i pozostaje z Nim w nieprzyjaznych stosunkach. Możliwe jest jednak pojednanie, ale tylko przez Jezusa Chrystusa i „służbę pojednania”, którą Bóg powierzył ambasadorom swego Syna. Ostatecznie życie wieczne posiądą wyłącznie przyjaciele Boga (2Ko 5:18-20; Ps 37:29; Obj 21:3, 4).

Przyjaciel (towarzysz) króla. Biblia nie wskazuje na jakieś szersze znaczenie tego wyrażenia, wykraczające poza podstawowy sens kryjący się w słowie „przyjaciel” czy „towarzysz”. Nie wynika z niej bezpośrednio, by określenie „przyjaciel króla” było oficjalnym tytułem osoby pełniącej konkretne funkcje. Jednak biorąc pod uwagę zwyczaje panujące w innych krajach, jest niewykluczone, że odnosiło się ono do urzędnika dworskiego, który był zaufanym przyjacielem, towarzyszem króla, wykonującym niekiedy poufne rozkazy (Rdz 26:26).

Do dostojników Salomona wymienionych w 1 Królów 4:1-6 należało dwóch synów Natana. O jednym powiedziano, że był „nad pełnomocnikami”, a drugiego, imieniem Zabud, nazwano „przyjacielem króla”. Za panowania ojca Salomona, króla Dawida, niejaki Chuszaj Arkijczyk szczycił się mianem „towarzysza Dawida”. Na prośbę Dawida wrócił do Jerozolimy, by zniweczyć radę Achitofela, który przyłączył się do Absaloma, zamierzającego zagarnąć tron (2Sm 15:32-37; 16:16-19).

W starożytnym Egipcie „przyjaciele króla” mieli różną rangę. Tytuł ten nie oznaczał jakiejś konkretnej funkcji — był po prostu tytułem honorowym dygnitarzy, na których rzeczywiste obowiązki wskazywały inne określenia. O „przyjaciołach króla” wspominano często w związku z mocarstwem greckim. Tamtejszy władca przed podjęciem ważnych decyzji naradzał się właśnie z pewną grupą przyjaciół. Podobny zwyczaj panował też w Persji, Arabii i Etiopii.

Przyjaciel oblubieńca. W dawnych czasach ktoś z grona bliskich znajomych oblubieńca występował w roli jego oficjalnego przedstawiciela i pośredniczył w zawarciu małżeństwa. Niekiedy prowadził rozmowy z rodzicami dziewczyny, przywoził jej dary, a jej ojcu opłatę za narzeczoną. Postrzegano go jako osobę, która skojarzyła młodych. Orszak ślubny przybywał do domu ojca oblubieńca lub samego oblubieńca, gdzie urządzano ucztę weselną. Tutaj oblubieniec i oblubienica się spotykali. Gdy podczas uczty przyjaciel oblubieńca słyszał, jak małżonkowie ze sobą rozmawiają, cieszył się, że dopełnił swych obowiązków (Jn 3:29).

Jan Chrzciciel, który przygotowywał drogę Mesjaszowi, przyprowadził do Jezusa Chrystusa pierwszych członków przyrzeczonej mu „oblubienicy” (Obj 21:2, 9; 2Ko 11:2; Ef 5:22-27). Mógł więc oznajmić: „Wy sami poświadczacie mi, że powiedziałem: Ja nie jestem Chrystusem, lecz: Zostałem posłany przed nim. Kto ma oblubienicę, ten jest oblubieńcem. Jednakże gdy przyjaciel oblubieńca stoi i go słyszy, wielce się raduje z głosu oblubieńca. Dlatego ta moja radość osiągnęła pełnię”. Przyjaciel oblubieńca po wywiązaniu się ze swego zadania nie odgrywa już głównej roli, toteż Jan powiedział o sobie w związku z Jezusem: „Ten musi wzrastać, ja zaś muszę maleć” (Jn 3:27-30).

W Mateusza 9:15 wspomniano o „przyjaciołach oblubieńca”. Wzmianka ta odnosi się do innych przyjaciół tworzących orszak ślubny i zaproszonych na ucztę weselną.

Greckie słowo parabolé (dosł. „zestawienie; przyłożenie”) ma szerszy zakres znaczeniowy niż polskie „przysłowie” czy „przypowieść”. Oba te terminy mieszczą się jednak w pojęciu „przykład”. „Przysłowie” to zwięzła wypowiedź wyrażająca jakąś myśl ogólną: sentencję, wskazówkę, przestrogę, a „przypowieść” to krótkie, zazwyczaj fikcyjne opowiadanie uwypuklające jakąś naukę lub prawdę natury moralnej bądź duchowej.

O tym, że biblijne parabolé jest pojemniejsze niż polska „przypowieść”, świadczy chociażby fragment z Mateusza 13:34, 35, gdzie przypomniano jedno z proroctw dotyczących Jezusa Chrystusa, które zapowiadało, iż będzie mówić, „podając przykłady” (NŚ), „w podobieństwach” (Bw), „w przypowieściach” (BT). W owym proroctwie (Ps 78:2) jest mowa o „przysłowiu” (hebr. maszál), co Mateusz oddał greckim wyrazem parabolé. Jak sugeruje jego dosłowne znaczenie, chodzi o metodę nauczania, przekazania jakiejś myśli bądź też objaśnienia czegoś, polegającą na „zestawieniu” z czymś podobnym (por. Mk 4:30). Większość polskich przekładów używa określenia „przypowieść”, niektóre zaś — „podobieństwo”. Słowa te jednak nie w każdym wypadku oddają w pełni sens oryginału.

Na przykład w Hebrajczyków 9:9 i 11:19 tłumacze na ogół sięgają po inne terminy niż „przypowieść”. W pierwszym wypadku apostoł Paweł wspomniał, iż przybytek, czyli namiot używany przez Izraelitów na pustkowiu, „jest przykładem [parabolé; „obrazem”, Bp, BT; „symbolem”, BWP; „wzorem”, Bg; ‛ma znaczenie obrazowe’, Bw] na czas wyznaczony”. W drugim wersecie powiedział