaleźć sobie żonę. Gdy usłyszał o tym Ezaw, wziął sobie za trzecią żonę Machalat (Basemat?), córkę Ismaela, syna Abrahama (Rdz 27:41 do 28:9; 36:3; zob. BASEMAT 2).

Późniejsze wydarzenia. Podczas 20-letniej nieobecności Jakuba Ezaw zaczął prowadzić interesy w ziemi Seir, na polu Edomu (Rdz 32:3; Joz 24:4). Wydaje się, że dopiero po latach zupełnie się tam przeniósł z całą rodziną i dobytkiem (Rdz 36:6-8). Gdy Jakub wracał do Kanaanu, bardzo zaniepokoiła go przekazana przez posłańców wiadomość, iż Ezaw idzie mu na spotkanie w towarzystwie 400 mężczyzn. Być może Ezaw chciał zaimponować bratu swą siłą lub pokazać mu, że jest potężnym naczelnikiem. Jakub pomodlił się do Jehowy, po czym wysłał przed sobą szczodry dar, na który składało się ponad 550 zwierząt. Ujrzawszy Ezawa, pokornie „siedem razy kłaniał się do ziemi, aż się zbliżył do swego brata”. Wtedy Ezaw wybiegł mu na spotkanie, objął go, rzucił mu się na szyję i go ucałował. Obaj zalali się łzami. Początkowo Ezaw nie chciał przyjąć podarowanych mu zwierząt, mówiąc: „Ja mam bardzo dużo, bracie mój. Niech to, co twoje, pozostanie twoje”. Po naleganiach Jakuba w końcu jednak przyjął ten dar. Potem zaproponował, że będzie towarzyszyć Jakubowi, ale ten taktownie podziękował, a później również odmówił, gdy Ezaw chciał mu oddać do dyspozycji część swych ludzi, zapewne dla ochrony. Wtedy rozdzielili się i Ezaw ze swymi ludźmi wrócił do Seiru. Biblia donosi, że jakieś 23 lata później, gdy Izaak umarł, Ezaw i Jakub wspólnie go pochowali (Rdz 32:6, 7, 10-15; 33:1-3, 8, 9, 11-16; 35:29).

Przykład zastosowania Boskich zasad. Osobowość Ezawa wyraźnie ukazuje, iż wybór Jakuba na przodka obiecanego Potomka nie był przypadkowy ani nie wynikał z nieuzasadnionego faworyzowania go przez Jehowę Boga. Ze względu na brak doceniania spraw duchowych i silną skłonność do zaspokajania pragnień cielesnych Ezaw nie był godzien znaleźć się w gronie przodków owego Potomka. Dlatego Jehowa powiedział przez proroka Malachiasza: „Ja zaś Jakuba umiłowałem, a Ezawa znienawidziłem”. Ezawa nie wymieniono wśród wiernych świadków wspomnianych w 11 rozdz. Listu do Hebrajczyków, gdzie Paweł napisał: „Dzięki wierze Abraham (...) mieszkał w namiotach z Izaakiem i Jakubem, którzy byli wraz z nim dziedzicami tej samej obietnicy” (Mal 1:2, 3; Heb 11:8, 9; 12:1).

Okoliczność, iż Jehowa wybrał Jakuba, a nie Ezawa, świadczy o tym, że Bóg nie kieruje się zdaniem ludzi. Apostoł Paweł wykorzystał tę sytuację, by pokazać, że prawdziwymi dziećmi Abrahama nie są ci, którzy mają określone pochodzenie cielesne lub polegają na swych własnych uczynkach, ale ci, którzy mają taką wiarę jak Abraham (Rz 9:6-12).

Ezaw stanowi ostrzegawczy przykład dla chrześcijan, żeby wystrzegać się materializmu oraz doceniać rzeczy święte i sprawy duchowe (Heb 12:16; zob. EDOM, EDOMICI).

Ojciec Naaraja, jednego z mocarzy wojsk Dawida (1Kn 11:26, 37).

(„pomoc”).

1. Kapłan z rodu Aarona, potomek Eleazara oraz Pinechasa, biegły przepisywacz, znawca i nauczyciel Prawa, znający dobrze zarówno język hebrajski, jak i aramejski. Ezdrasz pałał szczerą gorliwością dla czystego wielbienia i „przygotował swe serce, by radzić się prawa Jehowy i je wypełniać oraz uczyć w Izraelu przepisu i sprawiedliwości” (Ezd 7:1-6, 10). Oprócz księgi nazwanej od jego imienia Ezdrasz najwyraźniej spisał też obie księgi Kronik, a żydowska tradycja przypisuje mu rozpoczęcie zestawiania kanonu Pism Hebrajskich. Poza tym Ezdrasz był wybitnym badaczem, gdyż w księgach Kronik cytował z przeszło 20 różnych źródeł. W jego czasach wielu Żydów było rozproszonych na ogromnym obszarze, tak iż konieczne